45-jadval
AQSh aholisi soni dinamikasi (mln kishi)
№
|
1950y
|
1970y
|
2000y
|
2010y
|
2012y
|
2025y (bashorat)
|
2050y
(bashorat)
|
1
|
158
|
210
|
277
|
310
|
313
|
311
|
349
|
46-jadval
Amerika Qo’shma shtatlari yirik megapolislari
№
|
Megapolislar
|
Megapolislarning muhim markazlari
|
Aglomeratsiyalar soni
|
Maydoni ming km2
|
Aholisi mln kishi
|
Zichligi 1km2-ga to’g’ri keladigan aholi soni
|
Uzunligi km
|
1
|
Shimoli-Sharqiy (Bosvash)
|
Baltimor
Boston, Vashington, Nyu-York, Filadelfiya
|
40
|
170
|
50
|
295
|
1000
|
2
|
Ko’l bo’yi (Chipitts)
|
Detroyt, Klivend, Pittsburg, Chikago
|
35
|
160
|
35
|
220
|
900
|
3
|
Kaliforniya (San-San)
|
Los-Anjeles, San-Diego, San-Frantsisko
|
15
|
100
|
18
|
180
|
800
|
47-jadval
Amerika Qo’shma shtatlarining Xalqaro mehnat taqsimotdagi o’rni
№
|
|
Mahsulot ishlab chiqarish hajmi
|
Egallagan o’rni
|
|
Elektr energiya ishlab chiqarish
|
3500 mlrd kVt s.
|
1-o’rin
|
|
Neft qazib chiqarish
|
449 mln tonna
|
3-o’rin
|
|
Toshko’mir gaz qazib chiqarish
|
992 mln tonna
|
2-o’rin
|
|
Tabiiy gaz qazib chiqarish
|
651 mlrd m3
|
2 –o’rin
|
|
Qo’ng’ir ko’mir qazib chiqarish
|
65 mln tonna
|
6-o’rin
|
|
Po’lat ishlab chiqarish
|
81 mln tonna
|
3-o’rin
|
|
Temir rudasini qazib chiqarish
|
49 mln tonna
|
7-o’rin
|
|
Oltin qazib chiqarish
|
237 tonna
|
3-o’rin
|
|
Kumush qazib chiqarish
|
1,05 ming tonna
|
9-o’rin
|
|
(Avtomobil) mashinasozlik mahsulotlari eksporti
|
405 mlrd AQSh dollari
|
1-o’rin
|
|
Mashinasozlik mahsulotlari importi
|
510 mlrd dollari
|
1-o’rin
|
|
Ip-gazlama matolar ishlab chiqarish
|
2,4 mlrd m2
|
3-o’rin
|
|
Junli matolar ishlab chiqarish
|
19 mlrd m2
|
8-o’rin
|
|
Eng yirik oziq-ovqat eksportchilari
|
11,9 mlrd dollar
|
1-o’rin
|
|
Eng yirik oziq-ovqat importi
|
10,3 mlrd dollar
|
1-o’rin
|
48-jadval
Avstraliyaning Xalqaro mehnat taqsimotidagi o’rni.
t/r
|
|
Ishlab chiqarish hajmi
|
Egallagan o’rni
|
1
|
Toshko’mir qazib chiqarish
|
415 mln. t.
|
4-o’rin
|
2
|
Qo’ng’ir ko’mir qazib chiqarish
|
67 mln.t.
|
5-o’rin
|
3
|
Boksit qazib chiqarish
|
62 mln.t.
|
1-o’rin
|
4
|
Temir qazib chiqarish
|
370 mln.t.
|
3-o’rin
|
5
|
Marganets qazib chiqarish
|
1340 ming t.
|
3-o’rin
|
6
|
Oltin qazib chiqarish
|
270 tonna
|
2-o’rin
|
7
|
Kumush qazib chiqarish
|
1,9 ming t.
|
4-o’rin
|
8
|
Nikel qazib chiqarish
|
60 mln. t.
|
3-o’rin
|
9
|
Rux va qalayi qazib chiqarish
|
0,9 mln. t.
|
2-o’rin
|
10
|
Mis qazib chiqarish
|
0,3 mln. t.
|
9-o’rin
|
11
|
Yirik shoxli qoramollar soni
|
26 mln bosh.
