Sotsial geografiya jumaxanov Sh., Toshpo’latov A

SOTSIAL VA MADANIY GEOGRAFIYA
 Darslik
 
 
109 
O’rta Yer dengizi
. Dengiz turizmining ixtisoslashuviga ko’ra, bu rayondagi 
turistik-rekreatsion hududlar chiziqli shaklda dengiz qirg’og’i bo’ylab joylashgan. 
Hududda orollar alohida turistik-rekreatsion ahamiyat kasb etadi. Yoz cho’milish 
mavsumida rekreatsion yuk bir necha martalab ortib ketadi. 
Fransuz Riverasi
qirg’oq hududining uzunligi 230 km bo’lib, Tulondan g’arbga 
Mentongacha, ya’ni Fransiya-Italiya chegarasigacha cho’zilgan. Qirg’oq iqlimi o’ziga 
xos bo’lib, Alp tog’lari Shimoliy shamollardan to’sib turadi. Shu bois, yoqimli ob-havo 
300 kungacha davom etadi. Havoning yillik harorati +20
°
C, hatto qishda ham +8
°
C dan 
pastga tushmaydi. Shunga ko’ra, bu hududda cho’milish mavsumi juda uzoq 
muddatgacha davom etadi. Fransuz Riverasining poytaxti Nitstsa kurort shahri bo’lib, 
shahar aholisining yarmi turizmga xizmat ko’rsatuvchi tarmoqlarda band. Boshqa kurort 
shaharlar Antib, Menton, Kann ham turizm va rekreatsiya rivojlangan shaharlardir. 
Kann shahrida har yili kinofestival bo’lib o’tadi. 
Italiyada O’rta Yer dengizi qirg’oqlari turizmi va rekreatsiyasida 
Italiya Riverasi
asosiy rayon hisoblanadi. Geografik joylashuviga ko’ra, bu rayon «Fransuz 
Rivera»sining davomi bo’lib, San-Remo, Rapallo, Portofino kurort shaharlari sifatida 
shuhrat qozongan. Yevropalik aslzodalar XIX asrdayoq bu hudud bilan qiziqishgan. 
Dengiz bo’yi turizmi va rekreatsiyasiga, nafaqat, Ligur dengizi qirg’oqlari, balki 
Tirren dengizidagi markazlar ham xuddi shunday joylashuvga va ixtisoslashuvga ega. 
Tirren dengizi turizm-rekreatsion hududlariga Neapol, Sarrento, Kalabriya va Sitsiliyani 
kiritish mumkin. Adriatika dengizida esa, Venetsiya Riverasi o’ziga xos tarovatga ega. 
“Katta uchlik”ning uchinchi davlati 
Ispaniya
ning turizm va rekreatsiya hisobidagi 
daromadi yiliga o’rtacha 30 mlrd dollarni tashkil qiladi. Turizm va rekreatsiyadan 
olinadigan daromadlari salmog’iga ko’ra, Ispaniya dunyoda, AQShdan keyin ikkinchi 
o’rinda turadi. Hozirgi paytda Ispaniyada faol aholining 10 foizi turizmda band, 10 
mingdan ortiq katta va kichik mehmonxonalari bo’lib, ular 900 ming o’ringa ega. 
O’rta Yer dengizi turistik-rekreatsion rayonlarining yana biri, bu 
Xorvatiya
ning 
Adriatika qirg’oqlaridir. Xorvatiya qirg’oqlarining uzunligi 700 km ga cho’zilgan. 
Hududdagi kichik orollar, qo’ltiqlar, bo’g’ozlardagi qirg’oqlar bilan hisoblaganda, 6000 

---