Sug’oriladigan yerlarning samaradorligini oshirishda tuproq eroziyasi va unga qarshi kurash chora-tadbirlari. Sug’oriladigan yerlarning samaradorligini oshirishda tuproq eroziyasi va unga qarshi kurash chora-tadbirlari

Bu kategoriyaga tuproqni muhofaza qiluvchi almashlab ekishda foydalanish uchun yaroqli yerlar kiritilgan. Bu xildagi yerlardan pichan o’rishda va chegaralangan yaylov sifatida foydalanish mumkin.

• Bu kategoriyaga tuproqni muhofaza qiluvchi almashlab ekishda foydalanish uchun yaroqli yerlar kiritilgan. Bu xildagi yerlardan pichan o’rishda va chegaralangan yaylov sifatida foydalanish mumkin.
• Bu kategoriyaga oid yerlardan nihoyatda chegaralangan holda yaylov sifatida foydalanish mumkin. Lekin yer yuzasini tekislash ishlari olib borilishi lozim.

Bu kategoriyaga oid yerlar pichanzor va yaylov sifatida foydalanishga yaroqsiz bo’lib daraxtzor barpo etishda foydalanish mumkin.

• Bu kategoriyaga oid yerlar pichanzor va yaylov sifatida foydalanishga yaroqsiz bo’lib daraxtzor barpo etishda foydalanish mumkin.
• Yerni ishlash, pichanzor, yaylov sifatida foydalanish va hatto daraxtlar o’tqazish uchun ham yaroqsiz yerlar (tashlandiq yerlar – jarlar, tik qiyaliklar, toshloqlar) shu kategoriyaga kiritilgan.
• Yuqorida keltirilgan yerlarning aniq hisobini oluvchi tuproq kartalari tuzilib, shu kartalar asosida eroziyaga qarshi kurashning aniq rejalari belgilanadi.

Tuproqni suv eroziyasidan muhofaza qilish.

• Suv eroziyasi tuproqning buzilishi va unumdorligi yo’qolishining asosiy sabablaridan biridir.
• Tuproq suv eroziyasini ikki turga- sirtqi tabiiy suv eroziyasi va sug’orish eroziyasiga ajratamiz.
• Sirtqi, tabiiy suv eroziyasi deganda yer yuzasidan tabiiy yog’in suvlari bir tekis oqib, tuproqning ustki qatlamini yuvib ketishi tushiniladi.
• Bu hildagi eroziya hamma yerlarda ham sodir bo’laveradi.

Tabiiy yog’inlar tuproqni o’pirib, ularni chirindi bilan birga yuvib, oqizib ketadi. Oqibatida tuproqning ustki unumdor qatlam yo’qoladi. Bu eroziyada suv qiyaliklar orqali ariqchalar hosil qilib yerning nishabi bo’ylab oqadi. O’zi hosil qilgan ariqchalarni o’pirib, chuqurlashtiradi. Shu jarayonda jarliklar vujudga kelishi ham mumkin. Bunday eroziyani paydo bo’lishida qor qoplamining yog’in-sochinlar sur’ati, notekislik, qiyaliklarning ko’pligi sabab bo’ladi.

• Tabiiy yog’inlar tuproqni o’pirib, ularni chirindi bilan birga yuvib, oqizib ketadi. Oqibatida tuproqning ustki unumdor qatlam yo’qoladi. Bu eroziyada suv qiyaliklar orqali ariqchalar hosil qilib yerning nishabi bo’ylab oqadi. O’zi hosil qilgan ariqchalarni o’pirib, chuqurlashtiradi. Shu jarayonda jarliklar vujudga kelishi ham mumkin. Bunday eroziyani paydo bo’lishida qor qoplamining yog’in-sochinlar sur’ati, notekislik, qiyaliklarning ko’pligi sabab bo’ladi.