|
9-o’rin
|
Dunyoning global muammolari
Ekologik
Tinchlikni saqlash
Energetika
Xom-ashyo
Dunyo okeani
Sog’liqni saqlash
Teng huquqlik va madaniyat inqirozi
Halokat va avariyalar
Terrorizm
Byurokratiya
Demokratiya tanqisligi
Urbanizatsiya
Milliy munosabatlar
Demografik
Oziq-ovqat
Iqtisodiy qoloqlik
Kosmosni tinchlik maqsadlarda o’zlashtirish
49-jadval
50-jadval
Jami aholining 50 va undan ortiq qismini qashshoqlik darajasi tashkil etgan mamlakatlar
№
|
Mamlakatlar
|
Qashshoq aholi ulushi % -da
|
№
|
Mamlakatlar
|
Qashshoq aholi ulushi % -da
|
1
|
Zambiya
|
68
|
1
|
Malavi
|
54
|
2
|
Serra-Lens
|
68
|
2
|
Peru
|
54
|
3
|
Gamti
|
65
|
3
|
Ruanda
|
51
|
4
|
Chad
|
64
|
4
|
Tanzaniya
|
51
|
5
|
Niger
|
63
|
5
|
Gonduras
|
50
|
6
|
Mavritaniya
|
57
|
6
|
Nikaragua
|
50
|
7
|
Uganda
|
55
|
7
|
|
|
51-jadval
Qishloq xo’jaligi ishlab chiqarish rivojlanishini cheklovchi tabiiy omillar
Erni haydashga to’siq bo’luvchi cheklov turlari
|
Maydoni mln.ga
|
Jami yer maydonidagi hissasi % -da
|
Muz qoplamalari
|
1490
|
10
|
Past harorati
|
2235
|
15
|
Quruq iqlim
|
2533
|
17
|
Tog’ tizmalarining tikligi qiyaligi
|
2682
|
18
|
Tuproq tarkibi: unumdorligining pastligi
|
1341
|
9
|
Oziqlantiruvchi moddalarning kamligi
|
795
|
5
|
Ortiqcha namgarchilik
|
596
|
4
|
Jami
|
11672
|
78
|
52-jadval
Dunyo mintaqalari yer resurslari zahiralari va uning o’zlashtirish
Dunyo mintaqalari
|
Haydash uchun yaroqli yerlar mln.ga
|
Dehqonchilikda o’zlashtirilgan yerlar
|
O’zlashtirish uchun zahira yerlar
|
Mln gektar
|
O’zlashtirish darajasi %
|
Mln gektar
|
O’zlashtirish darajasi %
|
Jahon zahira yerlaridagi ulushi %
|
MDH
|
360
|
230
|
64
|
130
|
36
|
13
|
Xorijiy Yevropa
|
160
|
140
|
88
|
20
|
12
|
2
|
Xorijiy Osiyo
|
600
|
460
|
76
|
140
|
24
|
14
|
Afrika
|
430
|
185
|
43
|
245
|
57
|
25
|
Shimoliy Amerika
|
380
|
275
|
72
|
105
|
28
|
11
|
Janubiy Amerika
|
410
|
140
|
34
|
270
|
66
|
27
|
Avstraliya
|
130
|
50
|
38
|
80
|
62
|
8
|
Butun dunyo
|
2470
|
1480
|
61
|
990
|
40
|
100
|
Qishloq xo’jaligining intensifikatsiya darajasi
53-jadval
№
|
Mamlakatlar
|
1 gektar haydaladigan yerga to’g’ri keluvchi mahsulot doll
|
Necha kishini boqadi
|
1-gektar haydaladigan yer
|
1-nafar qishloq xo’jaligi ishchisi
|
1
|
Belggiya
|
3750
|
12,5
|
100
|
2
|
Buyuk-Britaniya
|
1725
|
8,0
|
95
|
3
|
AQSh
|
580
|
1,3
|
80
|
4
|
Niderlandiya
|
8900
|
16,5
|
60
|
5
|
Kanada
|
325
|
0,6
|
55
|
6
|
Shvetsiya
|
1175
|
3,0
|
50
|
7
|
GFR
|
2650
|
8,0
|
50
|
8
|
Frantsiya
|
1450
|
3,0
|
40
|
9
|
Shveytsariya
|
11250
|
16,5
|
35
|
10
|
Avstraliya
|
140
|
0,4
|
35
|
11
|
Ispaniya
|
950
|
2,0
|
25
|
12
|
Yaponiya
|
11250
|
26,5
|
20
|
13
|
Portugaliya
|
1600
|
3,5
|
13
|
VII. Асосий ва қўшимча ўқув адабиётлар ҳамда ахборот манбалари
Асосий адабиётлар:
1.Bradschaw M. World regional geography. Boston. 2000.
