Щзбекистон республикаси

4.10-расм. Рандалаш кескичлари:
а- ўтувчи дағал йўнар тўғри кескич; б- ўтувчи дағал йўнар эгик кескич; тозалаб рандалаш кескичи; г- кесиб тушириш кескичи; е- ариқча кескичи; ж- ёнаки кескич.

Юқорида келтирилган рандалаш кескичларидан ташқари торец йўниш кескичлари, шаклдор кескичлар, бурчак кескичлари ва бошқалар ҳам мавжуд.

4.11-расм. Тўғри кескичнинг
иши.


Рандалаш кескичининг танаси тўғри ва эгик бўлиши мумкин. Кескич танасининг эгиклиги кескичнинг учи кескичнинг таянч текислигида ётадиган тарзда бўлиши керак. Тўғри танали кескич кесиш кучи таoсири остида кетинга итарилади ва О нуқта атрофида R радиус билан бурилиб, рандаланаётган материалга ботади (4.11-расм). Бу ҳол кескичнинг турғунлигини пасайтиради, рандаланган юзанинг сифатига салбий таъсир этади ва кескичнинг синишига сабаб бўлиши ҳам мумкин.
Рандалаш дастгоҳлари конструктив хусусиятларига кўра, кўндаланг-рандалаш дастгоҳлари, бўйланма-рандалаш дастгоҳлари ва ўйиш дастгоҳларига бўлинади. Бу дастгоҳлар токарлик дастгоҳлари, револвер дастгоҳлари, фрезалаш, пармалаш дастгоҳларидан шу билан фарқ қиладики, улардан кесиш ҳаракати (асосий ҳаракат) тўғри чизиқли-қайтар ҳаракат бўлиб, суриш ҳаракати салт юриш вақтида содир бўлади.
Кўндаланг-рандалаш дастгоҳлари кичик ва ўртача ўлчамли горизонтал, вертикал ва қия юзаларни рандалаш учун, бошқа ишлар учун қўлланилади. 737 моделли кўндаланг-рандалаш дастгоҳининг тузилишини кўриб чиқайлик.




4.12-расм. Кўндаланг-рандалаш дастгоҳида рандалаш схемаси.


4.12-расмда кўндаланг–рандалаш дастгоҳининг ишлаш принципи тасвирланган. Заготовка 1 дастгоҳнинг столиги маҳкамланади ва стол билан биргаликда даврий равишда сурилади (суриш s ҳаракати қилади). Кўндаланг-рандалаш дастгоҳининг умумий кўриниши 4.13-расмда тасвирланган. Станина 1 электр дивигатели 3 билан бирга фундамент плитаси 2 га ўрнатиган. Ползун 4 станинанинг йўналтирувчилари бўйлаб илгариланма–қайтар станинанинг йўналтирувчилари бўйлаб илгариланма–қайтар ҳаракат қилади. Ползуннинг торецига кескич суппорти 5 ўрнатилган. Кескич ўрнатилган суппорт тегишли кесиш чуқурлигига даста 6 воситасида қўл билан ростланади.