Сув хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаштириш

2.2. Ясси тасмали узатмалар

Кўндаланг кесим юзаси тўртбурчак шаклда бўлиб, эни ён томон ўлчамига қараганда бир неча марта катта бўлган конструкция элементлари ясси тасмали узатма дейилади.

Кимё ва озиқ-овқат саноатда асосан ясси тасмаларнинг резина-матоли, чармли, ип газламали, жунли турлари ишлатилади. Уларнинг эни 20мм дан 1200 мм гача бўлиб, юқорида таъкидланган материаллардан тайёрланилади, ишлаш шароитига ҳамда юкланиш даражасига кўра танланади.
1. Резина-матоли тасмалар /ГОСТ 23831-79/. Бу тасмалар нисбатан чидамли бўлиб, 30 м/с гача тезлик билан ҳаракатланадиган узатмаларда ишлатилади. Бундай тасмаларнинг ўлчамлари 1-жадвалда берилган.
1-жадвал
резина тўқимали тасмаларнинг ўлчамлари
/ГОСТ 23831-79/

Тасмаларнинг эни в, мм	Қатлам сони	Тасмалар қалинлиги , мм
		қатламлиги	қатламсизи
20, 25, 32, 40, 50, 63, 71, 80, 90, 100, 112	3	4,5	3,75
20, 25, 32, 40, 50, 63, 71, 80, 90, 100, 112, 120, 125, 140, 160, 180, 200, 224, 250, 280	4	5	5
20, 25, 32, 40, 50, 63, 71, 80, 90, 100, 112, 120, 125, 140, 160, 180, 200, 224, 250, 280, 315, 355	5	7,5	6,25
80, 90, 100, 112, 120, 125, 140, 160, 180, 200, 224, 250, 280, 315, 355, 400, 450, 500	6	9,0	7,5

Бу тасмалар вулканизацияланган резиналар ёрдамида бир-бирига ёпиштирилган бир неча қават газламалардан ташкил топган. Юкланишни асосан тасмадаги газламалар узатади, резина эса газлама қаватларини бир бутун қилиб ёпиштиради ва зарур ишқаланиш коэффициентини ҳамда эгилувчанликни таъминлайди.
Бу тасмаларни нефт маҳсулотларнинг буғлари тўпланадиган хоналарда ишлатиш тавсия қилинмайди, чунки улар ёғ, керосин, бензин каби моддаларга яхши бардош бера олмайди. Бундай хоналарда ишлатиш учун резина-матоли тасманинг тўрт томонлама резина билан қопланган тури қўлланади. Бундай тасмаларнинг мустаҳкамлик чегараси 40 МПа гача етади. Бундай тасмаларни кичик диаметрли шкивларда ишлатиш тавсия этилмайди.