Termiz davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti geografiya kafedrasi

Misol. 1991 yilning boshida Iroqning Fors qo’ltig’iga ataylab ko’p miqdorda neftni tashlab yuborgani, bosib olgan Quvaytdagi neft quduqlarini yoqib yuborgani jahon miqiyosidagi ekologik halokat bo’ldi.

Hozirgi vaqtda ayrim mamlakatlarning harakatlari ekologik siyosat uchun yetarli emas. Butun jahon mamlakatlarining BMT boshqarib turadigan harakati zarur. 1972 yilda Stokgolmda BMT ning atrof-muhit muammolari bo’yicha birinchi konferentsiyasi bo’ldi. Bu konferentsiyada barcha mamlakatlar harakatining keng dasturini o’z ichiga olgan «Tabiatni muhofaza qilishning butun jahon «rejasi» qabul qilindi. Davlatlar boshliqlari qatnashgan yana bitta shunday konferentsiya 1992 yilda Braziliyada bo’ldi. BMT maxsus idora - BMTning atrof-muhit bo’yicha dasturi (YuNEP) mavjud. Bu idora turli mamlakatlar olib borayotgan ishlarni uyg’unlashtirib turadi, jahon tajribasini umumlashtiradi.Istiqbolli ishlarni qo’llab-quvvatlaydi. YuNEP ning bosh idorasi Nayrobi shahrida (Keniya) joylashgan.

Keys banki
1.Olimlar 2050 yilda sayyoramiz aholisi 10 mlrd kishiga yetishini bashorat qilmoqda.Aytingchi sayyoramizning shuncha aholini boqish imkoniyati mavjudmi?.
2.Hozirgi vaqtda Dunyoda ekologik muammolar chuqurlashib bormoqda?.”Ozon tuynugi”,”Issiqxona samarasi”,”Cho’llashish”,”Chuchuk suv” muammolari kabi muammolarni hal etishning qanday yo’llari mavjud?.
Nazorat savollari
1.Jahon mineral resurslarining hosil bo’lishi qanday qonuniyatlar asosida ro’y beradi?
2. Yoqilg’i-energetika resurslari Dunyoning qaysi mintaqalarida hosil bo’ladi?.
3.Rudali mineral resurslari Dunyoning qaysi mintaqalarida hosil buladi?.
4.Jahondagi yirik neft-gaz va ko’mir hovzalarini aniqlang va xaritadan ko’rsating.
5.Xaritadan yirik rudali mintaqalarni aniqlang.
6.Jahondagi yirik temir ruda konlarini aniqlang va ularning zahirasi hamda qazib olish bo’yicha yetakchi mamlakatlarni kartadan toping.
7.Jahonning yirik mintaqalari bo’yicha yer fondi tarkibini tahlil qiling.
8.Inson xo’jalik faoliyatining haydaladigan yerlarga ta’siri,cho’llashish muammolarning kelib chiqish sabablarini tushuntiring.
9.Jahonda chuchuk suv resurslari zahirasining kattaligi bo’yicha yirik mintaqalar va mamlakatlarni aniqlang.
10.Antropogen omillar ta’sirida vujudga kelgan ekologik muammolar va ularning hosil bo’lish sabablari hamda oqibatlariga misollar keltiring.
11. Jahonda atrof-muhit muhofazasiga oid halqaro hamkorlik,Jahon ekologik siyosati bo’yicha olib borilayotgan ishlar xususida gapirib bering.