Tema: Viruslardiń tiykarǵı qásiyetleri, virus saqlawshı material menen islew qaǵıydaları hám qawipsizlik texnikası

Shınıǵıwdı material menen támiyinlew
9 -11 kúnlik tawıq hámilelerdi; B1-shtammdaǵi n'yukasl keselliginin' virusı ; N'yu- Djersi shtammdaǵi kepterlerdin' sheshek gúl virusı ; ovoskoplar; 24-36 sm shamadaǵı emallanǵan hám doka salfetka tóselgen kyuvetalar; probirkalar ushın shtativ; hámileni fiksatsiyalawshi shtativ; spirtli hám gazlı gorelkalar; rezinadan tayarlanǵan paxta tamponlar, yod qosılǵan spirt; qaǵazǵa qorshap jaylastırılǵan hám sterillangan paxtashalar, rezina tıǵını bar probirkalar ; Petri tarelkası ; 2-5 ml pipetkalar; steril instrumentler menen birgelikte sterilizator (1 ml shprislar, anatomik pinsetlar, teshgichlar, infeksiya ushın iyneler, kóz ushın isletiletuǵın qayshılar ); fiziologiyalıq eritpe; dezinfeksiyalawshi eritpe; tawıqtin' 5% eritrotsitleri; tamshı GAR ushın ayna yamasa keramikadan tayarlanǵan plitka; doka bet japqishlar; 10 x10 Cm shamasindaǵı qara qaǵazlar; meditsina leykoplastri; tawıq hámilesi hám juqtırıw usılları kórsetilgen sızılma.

Tekseriw ushın sorawlar

1. Virusologiyada tawıq hámileleri ne ushın isletiledi?
2. Rawajlanıp atırǵan tawıq hámilesinin' dúzilisi qanday?
3. Tawıq hámilelerin e virustı juqtırıw usılların sóylep beriń.
4. Tawıq hámilesinde viruslardı qanday indikatsiyalaw usılın bilesiz?
5. Tawıq hámilasinen virus saqlawshı materialdı qaysı usılda alıwdı bilesiz?
6. Viruslardin’ gemaglyutinatsiyalaw ózgesheligi hám olardı isletiliwi hám de gemagglyutinatsiyalaw mexanizmi haqqında sóylep beriń.

Stilistik kórsetpe

Sol tema maydanınan eki shınıǵıw ótkeriw maqsetke muwapıq bolıp, shınıǵıw arasındaǵı waqıt bir neshe kundi quraydı. Sebebi studentler bul waqıt ishinde virus juqtırılǵan hámledarlardı ashıp kóriwge muyassar boladı.
Juqtırıw ushın n'yukasl keselliginin' B1 shtammidan paydalanılsa, maksimal titrdagi virus inkubatsiyanin' 5-kúninde toplandı hám homile ólmeydi.
Virus saqlawshı material retinde 10 ml muǵdarda allantois suyıqlıǵı sorip alınıwı múmkin. Bul suyıqlıq tınıq hám azmaz sarı reńde. Suyıqlıq quramındaǵı virus GAR nátiyjesinde eritrotsitlarden úlken ipir-ipir payda etedi. virus vaksina bolǵanı ushın onı zoovetta'minattan yamasa qusshılıq xojalıqlarınan alıw múmkin. Hár qanday jaǵdayda da onı tawıq hámilelerinde passaj etiledi; shınıǵıwda 10 -3, 10 -4 suyultirilǵanları, 105-106 HYUM50 muǵdardaǵilari isletiledi.
Juqtırıw usılın XAP úyreniw ushın kepterlerdin' sheshek gúl virusı, N'yu-Djersi shtamminan paydalanıladı ol kóbeyiwi nátiyjesinde hámileni ólimge alıp kelmasten, XAP aq 2-3 mm diametrdegi sheshek gúlshalarin payda etedi.
Virustin' 10-2, 10-4 ChXB muǵdarda suyultirilǵanı hámilege juqtırilsa kórsetiw ushın jaqsı nátiyje alınıp bólek sheshek gúllerin sanap úlkenligi hám formasın baqlaw múmkin.
Usınıs etilgen virus, vaksina ushın isletilip qustın' sheshek gúl keselliginen spetsifik profilaktika qılıw ushın keń qollanıladı.
Shınıǵıw ushın ovoskop ornında posilka yashigine elektr lampası ornatıladı faner qaqpaq bolsa shetke jıljıtıp qoyıladı. Qaqpaq bóleginde máyekten azmaz kishi shamadaǵı tesik jasaladi. Bunday ovoskoplar ornında mikroskoptin' jarıtqıshıan da paydalansa boladı.
Ovoskopda qaraw qarańǵılastırılǵan xanada alıp barılıp bólme áyneklerine qara perde ornatıladı.
Studentlerdin' jumıs ornı tómendegishe boladı. Hár bir student aldına emallanǵan kyuveta qóyılıp jáne onın' astına 3-4 qabatlı dezinfeksiyalawshı eritpe sińdirilgen salfetka tóseledi. Kyuveta ishine hámile ushın shtativ hám oǵan jaqınlaw jayǵa spirtlampa qóyıladı. Oń tárepte yad qosılǵan spirt quyilgan bankasha, onin’ ishine sterillangen ásbaplar jaylastırıladı.
Isletiwden aldın bankadan shıǵarılǵan ásbaplar jalında jandiriladi hám isletilip bo'lǵan soń, taǵı bankashaǵa jaylastırıladı.
Studentler doka júzjapqıshda islep, juzjapqish hár bir gruppa isletgennen keyin juwılıp sterillenedi. Máyek poshag'inda tesik ashıw ushın tat baspaytuǵın polattan jasalǵan diametri 0, 4-0, 5 sm uzınlıǵı 9 -10 sm tesgishten paydalanıladı. Eger tesgish bo lmasa máyek poshaǵına inyeksiya ushın isletiletuǵın rezina tıǵınshaǵa kiritilgen №18-20 iyne menen tesiw de múmkin.
Bunday iyneler isletilgen soń spirt salınǵan bankashaǵa batırıladı. Máyek poshaǵında tesik ashıw ushın ótkir ushlı kóz ushın isletiletuǵın qayshılardan paydalanılsa da boladı.
Máyek poshaǵındagi tesikti jabıw ushın parafin tayaqshalardan paydalanıw qolay : parafindi qandayda bir ıdısda eritgennen soń, 10 ml probirkalarǵa quyıladı.
Probirkanı vertikal jaǵdayda parafin qatqanǵa shekem tutıp turıladı. Keyininen probirkanı ústki bólegi ıssı suwǵa batırıladı hám qaǵaz ústine parafin tayaqshasin demde silkitiladi. Payda bolǵan tayaqsha máyek poshog'indaǵı tesikti jabıwda uzaq múddetke shekem paydalanıladı.
Jalın ústinde turǵan tayaqsha máyek poshag'indagi tesikti jabıw ushın isletiledi. Máyek ústinde tamshı formadaǵı demde qatqan parafin qaladı.