T. C. Bartin üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ TÜrk diLİ ve edebiyati anabiLİm dali yeni TÜrk edebiyati biLİm dali 2000-2010 arasi küÇÜrek öYKÜde postmodern izler yüksek lisans tezi hazirlayan tezcan kurt danişMan prof

3.4.9. Sonuç ve Değerlendirme 
Sadık Yalsızuçanlar’ın 
Kuş Uykusu 
adlı eserindeki kişiler, özel isimler yerine 
çoğunlukla şahıs zamirleri kullanılarak silik birer özne olarak vardırlar. Anlatılardaki 
kimi isimler ufak tefek adamlar, neşeli ve ciddi delikanlılar gibi kelime grubu 
şeklindedir. Yazarın kimi zaman maddeci karakterlerle dindarları aynı karede 
buluşturduğu; kimi anlatılarında da 
Personel Müdür
’ü gibi unvanları kullanarak bu 
unvanlar üzerinden eleştirel bir yaklaşım sergileme çabasında olduğu anlaşılmaktadır; 
ancak, postmodern yazarlar, modern dönem anlayışlarına kökten karşıdırlar. Söz konusu 
örnek unvan da modern döneme ait bir unvandır. Bu yönüyle birey, postmodern 
dönemde kendisinin değil, başkasının istediği şekilde yaşam süren adsız bir özne 
olmuştur. Dolayısıyla eserde kişi kadrosu bakımından postmodern metinlere paralel bir 
tutum benimsenmiştir.
Mehmet Harmancı’nın 
Muhtemel Menkıbeler 
adlı eserindeki küçürek öykülerinde 
kişiler, dünyaya sürülen, hayatın yükünü omuzlamakta zorluk çeken, manevi bağlamları 
doğrultusunda ontolojik sıkıntılar yaşayan özneler durumundadırlar. Sözü edilen 
düşünsel çerçeve içerisinde kimi zaman insan dışındaki varlıklara da yer verildiği 
görülür. Yazar, fabl formundan yararlanarak onlara kişilik vermiş ve onları 
konuşturmuştur. Çünkü iletişimsizliğin son haddinde olduğu postmodern dönemde 
yazarlar, anlatılarında insan dışı varlıkları konuşturarak öznenin içinde bulunduğu 
sıkıntıyı farklı bir şekilde ele almak isterler. Bunun yanında öykülerde bazen Hz. Ali, 
Kabil, Eflatun Nuri, Sakallı Celal, Hızır, Çarıkçı Hasan Usta gibi özel isimler, 
geçmişteki olumlu ve önemli kişilik özellikleriyle fiilen değil, dini ve efsanevi yönden 
kendilerine yer bulurlar. Bu şekilde özel isimlerin kullanılması postmodern anlatılarda 
yazarlar tarafından metinlerarasılık bağlamında başvurulan yollardan biridir. 
Postmodern yazarlar bu yola başvururken söz konusu kişileri, ya günümüzle bağlantı 
kurmak ya da kendi kişilik özelliklerinin tersini vererek okura bir şeyler ima etmek/ 
anlatmak gayesini taşırlar. Dolayısıyla söz konusu eserde kişiler postmodern bir 
anlayışla ele alınmışlardır.

---

105 
Postmodern anlatıların önemli bir özelliği olan sıradan kişilerin anlatılarda etkin rol 
oynaması, Ferit Edgü’nün anlatılarında kendine oldukça yer bulmaktadır. Küçürek öykü 
tarzının Türk edebiyatındaki öncülerinden olan yazar, 
Do Sesi
’nde postmodern hayatta 
silikleşmiş durumda olan insanları, ad vererek anlatmaktan/ anmaktansa onlara bir 
“herkes, herhangi biri” elbisesi giydirerek okurun karşısına çıkarır. Zira postmodern 
dönemin insanları, kendi nesli olanları değil, bir köpeği evlat edinecek kadar yalnız 
kalmışlardır. Dolayısıyla hemcinsleri ile anlaşmakta büyük sorunlar yaşayan 
postmodern dönem insanları, kendilerini doğaya atarak onunla bütünleşme yoluna 
gitmişlerdir. Yazarın anlatılarında yer alan bir diğer özellik de anlatı kişilerinin nesne 
karşısında aldıkları tavırlardan ortaya çıkan ironidir. Yazar, ironiyi çoğu anlatısında 
“ben”
anlatıcı üzerinden yapmaktadır. Çünkü 
“ben”
anlatıcısı vuku bulan olayın fiilen 
içinde olan ve olay ya da olaylara yön verir niteliğe sahip öznedir. Bunun yanında 
öykülerde kendine yer bulan figürlerin fiziki ve psikolojik yönleri hakkında detaylı bilgi 
verilmemiştir. Verilmemesi öykülerin kurgulanma tekniğine yani postmodern anlatıya 
uygundur. Çünkü bu dönem anlatılarında birey özneleştirilmiştir. Özneleşen insanın ne 
fiziği ne de psikolojisi önem arz eder. Yazarlar tarafından bilinçli bir şekilde yapılan bu 
uygulama asıl itibariyle, okurun karşısına ne fiziği ne de psikoloji belli olan bir özne 
çıkartıp onu istediği gibi şekillendirmesi içindir. Bu yolla yazar devreden çıkarak yerini 
okura vermiş olacaktır. Netice itibariyle 
Do Sesi
’ndeki kişiler postmodern özellikler 
göstermektedir. 
Ferit Edgü’nün
Nijinski