|
Tevarak-atrofni o‘rganish narsa va hodisalarni idrok etish, o‘zini qiziqtirgan masalalar to‘g‘risida fikr yuritish, o‘ylash, nutq o‘stirishni rivojlantirishga yordam beradi.
Bolalarni tevarak-atrof bilan tanishtirish ularga ahloqiy tarbiya berish vositalaridan biri bo'lib, bolalarning og'zaki nutqini o'stirish imkonini beradi, bunda ularning so‘z boyligi o'sib, to'g'ri talaffuz etish malakasi ortib boradi, ularda fikrni grammatik nuqtayi nazardan to'g'ri ifodalash ko'nikmasi tarkib topadi.
Maktabgacha ta’lim tizimining eng muhim sohasi bo‘lib barkamol avlod asosan, ana shu bo‘g‘inda shakllanadi. Shunga ko‘ra maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni har tomonlama barkamol etib tarbiyalashda nutqni rivojlantirish ham ta’limning eng muhim tarkibiy qismlaridan bo‘lib hisoblanadi.
Maktabgacha katta yoshdagi bolalarda tevarak-atrofni kuzatish va undagi voqea-hodisalarni anglash vositasida nutqni rivojlantirish quyidagi omillarni hisobga olishni taqozo etadi:
maktabgacha katta yoshdagi bolalarning yosh xususiyati, ularning bilish faoliyatida manbalarning qulayligi va so‘z zaxirasini boyitish;
-maktabgacha yoshidagi katta bolalar tevarak-atrofni o‘rganishda fikr va jonli so‘z, ona tilining hissiy-estetik ma’no qirralarini his etish orqali amalga oshirish.
tevarak-atrofni o‘rganish jarayonida bolalarning erkin nutq faoliyati orqali amalga oshirish muhim va zarurdir.
monologik va dialogik nutq malakasiga ega bo‘lish;
-o‘z suhbatdoshini tinglay olish va unga to‘g‘ri savol berish, savollarga
javob qaytarish, zaruriyatga ko‘ra tushuntira olish;
Shunday qilib, maktabgacha yoshdagi bolalar nutqini o‘stirishda tevarak- atrof bilan bolalarni ruhiy jihatdan rivojlantirishda, ularning madaniy saviyasini, og‘zaki nutqni, jamoada so‘zlashishini oshirilishida, tevarak- atrofdagi voqea-hodisalar, tabiat va jamiyat qonuniyatlarini tushunib olishlarida, maktabda muvaffaqiyatli o’qishlari uchun zamin yaratishda, mehnat faoliyatiga ijodiy yondashishga o’rgatishda, aqliy va axloqiy tarbiyani amalga oshirishda, dunyoni, borliqni bilib olishda, xalqimiz madaniy merosini o’rganishlarida asosiy vosita bo’lib xizmat qiladi.
Foydalanilgan adabiyotlar.
Mirziyoyev. SH ”Erkin va faravon, demokiratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz’’ T.O’zbekiston nashiriyoti 2016 yil
Mirziyoyev. SH “ Buyuk kelajagimizni mard va oliy janob xalqimiz bilan birga quramiz ‘T.O’zbekiston nashiriyoti 2016 yil
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «2017 — 2021 yillarda
maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida». 2016 yil 29 dekabr PF - 2707 –sonli qarori.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 30-sentabrdagi “Maktabgacha ta’lim tizimi boshqaruvini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” gi PF–5198-sonli Farmoni
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF-4947-sonli Farmoni xarakatlar strategiyasi
Karimov I.A.«Barkamol avlod-O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori» 1997 yil
I.A.Karimov «Yusak ma’naviyat yengilmas kuch».T: “Ma’naviyat” 2008 yil,10-11b.
Kadrlar tayyorlash milliy dasturi Toshkent, 1997 yil
“Ta’lim to’g’risida”gi O’zbekiston Respublikasi Qonuni. Toshkent, 1997 yil 29 avgust
"Bolajon" takomillashtirish dasturi Toshkent 2017 yil
Babayeva D.R. “Nutq o’stirish nazariyasi va metodikasi”, o’quv qo’llanma TDPU. 2017 yil
“Maktabgacha ta’limga qo’yiladigan davlat talablari” Toshkent.2017 yil.
“Sog’lom bola” davlat dasturi Toshkent “O’zbekiston” 2018 yil.
Sodiqova Sh. “Maktabgacha pedagogika” darslik. Toshkent.2017 yil.
Babayeva D.R “Nutq o‘stirish nazariyasi va metodikasi” darslik TDPU 2018 yil.
Qodirova F.R. Katta guruh uchun nutq o’stirish bo’yicha mashg’ulot ishlanmalari, (metodik qo’llanma), Toshkent-2011
Ochilov M.” Muallim qalb me’mori”,Toshkent ”O’qituvchi” nashriyoti, 2001y,
Qodirova. F.R. Qodirova R.M. “Bolalar nutqini rivojlantirish nazariyasi va metodikasi’’ uslubiy qo’llanma’’ T.: “ Istiqlol”, 2006 yil.
Qodirova F.R. “Nutq o’stirish metodikasi” T.: Fan va texnologiya, 2012. 20.Qodirova R.M. Maktabgacha yoshdagi bolalarda dialogik nutqni rivojlantirishning ruhiy omillari. -Sariog’och, 1998 yil
Jumaboev M “O’zbek bolalar adabiyoti”,Toshkent ”O’zbekiston” 2002yil
D.R.Babayyeva “Nutq o‘stirish metodikasi” T.: Fan va texnalogiyalar 2009y
Yusuf Xos Hojib "Qutadg’u bilig"Toshkent "Yulduzcha"1999 yil. 24.Vaxobova F.N.“Maktabgacha yoshdagi bola shaxsining rivojlanish xususiyatlari maktabga tayyorgarlik” omili sifatida. Psixol. Fan.nom dis. Avtoref
.-T. O’zMU, 2000yil. 20b.
Hasanboeva O, Ne’matova A, Abdullaeva Q, Rahmonbekova S, “Odobnoma o’qitish metodikasi” Toshkent,“Bilim”nashriyoti 2003 yil. 224b.
Loginova V.I., Samorukova P.G. “Maktabgacha tarbiya pedagogikasi”, Toshkent. ”O’qituvchi” nashriyoti, 1991 yil, 17-b.
Inomova M “Oilada bolalarning ma’naviy-ahloqiy tarbiyasi”, Toshkent 1998 y
Xasanboeva O, “Maktabgacha tarbiya pedagogikasi”, Toshkent 2006 yil.
G’aybullaeva M, G’aybullaeva D, “Bir yoshdan uch yoshgacha bo’lgan bolalar tarbiyasi”, Toshkent 2006 yil.
Raximova R, “Tarbiyachiga ming bir maslahat”, Toshkent 2007 yil.
Shodmonova Sh, “Maktabgacha pedagogika” Toshkent 2008 yil.
Qurbonov N.M. Milliy tarbiya T.: Ma’naviyat, 2007 yil
Ziyomuhammadov B, “Pedagogik mahorat asoslari”, Toshkent 2009 yil.
elektron ta’lim resurslari 34 www. tdpu. uz 35.www. pedagog. uz
www. ziyonet. uz
www. edu. uz
Do'stlaringiz bilan baham: |
