Topografik anatomiya o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi N. H. Shomirzayev

TALOQ
Taloq (lien) - chap qovurg‘a ostida joylashadi.
Skeletotopiyasi. A’zoning uzun o‘qi ko‘krak devorining orqasida chap X
qovurg‘a uzun o‘qiga mos keladi. YUqori qutbi kurak chizig‘i bo‘yicha ko‘krakning
orqa devorida chapdagi IX qovurg‘a sathida joylashib, X ko‘krak umurtqasi tana-
si sathiga to‘g‘ri keladi. Pastki qutbi oldingi qo‘ltiq osti chizig‘i bo‘yicha chapda-
gi XI qovurg‘a sathida joylashadi, bu esa I bel umurtqasi tanasining pastki qirrasi-
ga to‘g‘ri keladi.
Sintopiyasi. Taloqning tashqi do‘ng yuzasi diafragmaning qovurg‘a qismi-
ga tegib turadi. Ichki yuzasi oldinda oshqozonning tubiga, orqada – diafragma-
ning bel qismiga, chap buyrakka va chap buyrak usti beziga, pastda esa oshqozon
osti bezining dumiga va chambar ichakning taloq burilmasiga yondoshadi (181-
rasm).
Taloq hamma tomondan qorinparda bilan o‘ralgan, faqat uning darvozasi
bundan mustasno bo‘lib, u orqali taloqqa taloq arteriyasi va nervlari hamda limfa
tomirlari kiradi. Taloq darvozasi sohasida 2 ta boylamning varaqlari uchraydi; bu
boylamlar yordamida taloq bir tomondan diafragmaning bel qismiga (diafragma-
taloq boylami), ikkinchi tomondan – oshqozon tubi katta egriligiga (oshqozon-
taloq boylami) birikadi; taloqning pastki qutbi diafragma-chambar ichak
bog‘lamiga taqaladi, bunda taloq qopchasi hosil bo‘ladi.
Taloq qorin poyasining eng yirik shoxi bo‘lgan taloq arteriyasi orqali qon

---

266
bilan ta’minlanadi (188-rasm). Taloq
venasi arteriyaning ostida joylashadi
(184-rasm). Ikkala tomir ham oshqozon
osti bezining (188-rasm) yuqorigi qir-
rasi bo‘ylab borib, uning dumi bilan
birga taloqning darvozasiga yetadi, bu
yerda diafragma-taloq boylamining
ichida joylashadi. Shu joyda arteriya
shoxlarga bo‘linadi, ulardan kalta
oshqozon arteriyalari va chap oshqo-
zon-charvi arteriyasining boshlanish
qismi oshqozon-ga, oshqozon-taloq
boylami ichida keladi, 4-6 ta taloq ar-
teriyalari esa darvoza orqali a’zoning
parenximasiga kiradi. Taloq venasi
oshqozon osti bezi boshchasining
orqasida yuqori ichak tutqich venasi
bilan to‘g‘ri burchak ostida qo‘shilib,
darvoza venasini hosil qiladi (188-
rasm).