Sug’oriladigan yerlarning samaradorligini oshirishda tuproq eroziyasi va unga qarshi kurash chora-tadbirlari. Sug’oriladigan yerlarning samaradorligini oshirishda tuproq eroziyasi va unga qarshi kurash chora-tadbirlari

Jarlik paydo bo’lgan yerlarda tuproqlar buldozerlar yordamida surilib, tekislanib, bunday yerlarga iloji boricha daraxtlar yoki ko’p yillik o’tlar (masalan beda) ekish tavsiya qilinadi. Jarliklarning kengayishini to’xtatish uchun, maxsus, tuproqni mustaxkamlaydigan o’simliklar ekish, jarlik atrofida daraxtlar o’stirish maqsadga muvofiqdir.

• Jarlik paydo bo’lgan yerlarda tuproqlar buldozerlar yordamida surilib, tekislanib, bunday yerlarga iloji boricha daraxtlar yoki ko’p yillik o’tlar (masalan beda) ekish tavsiya qilinadi. Jarliklarning kengayishini to’xtatish uchun, maxsus, tuproqni mustaxkamlaydigan o’simliklar ekish, jarlik atrofida daraxtlar o’stirish maqsadga muvofiqdir.

Shamol eoziyasiga qarshi kurashish.

• Jumxuriyatimiz paxtazorlarida shamol eroziyasi (deflyatsiya) ham e’tiborli darajada tarqalgan.
• Farg’ona vodiysining g’arbiy va markaziy qismi, Buxoro vohasi, Mirzacho’lning shimoli-g’arbiy yerlari shamol eroziyasiga moyildir.
• Umuman quruq iqlimli, yillik ekin-sochin miqdori kam, yerdan namlik bug’lanishi esa ko’p bo’lgan, bahor va yoz oylarining havo harorati baland, havoning nisbiy namligi esa past bo’lgan sharoitlarda shamol eroziyasi tarqalgan.
• Asosan mexanik tarkibi yengil bo’lgan qumli, qumoq tuproqlar shamol eroziyasiga uchraydi.

Shamol eroziyasi tuproq unumdorligiga juda katta, ba’zan tuzatib bo’lmaydigan zarar yetkazadi. Bunda yerning deyarli butunlay haydalma qatlamini shamol uchirib ketadi, sug’oriladigan kartalarda chuqurlar, qum tepalar hosil bo’ladi.

• Shamol eroziyasi tuproq unumdorligiga juda katta, ba’zan tuzatib bo’lmaydigan zarar yetkazadi. Bunda yerning deyarli butunlay haydalma qatlamini shamol uchirib ketadi, sug’oriladigan kartalarda chuqurlar, qum tepalar hosil bo’ladi.
• O’zbekistondagi sug’oriladigan zonalarda shamol eroziyasiga qarshi kurash uchun quyidagi asosiy chora-tadbirlarni qo’llash tavsiya etiladi. Ixota daraxtzorlari, shamolning asosiy kuchi shu daraxtlarga urilib, tezligi kamayadi. 2,3,5 va 7 qatorli ixota daraxtzorlari, qatorlari sonidan qat’iy nazar tuproqni va ekinlarni deyarli bir xil masofada shamol eroziyasidan himoya qiladi.