Tarix kafedrasi

Jizzax qo‘zg‘oloni – 1916 yil yozida “Mardikorlikka olish” haqidagi farmonga qarshi butun Turkiston o‘lkasida ko‘tarilgan. Qo‘zg‘olonning eng kuchli markazi Jizzaxda bo‘lgan. 1916 yil 13 iyulda boshlangan bu qo‘zg‘olon 18 iyulga kelib yanada kengayib ketdi. Podpolkovnik Afanasevning jazo otryadi bu qo‘zg‘olonni bostira olmadi. Turkiston general-gubernatori 21 iyulda Jizzaxga polkovnik Ivanov boshchiligida katta jazo otryadi yubordi. Eski Jizzax ayovsiz to‘pga tutib, yondirib yuborildi. Ayovsiz bostirilgan bu qo‘zg‘olonda o‘n minglab mahalliy aholi, qo‘zg‘olon yo‘lboshchilari Nazirxo‘ja Eshov va Abdurahmon Jevachilar haloq bo‘ldilar. Mahalliy aholidan 1810 desyatina hosildor yerlar tortib olinib, ularning egalari cho‘lga quvg‘in qilindi.

Zobitlar - O‘rta Osiyo hududlarini Rossiya tomonidan istilo etilishida qatnashgan harbiylar. Oddiy zobitdan oliy darajali zobitgacha bo‘lgan harbiylarning katta ko‘pchiligi harbiy xizmatdan iste’foga chiqqach, Turkistonga muhim o‘rnashib qolib, bu yerda katta-katta yer-mulklariga, zavod va fabrikalarga egalik qilganlar hamda yirik sanoatchilarga aylanganlar. Ularning asosiy maqsadlari o‘lka boyliklarini talash, o‘zlashtirish va Rossiyaga tashib ketish edi.