Ta’limga investitsiya kiritishni rag‘batlantirish yo‘llari

II bob. Ta’lim tizimiga kiritilgan investitsiyaning tahlili
2.1 O‘zbekiston Respublikasida ta’limga investitsiyalarning iqtisodiy tahlili
2020 yilda Davlat budjeti xarajatlari 144 142,7 mlrd so‘m miqdorida ya’ni tasdiqlangan parametrlarga nisbatan 13 038,2 mlrd so‘m ko‘p xarajat amalga oshirildi. Qo‘shimcha xarajatlarning aksariyat qismi (12,8 trln so‘m) – global inqiroz holatlari va koronavirus pandemiyasining salbiy oqibatlarini yumshatish bo‘yicha xarajatlarni moliyalashtirishga yo‘naltirilgan Inqirozga qarshi kurashish jamg‘armasi xarajatlariga to‘g‘ri keladi.
2020 yilda Davlat budjeti xarajatlarining 51,5 foizini ijtimoiy xarajatlar tashkil etgan bo‘lib, 65 048,5 mlrd so‘m miqdordagi tasdiqlangan parametrda 74 231,8 mlrd so‘m hisobida ijrosi ta’minlandi. Ijtimoiy xarajatlar tarkibida sezilarli miqdordagi mablag‘lar ta’lim sohasiga yo‘naltirilmoqda va yo‘naltirilishda davom etmoqda.

3-rasm. 2020 yilda ijtimoiy soha xarajatlarining tarkibi, mlrd so‘m⁹
Taʼlimga xarajatlarning 73 foizini umumiy taʼlim xarajatlari tashkil etdi, 16,3 foizi maktabgacha taʼlimga va 10,7 foizi kadrlarni tayyorlashga yoʼnaltirildi.
2020 yilda maktabgacha ta’lim xarajatlari 5 166,2 mlrd so‘m miqdordagi tasdiqlangan parametrda 4 895,5 mlrd so‘mni tashkil etdi. Karantin kiritilishi hamda bolalar bog‘chalarining faoliyatini bir necha oyga to‘xtatilishi bois, MTT xarajatlari boshqa sohalar kabi maqbullashtirildi. Buning natijasida, aniqlashtirilgan reja 4984,6 mlrd so‘mni tashkil etdi va aniqlashtirilgan rejaga nisbatan 98,2 foizga ijrosi ta’minlandi.
Bolalarni maktabgacha ta’lim bilan qamrab olishni kengaytirish maqsadida davlat tomonidan mazkur sohada davlat-xususiy sherikchilikni rivojlantirishni faol qo‘llab-quvvatlamoqda.



4-rasm. 2020-yilgi davlat byudjeti xarajatlari, mlrd so‘m¹⁰
Davlat-xususiy sherikchiligi asosida tashkil etilgan maktabgacha ta’lim muassasalariga quyidagi imtiyozlar taqdim etildi:

• 
  278,9 mlrd so‘m ish haqi, oziq-ovqat mahsulotlari va boshqa xarajatlarni qoplash uchunsubsidiyalar
  
• 
  32,2 mlrd so‘m bir tarbiyalanuvchiga to‘g‘ri keladigan xarajatlarning 50%ini qoplash uchun subsidiyalar
  
• 
  2,2 mlrd so‘m elektroenergiya va tabiiy gazga xarajatlarning 50%ini qoplash uchun subsidiyalar
  

Buning natijasi o‘laroq 12057 ta nodavlat MMTlar vujudga keldi va maktabgacha ta’lim umumiy qamrovi 61%ga yetkazildi.