Temanıń aktuallıǵı

Izertlewdiń wazıypaları :
- tijoratchi yuridikalıq adamlardıń qayta tashkil etilishning ilimiy- doktrinal hám legal tariypini islep shıǵıw ;
- tijoratchi yuridikalıq adamlardıń qayta dúziliwiniń puqaralıq -huqıqıy institutlar sistemasındaǵı ornın anıqlaw ;
- tijoratchi yuridikalıq adamlardıń qayta dúziliwi tiykarların qálegen hám májburiy tártipte biykar bolıw kózqarasınan ashıp beriw;
- tijoratchi yuridikalıq shaxslardı qayta shólkemlestiriw jáne onıń formaların ilimiy-teoriyalıq hám ilimiy-ámeliy analiz etiw;
- yuridik shaxslar qayta islengende huqıqıy miyrasxorlıq máselerini úyreniw;
- tijoratchi yuridikalıq adamlardıń qayta islengende kreditorlarning huqıqları hám olardı qorǵawdı ilimiy-ámeliy tárepten kórip shıǵıw.
Dissertatsiyanıń ob'ektin kommerciyashı yuridikalıq adamlardıń qayta tashkil etilish usılları hám olardı qóllaw menen baylanıslı munasábetlerdi tártipke soluvchi nızam hújjetlerin jetilistiriw, kommerciyashı yuridikalıq adamlardıń qayta shólkemlestiriw tiykarları, usıllar hám formaların qóllaw hám ámelge asırıw salasındaǵı materiallıq -huqıqıy máseleler quraydı. Izertlewdiń ilimiy jańalıǵı sonnan ibarat, kommerciyashı yuridikalıq adamlardıń qayta dúziliwi usılları hám olardı qóllawdıń puqaralıq -huqıqıy máseleleri dáslepki bar magistrlıq dissertatsiyası tárzde izertlew etilip atır. Dissertatsiyada kommerciyashı yuridikalıq adamlardıń qayta dúziliwi baylanıslı munasábetlerdi puqaralıq -huqıqıy tártipke solinishi, kommerciyashı yuridikalıq adamlardıń qayta shólkemlestiriw usılları hám olardı ámelge asırıw máseleler Ózbekstan Respublikasınıń milliy nızamchiligi tiykarında ilimiy-teoriyalıq hám ilimiy-ámeliy analiz etilip, kommerciyashı yuridikalıq adamlardıń qayta dúziliwi túsinigi, qayta takshil etiw formaları izertlew etilip, kommerciyashı yuridikalıq adamlardıń qayta dúziliwi qollanıw etiw ámeliyatın bayıtıwǵa xızmet etetuǵın tómendegi jaǵdaylar qorǵaw ushın ilgeri jıljıtıladı :
1. Izertlew jumısında «yuridik shaxslar biykar bolıwı» túsinigi ilimiy teoriyalıq analiz etilip, avtor tárepinen bul túsinikke tómendegi ilimiy doktrinial tariyp beriledi:
- yuridik adamlardıń biykar bolıwı degende, yuridikalıq shaxstıń qayta shólkemlestiriw hám tamamlanılıw jolı menen, kreditorlarning talapların esapqa alǵan halda hám huqıqıy miyrasxorlıq tiykarında puqaralıq huqıqı sub'ekti retinde tawsılıwı túsiniledi.
2. Dissertant, yuridikalıq adamlardıń qayta dúziliwi túsinigine tómendegi ilimiy doktrinial tariypni usınıs etedi:
- qayta shólkemlestiriw - bir yamasa bir neshe yuridikalıq shaxs (huqıqıy ótken zamanlas ) huqıq hám minnetlemelerin, kreditorlarning huqıqların qánaatlantirilishi tiykarında, huqıqıy ótken zamandoshning biykar bolıwı hám huqıqıy miyrasxordı payda bolıwı menen baylanıslı jaǵdayda basqa yuridikalıq shaxs Yamasa shaxslarǵa (huqıqıy miyrasxor ) huqıqıy miyrasxorlıq tártibinde ótiwin xarakteristikalaytuǵın jaǵday (yuridikalıq háreketler kompleksi) túsiniledi.
