Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

K asallangan barg va konidiyalari
208

---

V ertitsill 
- 
Verticillum
zamburug‘ larda 
konidiyabandlar 
mutovka xolida shoxlangan. Yonbosh tomonidagi shoxchalar 
(ularni fialidalarda deyiladi) cho‘ziq shaklda b o ‘lib, uchi o Ltkir 
bo'ladi. Fialidalarda bittadan yoki tutamlar xolida konidiyalar 
joylashadi. Konidiyalaming shakli yumoloq, tuxumsimon, cho'ziq 
yumolok, odatda rangsiz, bazan biroz b o ‘yalgandek ko ‘rinadi. 
Vertitsillarda xlamidosporalar, skleroyitlar, mikrosklerotsiylar deb 
ataladigan hosilalar yuzaga kelib, ular yordamida zam burug1 
noqulay sharoitdan saqlanadi.
Vertitsill
1-kasallangan g‘o‘za shoxi, bargi, novdasi; 2- qulupnay mevasi.
209

---

V e r t i t s i l l z a m b u m g ‘la r d a m i t s e l l i y n i o ‘s i s h i d a v r i d a k o n i d i y a l a r
y o r d a m i d a j i n s s i z k o ' p a y i s h b i l a n b i r g a t i n i m d a v r i h a m r o ‘y b e r a d i .
Vertitsill zam burug1 lar orasida tekinxo‘rlari ham saprotroflari 
ham bor. Ular bizning sharoitim izda, umuman olganda ham 
o ‘sim liklarda so‘lish vilt kasalligini q o ‘zg ‘atadi. Bu kasallikning 
asosiy belgisi barglam i s o ‘lishi, yani, ulardagi turgor taranglik 
holatini y o ‘qolishi, poyadagi o ‘tlcazuvchi to ‘qimalarda qoram tir 
rangni hosil bo'lishi hisoblanadi.
G ‘o ‘zaning soMishi barcha g ‘o ‘za eqiladigan m intaqalarda 
tarqalgan. Kasallanishning dastlabki belgilari g ‘o ‘zani shonalash 
davrida, 
uning 
pastki 
barglaridagi 
tom irlanishlar 
orasidagi 
sarg‘ayish ro ‘y beradi. Bu barglar s o ‘lib tushib ketadi. Asta sekin 
barcha barglar so'liy boshlaydi. 0 ‘sim lik o'sishdan to'xtaydi, 
k o ‘saklari so ‘lib bevaqt ochiladi. 0 ‘sim likning so‘lishiga uning suv 
o ‘tkazuvchi to ‘qimasini zam burug1 yelimsimon modda bilan 
tiqiltirib qo‘yishi sabab boMadi. Zam burug1 o ‘simlikka zaharli tasir 
qiladigan modda ham ajratadi. H ar ikkila omil o ‘simlikni so ‘lishiga 
va nixoyat uning qurishiga olib keladi.
Z am burug1 o ‘sim likka ildizi orqali o ‘tadi. Uning qoldiqlarida 
qishlaydi. SoMish kasalligini asosan 
V.dahlia
ko‘zg ‘atib turli 
oilalarga mansub 350 dan k o ‘proq tur o ‘simliklarida tarqalgan.