Таълим вазирлиги тошкент кимё-технология институти й.Қ. ҚОдиров, Д. А. Равшанов, А. РЎзибоев

Ҳароратни таъсири. Пресслаш жараёнини ҳарорати мой ва кунжара сифат кўрсатгичларига таъсир этувчи омиллардан бири ҳисобланади. Юқорида, намлик ва ҳарорат материал пластиклигига таъсир этишини айтиб ўтган эдик. Совуқ пресслашда барқарор кунжара ракушкаси олишни таъминлаб бўлмайди. Шунинг учун пресслашда шнекли вал ичига иссиқ буғ бериб ҳарорат 70-80⁰Сга етказилади. Ушбу ҳароратда мойнинг оқиб чиқиши яхши боради.
Пресснинг ишлаши давомида ҳарорат прессга тушаётган қовурма иссиқлиги билан таъминланади.
Ўта қиздирилган материал пресс иш кўрсатгичларини ёмонлаштиради. Зеер бўшлиқларида ҳароратнинг ошиб кетиши кунжара юзасининг куйишига, унинг мойлигини ошишига ва чиқаётган мой рангининг тўқлашишига олиб келади.
Айрим экспеллерларда шнекли валга совутиш учун сув ҳайдалади.
Пресслашни давомийлиги: Нормал юкламадаги шнекли прессларда пресслаш давомийлиги материалнинг прессда бўлиш вақтига тенг ёки унга яқинроқ бўлади. Пресслаш давомийлиги асосий омиллардан бири бўлиб, у сиқиш даражаси ва пресс унумдорлигига катта таъсир кўрсатади. Пресслаш давомийлиги қанчалик катта бўлса шунча мой яхши сиқиб олинади. Лекин пресс унумдорлиги эса шунча пасайиб кетади. Бу омил ўз навбатида канал геометриясига, вални айланиш тезлилига, кунжаран чиқиш оралиғининг ўлчамига, пресс орқали ҳаракатланаётган материал ҳарактерига, материалнинг физик – механик хоссаларига ва шу кабиларга боғлиқ.
Пресснинг битта зонасида материалнинг бўлиш вақти қуйидаги формула бўйича ҳисобланади.

τ = V_с.з ε_з / [ V_мин (1­β_з)] ,

бу ерда τ – пресс зонасида материалнинг бўлиш вақти, мин; V_с.з – зонани бўш ҳажми, м³; ε_з – мазкур зонадаги сиқилиш даражаси; V_мин – бир минутда прессга тушаётган қовурманинг ҳажми; м³/ мин; β_з – шу зонани зеер тирқишларидан чиқиб кетадиган материал миқдорини ҳисобга олувчи коэффициент.

Прессда материалнинг умумий бўлиш вақти ҳар бир зонада бўлиш вақтлари йиғиндисига тенг бўлади.
Форпресс ва экспеллерларда пресслаш вақти турлича бўлади, у шнекли вални айланиш тезлигига, кунжара қалинлигига боғлиқ бўлиши 4.4 – жадвалдан кўриниб турибди.