2.Александровская Н.В. ва бошқ. Дунё қитъалари табиий географияси. –Т.: Ўқитувчи, 1967.
3.Баратов П., Маматкулов М., Рафиков А. Ўрта Осиё табиий географияси. –Т.: Ўқитувчи, 2002.
4.Власова Т.В. Материклар ва океанлар табиий географияси. -Т.: 1985, I, II жилд.
5.Қаюмов А., Пардаев Ғ, Исломов И. Иқтисодий ва ижтимоий география. (Ўрта Осиё иқтисодий ва ижтимоий географияси. Ўқув қўлланма). -Т., 2007.
6.Притула Т.Ю., Ерёмина В.А., Спрялин А.Н. Физическая география материков и океанов. –М.: ВЛАДОС, 2003, с. 685.
7.Родионова, И. А. Экономическая и социальная география мира в 2 ч. Часть 1 : учебник для академического бакалавриата / И. А. Родионова. — 2-е изд. — Москва : Издательство Юрайт, 2018.
8.Социально-экономическая география зарубежного мира. под ред. В.В.Вольского. –М., 2003.
9.Экономическая и социальная география стран ближнего зарубежья. Под ред. М.Ратанова. –М., 2004.
Қўшимча адабиётлар:
10.Мирзиёев Ш.М. Танқидий таҳлил, қатъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик ҳар бир раҳбар фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши керак. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2016 йил якунлари ва 2017 йил истиқболларига бағишланган мажлисидаги Ўзбекистон Республикаси Президентининг нутқи // Халқ сўзи газетаси 2017 йил 16 январ, № 11.
11.Мирзиёев Ш.М.Эркин ва фаровон, демократик Ўзбекистон давлатини биргаликда барпо этамиз.-Т.:Ўзбекистон, 2017.
12.Mirziyoyev Sh. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz.- T O’zbekiston 2017.
13.Mirziyoyev Sh. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganing 24 yilligiga bag’ishlangan tantanali marosimdagi ma’ruza 2016-yil 7-dekabr.- T O’zbekiston 2017.
14.Gograpfieғ Physische Geograhfieғ. –Bonn: «Cornelsen», 1989.
15.Goudie A. Physische Geograhfie. –Munxen: «Westerman», 1997
16.Hagget P. Geograhfie. –Bonn: «Cornelsen», 2001.
17.Kulke E. Wirtschafts - geograhfie. -Munxen – Zurich: «Ferdinand Schoningh», 2004.
18.Ibragimova R.A., Ibraimova A.A. O’rta Osiyo tabiiy geografiyasidan amaliy mashg’ulotlar. Uslubiy qo’llanma. Toshkent, 2017.
19.Абирқулов Қ. Иқтисодий география. –Т., 2004.
20.Агеева Р.А. Страны и народы. -М., 2002.
21.Бабаев А. Г., Зонн И.С. и др. Пустыни. -М.: Мысль. 1986.
22.Бабушкин Л.Н. Когай Н.А. Физическая география Средней Азии. Учебное пособие. –Т.: ТашГУ, 1978.
23.Бабушкин Л.Н., Когай Н.А. Природные территориальные комплексы Юго-Запада Средней Азии. –Т.: Фан, 1975.
24.Бабушкин Л.Н., Когай Н.А. Физико-географическое районирование Средней Азии.(Таджикистан).Научные труды ТашГУ.Вып.307.-Т., 1967.
25.Баратов П. Ўзбекистон табиий географияси. –Т.: Ўқитувчи, 1996.
26.Болтаев М.Ж. Чет мамлакатлар иқтисодий географияси. Маърузалар матни. -Т., 2000.
