Siyosatshunoslik

1 Каримов И. А. Узбек хал^и *еч к,ачон, \ъч кимга к;арам булмайди. Т. 13. -
Т., 2005. - В. 441-442.
264

---

asoslangan amaliyotni bir-biriga o‘xshamaydigan o‘zaro qarama- 
qarshi reaksiyaning natijasi deyish mumkin.
Yuqorida qayd etilgan obyektiv va subyektiv tendensiyalar 
bois xalqaro tartibot bir-biriga qarama-qarshi ikki jarayon ostida 
shakllanadi. Ulardan biri parchalovchi, ikkinchisi yaratuvchilik 
rolini bajaradi.
Parchalovchi omillar:
— ayrim siyosiy guruhlar, kuchlar va davlatlar tomonidan 
xalqaro tartibot taqdiriga, uning bag‘rida sodir bo‘layotgan turli- 
tuman salbiy siljish jarayonlariga nisbatan befarqlik, mensimas- 
likning hamda o‘z xavfsizligini xalqaro xavfsizlik manfaatlariga 
qarshi qo'yish kayfiyatining kuchayib borishi;
— xalqaro terrorizm, diniy ekstremizm, millatchilik, sepa- 
ratizm va uyushgan jinoyatchilik singari xavfli jarayonlarning 
kuchayishi, ularni bartaraf etish chora-tadbirlarining talab dara- 
jasida emasligi;
— xalqaro siyosiy institutlaming voqea-hodisalarga zudlik 
bilan e’tibor qaratish nuqtayi nazari davr talabidan orqada qolib 
ketayotganligi;
— xalqaro tartibotda noqonuniy, порок yo‘l bilan hukm- 
ronlikni yakka-yoIg‘iz qo'lga kiritishga intilish;
— uzoq yillar mobaynida dunyoda tinchlikni saqlash ishiga 
samarali hissa qo‘shib kelayotgan xalqaro tashkilotlarni ayrim 
qudratli davlatlar tomonidan o‘z izmiga bo‘ysundirishga bo‘lgan 
moyillikning zo‘rayishi;
— turli-tuman xalqaro, mintaqaviy muammolarni ro‘kach 
qilgan holda, o‘z harbiy salohiyatini butun dunyo oldida na- 
moyish qilishga bo‘lgan intilish ko‘lamining kengayib borishi.
Yuqorida qayd etilgan salbiy jarayonlarga qarama-qarshi 
ravishda muqobil, ya’ni umrbaxsh jarayonlar ham chuqurlashib 
bormoqda. Jumladan, quyidagi