Sana: Sinf: 1 – Mavzu: Dunyo siyosiy xaritasi. Darsning maqsadi

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa: Qozog`istonda mavjud bo`lgan asosiy tabiiy resurslar nomlarini daftarga yozib kelish.

Ilmiy bo`lim mudiri: __________________

Sana ____________________
40 - mavzu: Qirg`iziston Respublikasi.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga Qirg`iziston Respublikasining geografik o`rni, tabiiy sharoiti, resurslari, aholisi, sanoati to`g`risida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyo siyosiy xaritasi, O`rta Osiyo va Qozog`iston tabiiy xaritasi, mavzuga oid rasmlar, atlas.

Dars o`tish metodi:

Taqqoslash, og`zaki bayon qilish, bahs-munozara.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism, uy ishini tekshirish.

Yangi mavzu bayoni:

Qirg`iziston Respublikasining milliy mustaqilligi 30- avgust 1991-yilda e’lon qilingan. U tipik baland tog` mamlakatidir. Ishlab chiqarish kuchlarining ixtisoslashuvi va hududiy joylashuvida tog`lar katta rol o`ynaydi.

Tabiiy sharoiti va tabiiy resurslari. Qirg`iziston hududining 90 % dan ko`prog`i, asosan kenglik yo`nalishida joylashgan tog`lar egallaydi. Ular respublika hududining shimolida Tyanshan va janubi - g`arbida Oloy tog`laridir. Adirlik va tog` oraliqlari umumiy 10 % ini tashkil qiladi.

Tabiiy resurlari xilma –xilligi bilan ajralib turadi. Ko`mir zaxiralari ko`pdir. Surma, simob qazib olish bo`yicha MDH davlatlari ichida yetakchi o`rinda turadi.

So`nggi bir asr davomida uning aholisi 5 barobarga ko`paydi va 2004 yilda 5.1 mln. kishini tashkil etdi. Milliy tarkibiga ko`ra aholining 60 % dan ko`prog’i qirg`izlar, 1/5 qismi ruslar, 10 % dan ko`prog`i o`zbeklar hissasiga to`g`ri keladi.

Xo`jaligi agrar –industrial xarakterga ega. Yetakchi xo`jalik tarmog`i qishloq xo`jaligidir.

Dehqonchilikning eng yirik tarmog`i donchilikdir. Jami ekin maydoning 1/2 ga yaqinida donli ekinlar ekiladi. Texnik ekinlardan paxta va tamaki, qand lavlagi ko`proq ekiladi.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Qirg`izistonning tabiiy xaritasini yozuvsiz xaritaga tushurish.

Ilmiy bo`lim mudiri: _____________________


Sana _________________
41 - mavzu: Turkmaniston va Tojikiston Respublikalari.
Darsning maqsadi:
O`quvchilarga Turkmaniston va Tojikiston Respublikalarining geografik o`rni, tabiiy sharoiti, tabiiy resurslari, aholisi, sanoati to`g`risida haqida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyo siyosiy xaritasi, O`rta Osiyo va Qozog`iston xaritasi, mavzuga oid rasmlar, atlas.

Dars o`tish metodi: Taqqoslash, og`zaki bayon qilish, bahs-munozara.

Darsning borishi: Tashkiliy qism, uy ishini tekshirish.

Yangi mavzu bayoni:

Turkmaniston O`rta Osiyoning janubida joylashgan davlat. Shimoli – g`arbdan Qozog`iston, shimol va shimoli - sharqdan O`zbekiston, janubdan Afg`oniston va Eron bilan chegaradosh. G`arbiy qismi Kaspiy dengizi bilan o`ralgan. Ma’muriy jihatdan 5 ta viloyatga ajraladi. 1991-yil, 27- oktabrda mustaqillikka erishgan.

Aholisi, asosan, tabiiy o`sish hisobiga tez ko`paymoqda. Uning soni so`nggi o`n yilda 3.7 mln.dan 4.7 mln. gacha ko`paydi.O`rtacha zichligi 1 km² maydonga 10 kishi to`g`ri keladi. Aholining 46 % i shaharlarda yashaydi.

Xo`jaligi agrar-industrial xarakterga ega. Sanoatida yoqilg`i-energetika hamda yengil va oziq-ovqat tarmoqlari katta ahamiyatga ega.

Tojikiston Respublikasi O`rta Osiyoda joylashgan davlat. Sharqda Xitoy, shimolda Qirg`iziston, g`arbda – O`zbekiston, janubda – Afg`oniston bilan chegaradosh. Davlat tuzumi - Respublika. Davlat boshlig`I - Prezident.

Aholisining soni 2004 yil boshida 6.3 mln. kishini tashkil etdi. Din nuqtai nazardan islomga mansublar 90 %, xristianlar 5 % va boshqalar 5 % ni tashkil etadi. Davlat tili tojik va rus tili, aholini 59 % ini tojiklar, 23 % ini o`zbeklar, 10 % ini ruslar tashkil etadi. Aholi zichligi 1 km<sup>2</sup> yerga 45 kishidan tog`ri keladi. Tojikiston - BMT ga a’zo. Xo`jaligi agrar xarakterga ega. Asosiy shaharlari: Dushanbe, Xo`jand, Qo`rg`ontepa, O`ratepa.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa: Tojikiston va Turkmaniston iqtisodiy xaritasini yozuvsiz xaritaga tushirish.

Ilmiy bo`lim mudiri: _________________

Sana __________________

42 - mavzu: O`zbekistonga hududi va madaniyati yaqin bo`lgan davlatlar. Turkiya Respublikasi.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga Turkiya Respublikasining geografik o`rni, tabiiy sharoiti, resurslari, aholisi, sanoati to`g`risida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyo siyosiy xaritasi, mavzuga oid rasmlar, atlas.

