Siyosatshunoslik

B B K 6 6 .0 ya73
Taqrizchilar:
siyosiy fa n la r d o k to ri, 
pro fesso r 
I.E rgashev;
siyosiy fa n la r d o k to ri, 
p ro fesso r 
Z .I.M u n a w a ro v .
.
I S B N
978-9943-319-71-4
© X o jim u ro d T . O d ilq o riy ev , D a v ro n X. R azzo q o v , 2009. 
© 0 ‘zb e k isto n faylasuflari m illiy ja m iy a ti n a sh riy o ti, 2009.

---

S O ‘Z B O S H I
Siyosatshunoslik ilmi hozirga qadar boy nazariy va amaliy 
tajribaga ega bo‘lib, uning ibtidosi Konfutsiy, Platon va Aristotel 
yashagan zam onlarga borib taqaladi. U siyosiy taraqqiyotning 
yo‘nalishlari va o ‘ziga xos xususiyatlarini o ‘rganish jarayonida si­
yosiy faoliyatning xarakteri, maqsadlari, manfaatlari, mohiyati va 
usullarini tahlil etadi ham da siyosiy g ‘oyalarning m ohiyat-m az- 
munini, siyosatda erishilgan yutuq va yo‘l qo ‘yilgan xatolarning 
ildizlarini ochib beradi.
Siyosatshunoslik faniga nisbatan kuchli ijtimoiy ehtiyoj siyo- 
satga insonparvarlik ruhini singdirishga qaratilgandir. Buning 
dolzarbligi shundaki, insoniyatning butun tarixi davomida siyosiy 
x a tti-h a ra k a tla rd a m u ro sasizlik va y en g iltak lik , ja m iy a tn i 
ratsionallashtirish bayrog‘i ostida amalga oshirilgan «inqiloblar, 
odatda, hamma davrlarda ham zo‘ravonlik, qon to ‘kish va ajdod- 
lar yaratgan barcha narsani johillik bilan vayron qilish vositasi va 
quroli bo‘lib kelgan. Aqidaparastlik esa, qanday qiyofada boMishi- 
dan qat’i nazar — bu diniy aqidaparastlik bo‘ladimi yoki kom m u- 
nistik aqidaparastlik bo‘ladimi — o ‘z mafkurasiga, hayotga qarash- 
lariga mos kelmaydigan ham m a narsani inkor etadi va «Kimki biz 
bilan emas ekan, u bizga qarshi», degan tamoyil asosida harakat 
qiladi»1. Shuning uchun dem okratik siyosiy ta ’limning eng asosiy 
vazifalaridan biri fuqarolarda dem okratik tuzumga qarshi b o ‘lgan 
va jamiyatga u yoki bu ijtimoiy utopiyani tiqishtirayotgan turli xil 
radikal mafkuralarga qarshi barqaror im m unitetni shakllantirish- 
dir.
M ustaqillikning sam arasi o ‘laroq d em o k ratik prinsiplar, 
qadriyatlar va institutlar hayotimizning barcha sohalariga tobora 
ko‘proq kirib bormoqda. M amlakatimiz rahbari ta ’kidlaganidek, 
«Наг bir kishi o ‘z mamlakatining fuqarosi ekanligini his qilishi, 
uning o ‘ziga berib q o ‘yilgan h u q u q va erk in lik larg a ongli 
munosabatda boiishi va qadrlashi, mashaqqatli mehnat bilan qo‘lga 
kiritilgan demokratik qadriyatlarni asrab-avaylashi va himoya qilish
1 
Каримов И.А.
Узбек халк,и \е ч цачон, \е ч кимга карам булмайди. Т. 13. — 
Т., 2005. - Б. 183.
3

---

g‘oyat muhim»1. Bu esa, tabiiyki, fuqarolardan yuksak siyosiy 
savodxonlikni talab qiladi.
Yuqoridagi zaruriyat tufayli 0 ‘zbekiston oliy ta’lim tizimida 
siyosatshunoslik fanini yanada rivojlantirish, bu fanni o‘rganish va 
o‘rgatish ishlarini jahon standartlari darajasiga ko'tarish uchun keng 
qamrovli ishlar olib borilmoqda. Ushbu yo‘nalishdagi sa’y-harakatlar 
samarasi o‘laroq bugungi talaba so'nggi yillarda ko'plab chop etilgan 
darslik, monografiya, ma’ruzalar kurslari va o'quv qo‘llanmalardan 
foydalanmoqda2.
Ushbu darslik siyosatshunoslik fanining umumnazariy masala- 
lari aks etgan darslik va o‘quv qo'llanmalardan Markaziy Osiyoda 
ijtimoiy-siyosiy tafakkur rivojining asosiy bosqichlari, shuningdek, 
xalqaro terrorizm va unga barham berishning siyosiy-huquqiy 
choralari kabi yangi, dolzarb masalalar tahlil etilganligi bilan ajralib 
turadi. U yosh avlodni ma’naviy jihatdan tarbiyalashga, ular dunyo- 
qarashida sog'lom siyosiy immunitetni shakllantirishga, siyosat- 
ning vujudga kelish sabablari, ijtimoiy taraqqiyotda tutgan o‘mi, 
ijtimoiy taraqqiyotning hozirgi bosqichidagi ahamiyatini tushunib 
olishga yordam beradi.
Darslikni tayyorlashda mamlakatimiz siyosatshunosligida erishil- 
gan ilmiy-amaliy tajribalar, 0 ‘zbekiston va xorijda chop qilingan 
adabiyotlar hamda vaqtli matbuot nashrlaridan keng foydalanildi.
Mualliflar.