Тиббиёт олий билимгохлари учун укув адабиёт в. М мажидов юкумли


ГИЖЖА КАСАЛЛИКЛАРИ (ГЕЛЬМИНТОЗЛАР)



Download 3,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet114/257
Sana02.03.2022
Hajmi3,72 Mb.
#477270
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   257
Bog'liq
Мажидов В.М. Юкумли касалликлар.doc

ГИЖЖА КАСАЛЛИКЛАРИ (ГЕЛЬМИНТОЗЛАР)
Гижжалар ва улар кузгатадиган касаллик хакидаги таълимот-ни 
академик Г. Қ Скрябин илмий жихатдан асослади ва ривож-
лантирди. Г. Қ Скрябин ва унинг сафдошлари МОД мамлакатла-
242


рида гижжа касалликларининг қай даражада тарқалганлигини 
текширдилар ва уларга қарши кураш чораларини ишлаб чикди-лар.
Ҳозир одам организмида паразит булиб яшайдиган гижжалар-
нинг 250 хили маълум. Гижжалар Скрябин классификақияси бу-йича 
4 гуруҳга булинадилар:
1.
Нематодлар (узун юмалоқ шаклидаги гижжалар). 
2.
Қестодлар (узун лента шаклидаги гижжалар). 
3.
Трематодлар (сурувчи гижжалар). 
4.
Онкоқерклар (боши тиканга ухшаш гижжалар). Мамлакатимизда 
олдинги уч гурухга кирадиган гижжалар (нематодлар, қестодлар ва 
трематодлар) куп учрайди. 
Гижжа личинкасининг қандай шароитда ривожланишига қа-раб 
улар қузгатадиган касалликларни икки хилга булинади: гео-
гельминтозлар ва биогельминтозлар.
Геогельминтозларни қузгатадиган гижжаларнинг личинкалари 
тупроқда ривожланади (аскарида, қилбош гижжа) ва сунгра одам 
организмида балогатга етади ва купаяди.
Биогельминтозларда эса паразитнинг ривожланиш ва купайи-ши 
бир неча организмда юз беради. Бунда оралиқ хужайин ва охирги, 
асосий хужайин ажратилади. Оралиқ хужайин организмида 
ривожланишининг дастлабки даври утади. Асосий хужайин 
организмида гижжалар усиб балогатга етади.
Ниҳоят гельминтозлар инвазия манбаига қараб икки хилга бу-
линади: 1) гельминтоз антропонозлар ва 2) гельминтозоонозлар. 
Гельминтоантропонозларда балогатга етган гижжалар одам орга-
низмида паразит булиб яшайди. Бундай одам гижжа тухуми ва 
личинкасини ахлат орқали чиқаради (аскаридоз, трихоқефалез, 
тениоз, тениаринхоз).
Гельминтозоонозларда балогатга етган гижжалар фақат турли 
ҳайвонлар организмида (эхинококкоз, альвеококкоз) ёки одам ва 
ҳайвон организмида паразит булиб яшайди (дифиллоботриоз, фас-
қиолез, описторхоз).
Гижжалар личинкалари қай йул билан одам организмига ки-
ришига қараб иккига булинадилар: личинкаси одам 
ОРЗИ 
орқали 
кирадиган гижжалар перорал гижжалар деб аталади, тери орқали 
кирадиганлари перкутан гижжалар деб юритилади.
Гельминтозлар диагностикасида паразитологиқ серологик ва 
иммунологик усуллардан фойдаланилади.
1)
Паразитологик усул. Бу усулда гижжалар, уларнинг личинка 
ва тухумлари изланади. 
2)
Серологик усулларда комплемент бириктириш реакцияси, 
гемаггютинация реакцияси қулланилади. 
3)
Иммунологик усуллар — аллергик реакциялар, иммунофер-
мент усули ҳам қулланилади. 

Download 3,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   257




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish