T. C. Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ ÇAĞDAŞ TÜrk lehçeleri ve edebiyatlari anabiLİm dali irak türkmen tüRKÇESİnde kalip sözler noor ghazi elaiS

Saçiv bilegive bağlansın “Saçın bileğine bağlansın” bedduası yine Irak Türkmenleri arasında eskiden beri yapılan bir yas ritüeline atıfta bulunmaktadır. Ritüele göre ölünün annesi, karısı ve/veya kız kardeşi taziye boyunca saçlarından bir örük kesip bileklerine bağlarlar ve elbiselerini yırtarlardı. Bölgede kullanılan, Yexevin yırtığını tiksinner “Yakanın yırtığını diksinler” bedduaları da bu gelenekten gelmektedir.
Yaygın olarak kullanılan beddualardan bir diğeri de "Üregive Tatar oxi vursun". Bilindiği gibi Tatarlar Orta Asya'dan başlayarak birçok savaşa girmiş ve birçok ülkeyi ele geçirmişlerdir. Bu ülkelerin birisi de Irak olmuştur. Tatarların okundan birçok insan yaşamını yitirmiştir (Bayatlı 2012: 512-513). Bu bedduanın kökeni belki de bölgedeki Arap toplumuyla alâkalıdır.
Irak Türkmenlerinde yaygın olarak annenin kendi çocuğuna yaptığı bedduanın kabul olmayacağına inanılır. Çünkü o evladına ne kadar kızarsa kızsın ettiği beddua yüreğinden değil, sadece kızgınlığını gidermek için dilinden çıkmaktadır (Bayatlı 2012: 513):
Yere batmıyasan “Yere batmayasın”
Kör olmayasan “Kör olmayasın”
Oxlanmıyasan “Vurulmayasın” (Saatçi 2008: 22).
Kurbanıv olum, başıva dönüm, ögüvde ölüm, büyügümsen ağamsan, sana feda olayım, ayağın altında öleyim gibi basit görülen kimi duaların her biri, içlerinde halkın geçmişiyle ilgili hayrete düşüren birçok anlamlar barındırırlar.
Kurbanıv olum “Kurbanın olayım” hastalanan bir kimsenin, özellikle de çocuğun başında kurbanlık koyun dolandırıp kesmekle kötü ruhların dağılacağı, dert ve belanın, acıların kurbanlık hayvana geçeceği inancıyla ilgilidir. Bugün bile evlatla ilgili dileğin kabul olması için kurbanlık koyunu kesmeden önce çocuğun etrafında dolandırırlar (Paşayev 1998: 56-57).
Iraklı araştırmaçı İbrahim Dakuki’ye göre ise Türkmenler, çocukları hastalandığında veya başından bir olay geçtiğinde ortaya eti yenilen bir hayvan koyarlar. Hayvanı kesmeden önce de çoçuğun etrafında dolandırıp öyle kerserler. Daha sonra fakir fukaraya, komşulara dağıtırlar. Bundan sonra hasta şifa bulur (Paşayev 1998: 57).