Tosh kent davlat a g r ar universiteti ozbekjlston r espublik asi fanlar akadem iyasi z o o L o g iy a in st it u t I

Davolash, oldini olish va qarshi kurashish tadbirlari.
Davolashda vanna usuli qoilaniladi. Yosh baliqlarni 1-2 % li osh
94

---

tuzi eritmasida 15-20 daqiqa davomida saqlab turish, formal- 
degidning 1:4000 nisbatidagi eritmasida bir soat davomida ushlab 
turish yaxshi samara beradi. Katta yoshdagi baliqlarni osh tuzining 5 
% li eritmasida 5 daqiqa ekspozitsiya qilinadi. Qishda ishlatiladigan 
basseynlarda esa erkin xlor 0,5-1,0 mg// dozada 30-50 daqiqa saqlab 
turish tavsiya etiladi. Kasallikning oldini olish va qarshi kurashishda 
baliqchilik meliorativ, veterinariya-sanitariya va davolash tadbir- 
larini muntazam ravishda olib borish yaxshi samara beradi. Yosh 
baliqlarni o‘stiruvchi suv havzalarida ularning o'sishi va rivojlanishi 
uchun optimal sharoitni yaratish, ona baliqlar saqlovchi suv 
havzalarining zoogigiyenik sharoitini yaxshilash, tashqi muhitda va 
baliq tanasida parazitlami yo‘qotishni amalga oshirish maqsadga 
muvofiqdir. Zararlangan havzalarda baliqlami ovlab bo‘lgach 
so‘ndirilmagan ohak (25 s/ga) bilan dezinfeksiya qilinadi.
Kriptobiozlar
Kriptobioz - bu kasallikning karp balig‘idan qo‘zg‘atuvchisi 
xivchmsimon-Cryptobia cyprinis.
Parazitning tana shakli uzunchoq. 
Uzunligi 14-23mk. Eni 3,5-6 mk. Tananing oldingi qismi keng, orqa 
qismi o‘tkir. Yadrosi oval shaklda. 2 ta xivchinga ega. Oldingi va 
orqa xivchinlar parazit baliqlaming jabra epiteliysiga orqa xivchini 
bilan yopishadi. Parazitning hayot siklida, ya’ni rivojlanishi 
zuluklarsiz boradi. Bu parazit qora va oq amurda, do‘ngpeshonada, 
karasda parazitlik qiiadi. Kriptobioz bilan kuchli kasallangan baliq­
laming jabra 
yapro
qchalari epiteliysi buziladi, organizmda intoksi- 
katsiya boiadi, tromb hosil boiadi natijada baliq halok boiadi.
Epizootologiyasi. Baliqlarda bulardan tashqari ichaklarida 
parazitlardan ichak xivchinlilari uchraydi. Baliq qonida parazit- 
lardan qon xivchinlilari uchraydi. Qon xivchinlilari 2 ta avlodga 
mansub. Birinchisi-tripanozom