Семинар машғулотларининг технологик лойиҳалари

2. “Rotasiya” metodi
mavzuni kichik guruhlarda o’rganish, asosiy g’oyalarni 
yozma bayon qilish hamda guruhlar tomonidan taqdim qilingan ishlarni jamoa 
ishtirokida tahlil qilish imkonini beradi. Mashg’ulot jarayonida metodni qo’llashda 
quyidagi tartibda ish ko’riladi: 1) o’rganilayotgan mavzuga doir topshiriqlar yozma 
ravishda bayon qilinib, yozyv taxtasiga osib qo’yiladi; 2) talabalar topshiriqlar 
soniga ko’ra guruhlarga biriktiriladilar; 3) guruhlar ixtiyoriy ravishda topshiriqlar 
paketini tanlaydilar va topshiriqni bajarishga kirishadilar; 4) topshiriqning echimi 
yozma bayon qilinadi va guruh ishining ajratib olish oson bo’lishi uchun paket 
ustiga maxsus belgilar qo’yiladi; 5) topshiriqning echimi bayon qilingan paketlar 
guruhlar o’rtasida o’zaro almashtiriladi; 6) barcha topshiriqlarning mazmuni 
guruhlar tomonidan o’rganilib bo’lgach, topshiriqlar paketlari yig’ib olinadi va 
echimlar umumlashtiriladi; 7) echimlar jamoada muhokama qilinib, eng to’g’ri 
javob tanlab olinadi.
3. “Bahs-munozara” metodi 
ikki yoki undan ortiq shaxslar tomonidan 
muayyan vaqt oralig’i va qat’iy qoidalarga muvofiq tashkil etiladigan og’zaki 
bahsi bo’lib, talabalarda o’rganilayotgan mavzu bo’yicha erkin, asosli fikrlarni 
bildirish qobiliyatlarini shakllantirishga xizmat qiladi. O’quv mashg’ulotlarida 
bahs-munozaradan foydalanishda mavzuga doir ma’lum masalalar hal qilinadi. 
Metodni qo’llashda quyidagi tartibda ish ko’riladi: 1) bahs-munozara uchun 
tanlanadigan mavzu (masala) talabalarga oldindan ma’lum qilinadi; 2) jarayon 
boshlovchi tomonidan boshqarilib boriladi; 3) talabalar individual yoki guruh 
(juftlik) nomidan bahs yuritilayotgan masala bo’yicha shaxsiy mulohazalarni 
bayon qiladilar; 4) bahsda masalaning mohiyati, echimi bo’yicha bir-biriga zid 
fikrlar ilgari suriladi; 5) echim bo’yicha asosiy fikrni bayon etadigan talabalarga 10 
minut, qo’shimcha qilish istagida bo’lganlarga esa 5 minutdan vaqt beriladi; 6) bir 

---

61 
talabaga ikki marta so’zga chiqishga ruxsat etilmaydi; 7) boshlovchi talabalarning 
mavzudan chetga chiqmasliklarini qat’iy nazorat qilib boradi, bordi-yu, shunday 
holatlar sodir etilsa, so’zlovchilar bu haqida ogohlantiriladilar; 8) bahs-munozara 
yuzasidan yakuniy xulosa boshlovchi tomonidan bildiriladi.