1. Kommerciyashı yuridikalıq adamlardıń qayta dúziliwi óz tábiyaatına kóre yuridikalıq fakt esaplanadı. Áyne «qayta tashkil» aqıbette puqaralıq huqıq hám minnetlemeler payda boladı, ózgeredi yamasa biykar boladı. Kommerciyashı yuridikalıq adamlardıń qayta dúziliwin yuridikalıq faktlarninng ayriqsha túri retinde analiz etıwde bir qatar jaǵdaylarǵa itibar qaratıw kerek. Birinshiden, kommerciyashı yuridikalıq adamlardıń qayta dúziliwi nátiyjesinde puqaralıq huqıqıy munasábet payda bolıwı yamasa tawsılıwı múmkin. Yuridikalıq shaxs qayta islengende miyrasxorlıq munasábetleri payda bolsa, yuridikalıq shaxs tamamlanılǵanda yuridikalıq shaxs menen baylanıslı barlıq huqıqlar hám minnetlemeler biykar boladı. Ekinshiden, kommerciyashı yuridikalıq adamlardıń qayta dúziliwi yuridikalıq hatti- háreket retinde arnawlı bir huqıqıy aqıbetti payda etedi. Bul huqıqıy aqıbet bolsa, mudamı insan erki-erk-ıqrarınıń jemisi esaplanadi. Úshinshiden Kommerciyashı yuridikalıq adamlardıń qayta dúziliwi usılları hár qıylı ekenligin názerde tutıp, yuridikalıq faktning «yuridik hatti-háreket hám yuridikalıq hújjet», «ma'muriy hújjet hám pitim» túrlerine kiredi.
2. Avtordıń pikrine qaraǵanda, «Yuridikalıq shaxslardı qayta shólkemlestiriw tártibi tuwrısında» gi Ózbekstan Respublikası Ministrler Mákemesiniń Qaǵıydaın qabıllaw maqsetke muwapıq bo'lar edi. Pikirimizcha, usı nızam hújjetinde yuridikalıq shaxslardı qayta shólkemlestiriw tiykarları, qayta shólkemlestiriw kepillikine iye shaxslar, olardıń huqıq hám minnetlemeleri, qayta shólkemlestiriw hújjetleri (bólistiriw balansı hám tapsırıw aktı ), qayta shólkemlestiriw processinde ámelge asırılıwı kerek bolǵan háreketler, qayta shólkemlestiriw maydanınan mámleket monıtoringini aparıw, qayta shólkemlestiriw sheshimi, qayta shólkemlestiriw usılları hám olardaǵı ayriqsha jaǵdaylar sıyaqlı zárúrli qaǵıydalar óz ańlatpasın tabıwı kerek. Bunday Qaǵıydanıń qabıl etiliwi yuridikalıq shaxslardı qayta shólkemlestiriw menen baylanıslı quramalı qaǵıydalar hám normalarni ámeliyatqa qollanıw etıwde zárúrli derek wazıypasın atqarar edi.
8. Pikirimizcha, yuridikalıq shaxslar qayta islengende dúziletuǵın tapsırıw hújjetinde biykar bolıp atırǵan yuridikalıq shaxs buyım-múlki dizimi, huqıq hám minnetlemeleri, kreditorlari tuwrısındaǵı maǵlıwmatlar hám yuridikalıq shaxs iskerliginde belgilengen basqa hújjetler (shártnamalar, buxgalteriya hújjetleri, yuridikalıq shaxs xızmetkerleri hám olar menen baylanıslı miynet munasábetlerine tiyisli hújjetler, yuridikalıq shaxstıń lokal hújjetleri: qararlar, buyrıqlar hám h. zo. lar) hám de huqıqıy miyrasxorlıq máselesi anıq ańlatılıwı kerek. Bul jaǵdayda huqıqıy miyrasxorlıq máselesi biykar bolıp atırǵan yuridikalıq shaxs hám vujudga kiyatırǵan yuridikalıq shaxs ortasındaǵı shártlesiwge kóre sheshiledi.
Izertlew nátiyjeleriniń ilimiy hám ámeliy áhmiyeti usınıń menen belgilenediki, ol jaǵdayda bildirilgen usınıslar, ulıwmalastırılǵan juwmaq hám qaǵıydalardan Ózbekstan Respublikasında yuridikalıq shaxslardı biykar bolıwı tártipke soluvchi munasábetlerdi tártipke soluvchi normalarni qóllawǵa tiyisli teoriyalıq hám ámeliy qaǵıydalardı rawajlandırıwda, yuridikalıq adamlardıń biykar bolıwına tiyisli nızam hújjetlerin jetilistiriwde, yuridikalıq shaxslardı biykar bolıw tiykarları hám usılların ámeliyatda qóllawda paydalanıw múmkin. Sonıń menen birge, puqaralıq huqıqı páni boyınsha sabaqlıqlar, oqıw qóllanbaları hám programmalıq kórsetpelerdiń tiyisli temaların tayarlawda, puqaralıq huqıqı sub'ektleriniń huqıq hám nızamlı mápleriniń huqıqıy qáwipsizligin támiyinleytuǵın tarawdıń basshıları hám qánigeleri ushın qóllanbalar shıǵarıwda da bul usınıs hám juwmaqlardan keń paydalanıw múmkin.
Nátiyjelerdiń engiziliwi. Dissertatsiyanıń nátiyjeleri sud, prokuratura, ádillik shólkemleri hám huqıqtı qáwipsizlik etiwshi basqa organlardı sub'ktlarning puqaralıq huqıq hám máplerin qorǵaw tarawdaǵı wazıypalardı orınlawlarında hám de yuridikalıq shaxslar biykar bolıwına tiyisli nızam hújjetlerin qóllaw ámeliyatına tabiq etilgen.