Siyosatshunoslik

Milliy mafkuralar. 
Hozirgi zamon mafkuralari qatorida milliy 
mafkuralar ham muhim o ‘rinni egallaydi. Ular boshqa mafku- 
ralardan farq qiluvchi bir qator xususiyatlarga ega. Jumladan:
— Milliy mafkuralar dunyo mustamlakachilik sistemasining 
yemirilishi, yosh mustaqil milliy davlatlaming tashkil topish 
zaruriyati bilan bog‘liq. Hozir bu jarayon sobiq SSSR va boshqa 
sobiq sotsialistik mamlakatlar o ‘m ida tashkil topgan davlatlar- 
da yuz bermoqda.
— Milliy m afkuralar faqat ayrim ijtimoiy, irqiy, etnik 
guruhning, xalqning manfaatinigina emas, balki mustaqillik 
uchun, milliy hayotni rivojlantirish uchun kurash olib borayotgan 
xalqlaming dunyoda tutgan o'm ini, turmush tarzini, orzu-umid- 
larini, intilish va manfaatlarini aks ettiradi.
— Milliy mafkuralar u yoki bu xalqlar qaramligining obyektiv 
negizlarini, ulami bartaraf 
etish
va haqiqiy mustaqillikka erishish 
yoilarini ochib beradi.
— Milliy mafkuralar yosh, mustaqil davlatlar xalqlarining 
o ‘zligini anglashiga, qaramlik doirasidan chiqishiga, ulaming 
chinakamiga erkin bo‘lishiga, jahon hamjamiyatida o‘zining mu- 
nosib o ‘m ini topishiga yordam beradi.
245

---

0 ‘zbekiston Respublikasining davlat mustaqilligi va milliy
maflturaga ehtiyoj. 
1991-yilda sovet imperiyasi parchalangach, 
o‘z-o‘zidan uning mafkurasi ham yo‘qoldi. Natijada, ijtimoiy 
hayotda bo‘shliq hosil bo'ldi. Bu bo‘shliqqa bir vaqtning o‘zida 
dunyoviy, mustaqil, demokratik davlatni barpo etishga kirishgan 
milliy mafkuramiz bilan birga 0 ‘zbekistonni o‘zi tanlagan yo‘ldan 
toydimioqchi bo‘lgan, diniy davlat qurish istagidagi siyosiy kuch- 
larning mafkurasi ham kirib kela boshladi. Jumladan, vahho- 
biylik, hizb ut-tahrir, akromiylik kabi diniy-ekstremistik kuchlar 
siyosiy mafkurasidagi asosiy xususiyat mavjud hokimiyat kam- 
chiliklariga nisbatan ayrim ijtimoiy qatlamlar ruhiyatida salbiy 
his-tuyg‘u uyg‘otib, uni e’tiqod darajasiga ko‘tarishga asosiy 
e’tibor qaratilishida ko‘zga tashlandi.
Bundan shunday xulosa chiqadiki, biror-bir davlat mafku- 
rasiz bexavotir rivojlana olmas ekan. Shuning uchun ham 
mustaqil taraqqiyot sari odimlayotgan 0 ‘zbekiston Respublika- 
sida mafkura masalasiga yangicha yondashish muammosi vu- 
judga keldi. Mustabid sovet tuzumining inqirozga yuz tutishi 
jamiyatning barcha sohalarini tubdan isloh qilish va yangi jamiyat 
qurish masalalarini ishlab chiqishni taqozo qildi. Bu masalalar
I. A. Karimovning « 0 ‘zbekistonning o‘z istiqlol va taraqqiyot 
yo‘li», « 0 ‘zbekiston ijtimoiy-siyosiy va iqtisodiy istiqbolining 
asosiy tamoyillari», «Tarixiy xotirasiz kelajak yo‘q» kabi ko‘plab 
asarlarida asoslab berilgan konsepsiyada o‘z yechimini topdi. 
Ayni paytda bu konsepsiya milliy istiqlol g'oyasini yaratishga 
katta hissa bo'lib qo‘shildi, uni yangi, fundamental-nazariy 
qoidalar, xulosalar bilan boyitdi.
0 ‘zbekiston Respublikasida milliy mafkuraning ijtimoiy-si- 
yosiy hayotga tatbiq etilishida quyidagi uch bosqich e’tiborga 
molik.