Ш. Шоабдураҳмонов, М. Асқарова, А. ҲОжиев, И. Расулов, X. Дониёров

бир сўзи билан бирга келиб, ноаниқ кўплик маъвосини бпл- диради: Бир неча кшии, бир неча китоб; 8) неча сўзи предмет миқдорига нисбатан сўроқни ифодалаганда, сонлар каби ну-* меративлар билан бирга қўлланади: Неча саржин ўтин қилиш- ни кейин айтаман. (А. Қ.) Неча гектар ерга нималар экар экан? (А. Қ.) ...Неча километр йўл босдим экан? (А. Қ.); 9) гап- да аниқловчи ва кесим бўлиб келади: Неча кшии келди? Уқув- чиларнинг сони неча (нечта)? Баъзан кесим бўлиб келганда, ўрин-пайт келишиги кўрсаткичи -да қўшилиб келади: Ёшинг- из нечада? Кўплик ва ўрин келишиклари қўшимчасини олиб, пайт ҳоли вазифасида келади: Соат нечаларда келасиз? Отла- шиб эга ва тўлдирувчи вазифасида ҳам'. кела олади: Ўқувчи- ларнинг нечтаси келди? Болаларнинг нечтасига жав&б берилди?

Баъзи вақтда сўроқ гапдаги сабабнинг еўзловчи учун ноаииқ эканлигини ифодалашда нечук (нучук) сўзи ҳам ишлатилади. Негадир сўзи кўпроқ дарак гапларда ишдатнлса, нечук сўзи кўпипча таажжуб маъносиии ифодаловчи сўроқ гаплар тарки- бида иштирок этади: Мендан бесўроқ кампир бунга нечук рози бўлди экан? (А. Қ.) ...қори шундоқ қилишга нучук журъат қилди? (А. Қ.) Баъзан не олмошидан ясалған нетмоқ, найла- моқ. феъллари жуфтланган феълларнинг «йўлдош» элементи бўлиб келади: Яна сизни ойимлар кўриб'-нетиб юршимасин. (М. Мўҳамедов.) Қоронғида йицилиб-нетиб юрманг.

6. 
   Қандай олмоши предмет ёки ҳаракатнинт белгисига нис- батан сўроқни билдиради. Бу сўз қанақа, қандоқ шаклида ҳам келиб юқоридаги маънони ифодалаши мумкии: Кўнгилни ёри- тадиган цандай ниятларинг бор. (С. Аҳм.) У цанаца омонат эканини билди. (А. Қ.)
   

Қандай сўзи қуйидаги хусусиятларга эга: 1) сифат олдида келиб, белгининг белғисини, ортиқлигини билдиради. Одатда бундай қўлланиш ундов гаиларда учрайди: Қандай чиройли кўриниш! Қандай ачинарли ҳолатга тушмасин. (А. Қ); 2) от олдида келиб, иредметнинг белгисига ниебатан сўроқии, уидов



гаплар таркибида белгининг оргиқлигини, дарак гаплар тар- кибида эса предмет белгисига нисбатан сўроқни билдиради: Бу чиройли гулдаста цаища гуллардан боғланганини билмаймиз. (А. Қ.) Орамизда щндай одамлар бор эдики, ... щндай фикр- ларингиз бор?; 3) феъл кесим олдида келиб ҳаракатиинг юза- га келишидаги ҳолатга нисбатан сўроқ ёки белгишшг ортиқ- лигиии билдиради: Қандоқ тотув яшадик! (С. Аҳм.) Қандай ўщяпти? Мени шундоқ дейишга қакдоқ тилингиз борди?! (А. Қ.) ; 4) қандай сўроқ олмоши баъзан иредмет миқдорини аниқлаш учун ҳам ишлатилади: Дўппиларнинг нархи қандай? (О.); 5) эргашган қўшма гаиларда нисбий сўзларнинг олдин- ги комионенти бўлиб келади: Сиз қандай кўрсатган бўлсангиз, мен шундай шиладим; 6) синтактик. функциясига кўра гапда аниқловчи, ҳол ва кесим бўлиб келади. Отлашганда эса бошқа бўлаклар вазифасида ҳам кела олади: Қурилишга қандай