Sapar Xojaniyazov(1910–1983)

Rayxan Saparova Qaraqalpaq xalqı arasında óziniń ráńbáráń rolleri menen teatr hám ekran kórkem ónerine úlken úles qosıp kiyatırǵan joqarı talant iyesi, sonday-aq, óziniń saxnaǵa jarasıqlı hám jaǵımlı hawazı menen bársheniń kewlinen tereń orın alǵan Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan xalıq artisti R.Saparova 1948-jılı 15-aprelde Nókis qalasında kórkem ónerimizdiń ullı insanları bolǵan X.Saparov hám de S.Allamuratovalar shańaraǵında dúnyaǵa kelgen. Onıń jaslayýnan baslap kórkem ónerge ýqlasý hám intasý bálent bolǵan. Bul qızıǵıwshılıq Rayxan Saparovanı Tashkent teatr hám súwretlew óneri institutına jeteledi. 1971-jılı usı instituttıń drama hám kino aktyorlıǵı fakultetin tamamlap, miynet jolın Berdaq atındaǵı qaraqalpaq mámleketlik muzıkalı teatrında jumıs islewden baslaydı. Ol birqansha rollerde obrazlar jaratqan. Atap aytqanda T.Qayıpbergenovtıń «Jumagúl»inde Turdıgúl, S.Xojaniyazovtıń «Súymegenge súykenbe»sinde Xansha, A.Begimov hám T.Allanazarovlardıń «Ǵárip ashıq»ında Húrliha, T.Seytjanovtıń «Beruniy»inde Guli, U.Umarbekovtıń «Óz arizasiga kóra»sinda Zumrat, G.Gorenniń «Otı óshsiz»de Klementina, O.Iosaliyanıń «Arbań awdarılmasın»da Bola, Sh.Rashidovtıń «Yurakning óti sonmasin»da Bahor, Q.Matmuratovtıń «Bir úyde eki ómir»inde Gúlzar, T.Seytjanovtıń «Áwesek»inde Áwesek, I.Sultannıń «Ańlamay bastım tikendi»de Gúlchexra hám basqa da bir Qatar saxnalıq obrazlardı, sonday-aq «Qaraqalpaqfilm» kinostudiyası tárepinen súwretke alınǵan T.Qayıpbergenovtıń «Qaysar qız», M.Nızanovtıń «Margiya» kórkem filmlerindegi hám televidenie arqalı efirge berilgen «Jigittiń ıǵbalı bolsın», «Ómir soqpaqları», «Órmekshi», «Bir dostıń bolsın» sıyaqlı telespektakllerdegi mazmunlı obrazları tamashagóyler qálbinde tereń iz qaldırdı. R.Saparova lirikalıq qáharmanlar obrazların da saxnada janlı sáwlelendiriwge sheberlik kórsetti. Máselen K.Raxmanovtıń «Kelin» spektaklindegi Aysha, P.Tilegenovtıń «Analar» spektaklindegi Gúlziyra, M.Karimovtıń «Ay tutılǵan túnde» shıǵarmasında Zubarjat sıyaqlı roller bulardıń ayqın dálili bola aladı.
Bul talant iyesiniń jáne bir kórkem óner mádeniyatındaǵı islegen xızmetleriniń biri, ol Qaraqalpaqstannıń kóplegen basqa qalalarında ótkerilgen derli barlıq mádeniyat kúnlerinde hámde basqa da koncert baǵdarlamalarında konferansie bolıp kelgenligi. Ol hár dayım óziniń qáddi-qáwmeti, saxnadaǵı mádeniyatı hám professional dárejede koncert baǵdarlamaların alıp barıwı menen tıńlawshınıń itibarın tartıp keldi. Usı sıyaqlı iygilikli islerin joqarı bahalap ol Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan Respublikalarınıń xalıq artisti húrmetli ataqları menen sıylıqlandı.