27.Власова Т.В. Физическая география материков и океанов. -М.: Просвещение, 1986.
28.Войтович М.С.Экономическая и политическая география зарубежных стран. –Минск, 1980.
29.Вопросы экономической и политической географии зарубежных стран.Под.ред. А.С.Фетисова, И.С.Ивановой, И.М.Кузиной.Вып.19-М.-Смоленск:Ойкумена, 2011.-331 с.
30.Ерёмина В.А., Притула Т.Ю., Спрялин А.Н. Практикум по физической географии материков и океанов. –М.: ВЛАДОС, 2005.
31.Ермаков Ю.Г., Игнатьев Г.М. и др. Физическая география материков и океанов. -М.: Высшая школа, 1988.
32.Залогин Б.С., Кузьминская К.С. Мировой океан. –М.: Академия, 2001. 192 с.
33.Зарубежная Азия. 1982.
34.Зарубежная Европа. 1982.
35.Исаченко А.Г. и др. Ландшафты. -М.: Мысль, 1989.
36.Калесник С.В. Общие географические закономерности Земли. -М.: Мысль, 1970.
37.Когай Н.А. Физическая география Средней Азии. Учебное пособие.
–Т.: ТашГУ, 1979.
38.Копылов В.А. География промышленности России и стран СНГ. -М., 2001.
39.Коровин Е.П. Растительность Средней Азии и Южного Казахстана. Кн-1. 1961; Кн.2. 1962.
40.Леонтьев О.К. Физическая география мирового океана. -М.: 1982.
41.Липец Ю. Г. Пуляркин В. А., Шлихтер С. Б. География мирового хозяйство. -М., 1999.
42.Ломакин В.К. Мировая экономика. -М., 2003.
43.Ломакин В.К. Мировая экономика: Учебник для вузов.-2-е изд., перераб. и доп. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2002. - 735 с.
44.Лучников А.С.Экономическая и социальная география Росии и мира. Политическая карта мира: учебное пособие.-Пермь, 2015.-164 с.
45.Мавлонов Ғ.О., Маматқулов М.М. Ўрта Осиё тоғларининг қадимги музликлари “Фан”. Тошкент, 1972.
46.Максаковский В.П.Географическая картина мира Кн. I, II: Общая характеристика мира. М.: Дрофа, 2008, - 495 с.
47.Малый атлас мира. М., 2000.
48.Маматқулов М. Ўрта Осиё геоморфологияси. -Т.: Университет, 2008.
49.Никитин А.М. Озера Средней Азии. -Л.: Гидрометиздат, 1987.
50.Никитин А.М.Водохранилища Средней Азии.-Л.:Гидрометиздат, 1991.
51.Родионова, И. А.Экономическая и социальная география мира. В 2 т. Т. 1,2 : учебник для бакалавров. 2-е изд., испр. и доп. - М.: Издательство Юрайт, 2015.-431 с.
52.Страны и народы. М., 1986.
53.Умумтаълим 6-7,9-синф атласлари.
54.Физическая география мирового океанов. -М.: Изд-во МГУ, 1998.
55.Ҳасанов И., Ғуломов П. Ўрта Осиё табиий географияси. –Т.: Университет, 2002.
56.Ҳасанов И., Ғуломов П.Н. Ўзбекистон табиий географияси (1-қисм). Ўқув қўлланма.-Т.: Ўқитувчи, 2007.
57.Ҳасанов И., Ғуломов П.Н., Қаюмов А. Ўзбекистон табиий географияси (2-қисм). Ўқув қўлланма.-Т.: Университет, 2010.
58.Чупахин В.М. Природные районирования Казахстана. -Алма-Ата, Наука, 1970.
59.Шарыгин А., Чистобаев Г.Экономическая и социальная география. -М., 1991.
60.Экономическая и социальная география стран ближнего зарубежья –М., 2004. (Ратанова М таҳрири остида).
61.Янчук С. Экономическая и социальная география стран Центральной Азии и СНГ. Текст лекций. – Т., 2000.
Интернет сайтлар:
62.www unep orq БMTнинг атроф-мухит бўйича дастури.
63.www.undp.uz (БМТ Тараққиёт Дастури Веб-сайти).
64.www.gwpcacena.org
Do'stlaringiz bilan baham: |