Тадбиркорлик фаолиятининг давлат томонидан тартибга солиниши тушунчаси ва моҳияти

Ҳудудлар ва жойларни кўздан кечириш. Мол-мулкни инвентаризациядан ўтказиш
Солиқ текширувини ўтказаётган давлат солиқ хизмати органининг мансабдор шахслари, зарурат бўлганда, тадбиркорлик субекти томонидан даромадлар олиш учун фойдаланилаётган ёки солиқ солиш обектлари билан боғлиқ ҳудудларни, ишлаб чиқариш, омборхона, савдо биноларини ҳамда бошқа бинолар, шу жумладан жойларни кўздан кечириши, шунингдек, тадбиркорлик субектининг мол-мулкини инвентаризациядан ўтказиши мумкин. Кўздан кечириш ўтказилаётганда солиқ текшируви қайси шахсга нисбатан амалга оширилаётган бўлса, ўша шахс ёки унинг вакили қатнашишга ҳақли. Кўздан кечириш ўтказилаётганда зарур ҳолларда фото ва киносуратга олиниши, видеоёзувга туширилиши, ҳужжатлардан кўчирма нусхалар олиниши мумкин, бу ҳақида баённомада кўрсатилади.
Тадбиркорлик субекти давлат солиқ хизмати органининг мансабдор шахсларини қуйидаги ҳолларда солиқ текширувини ўтказиш учун ҳудудга ва жойларга қўймасликка ҳақли, агар:

• 
  текширишни бошлаш учун асос бўладиган тегишли ҳужжатлар топширилмаган ёки белгиланган тартибда расмийлаштирилмаган бўлса;
  
• 
  текширувчи мансабдор шахс текширувни тайинлаш тўғрисидаги буйруқда кўрсатилмаган, ўзининг хизмат гувоҳномасини ва текширишларни ўтказишга рухсат берилганлиги тўғрисидаги махсус гувоҳномасини кўрсатмаган бўлса;
  
• 
  солиқ текширувини ўтказишнинг буйруқда кўрсатилган муддатлари бошланмаган ёки ўтиб кетган бўлса;
  
• 
  текширувчи мансабдор шахс текширувларни қайд этиш дафтарини тўлдиришдан бош торца.
  

Солиқ текширувларини ўтказиш вақтида мол-мулкни инвентаризациядан ўтказиш бухгалтерия ҳисоби тўғрисидаги қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.
Ҳужжатларни талаб қилиб олиш
Давлат солиқ хизмати органининг солиқ текширувини ўтказаётган мансабдор шахслари текширилаётган тадбиркорлик субектидан солиқлар ва бошқа мажбурий тўловларни ҳисоблаб чиқариш, тўлаш билан боғлиқ, текширув мақсадларига тегишли ва текширилаётган даврга тааллуқли ҳужжатларни талаб қилиб олишга ҳақли.
Тадбиркорлик субекти талаб этилган ҳужжатларни тақдим этишдан бош тортган тақдирда солиқ текширувини ўтказаётган давлат солиқ хизмати органининг мансабдор шахси Ўзбекистон Республикасининг Солиқ кодексида назарда тутилган тартибда зарур ҳужжатларни олиб қўйишни амалга оширади.