Dars o`tish metodi:

Taqqoslash, og`zaki bayon qilish, bahs-munozara.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism, uy ishini tekshirish.

Yangi mavzu bayoni:

Turkiya Osiyo va Yevropa qit’alarida joylashgan davlat. Gretsiya, Bolgariya, Gruziya, Armeniya, Eron, Suriya, Iroq davlatlari bilan chegaradosh. Shimoliy qismini Qora dengiz, janubini O`rtayer dengizi, g`arbini Egey dengizi suvlari yuvib turadi. Marmar dengizi, Bosfor va Dardanell bo`g`ozlari orqali Osiyodagi qismlari ajralib turadi.

Ma’muriy jihatdan 76 viloyatdan iborat. Davlat tuzumi - Respublika. Davlat boshlig`i- Prezident .

Aholisining soni 70,7 mln. kishi, o`rtacha yillik o`sish sur’ati 1,8 % ga teng. Din nuqtai nazaridan islomga mansublar 99,8 % ni va boshqalar 0,2 % ni tashkil etadi.

Davlat tili - turk tili. Etnik tarkibi - 87 % i turklar, 10 % i kurdlar, 1,7 % i arablar, greklar va boshqa xalq vakillari.

Turkiya - BMT, XVF, NATO ga a’zo. Yevropa Ittifoqiga a’zo bo`lish arafasida turibdi.

Turkiyaning transport tizimi taraqqiy etgan. Unda avtomobil transportining roli katta. Dengiz transporti ham rivojlangan.

Pul birligi: Turkiya lirasi.

Importida mashina uskunalari, xomashyo, transport vositalari va boshqalar ustun turadi.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Yozuvsiz xaritada Turkiyaning ma’muriy- hududiy bo`laklarini aks ettirish.

Ilmiy bo`lim mudiri: ______________


Sana ______________

43 - mavzu: Eron Islom Respublikasi, Afg`oniston va Pokiston.

5-MSNI.

Darsning maqsadi:

Eron Islom Respublikasi, Afg`oniston va Pokistonning geografik o`rni, tabiiy sharoiti, resurslari, aholisi, sanoati to`g`risida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyo siyosiy xaritasi, mavzuga oid slaydlar, atlas.

Dars o`tish metodi:

Taqqoslash, og`zaki bayon qilish, bahs-munozara.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism, uy ishini tekshirish.

Yangi mavzu bayoni:

Eron Janubi-G`arbiy Osiyoda joylashgan davlat. Yaqin Sharq, Kaspiy dengizi, Fors ko`rfazi, Iroq, Afg`oniston, Pokiston, Turmaniston bilan chegaradosh. Ma’muriy jihatdan 23 provinsiyaga bo`linadi. Davlat tuzumi - Islom Respublikasi. Davlat boshlig`i - Prezident. Qonun chiqaruvchi hokimiyat - 2 palatali parlament.

Aholisining soni 2004 yil boshida 66.4 mln. kishini, o`rtacha yillik o`sish sur’ati 1.5 % ni tashkil etadi. Islom diniga mansublar 89 %, qolganlari boshqa dinlarga mansublar. Davlat tili - fors tili.

Etnik tarkibi: forslar 60 %, ozarbayjonlar 16 %, kurdlar 9 % ni tashkil etadi, yana 600 ming armanlar, 100 ming yahudiylar, 80 ming lo`lilar, 20 ming gruzin va boshqalar istiqomat qiladi.

Eron - BMT, XVF, OPYEK ga a’zo. 1979 - yil 1 - aprel kuni mamlakat mustaqil Islom Respublikasi deb e’lon qilindi.

Afg`oniston Eron, Turkmaniston, O`zbekiston, Tojikiston va Pokiston davlatlari bilan chegaradosh, materik ichkarisida joylashgan mamlakat. Ma’muriy jihatdan 29 viloyatga bo`linadi.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

5-MSNI.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Yozuvsiz xaritada Pokiston, Afg`oniston va Eron ma’muriy - hududiy bo`laklarini aks ettirish.

Ilmiy bo`lim mudiri: _______________

Sana______________

44 - mavzu: Xitoy Xalq Respublikasi. Tabiati va mehnat resurslari.
Darsning maqsadi:
Xitoy Xalq Respublikasining geografik o`rni, tabiiy sharoiti, resurslari, aholisi, sanoati to`g`risida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyo siyosiy xaritasi, mavzuga oid slayd, atlas.

Dars o`tish metodi:

Taqqoslash, og`zaki bayon qilish, bahs-munozara.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism, uy ishini tekshirish.

Yangi mavzu bayoni:

Jahonning eng qadimiy va yirik davlatlaridan hisoblanadigan hozirgi Xitoy 1949-yil 1-oktabrda tashkil topgan. Uning hududi 9,6 mln. km² ga teng. Maydonining kattaligiga ko`ra jahonda uchunchi o`rinni egallaydi. Bu mamlakat hududi g`arbdan sharqqa 5 ming km. ga, shimoldan janubga esa 3 ming km. gacha cho`ziladi.

Xitoy - xilma - xil tabiiy resurslarga juda boy. U toshko`mir, temir va marganes rudalari, boksit va polimetallar, surma, volfram, molibden, qalayi kabi mineral xomashyolar bilan jahonda eng yaxshi ta’minlangan mamlakatlar qatoriga kiradi.

Xitoy – aholisining soniga ko`ra jahonda eng yirik mamlakat. Hozirgi vaqtda Xitoyda jahon aholisining 20 % dan ko`prog`i yashamoqda, ya’ni jahon aholisining har 5 dan biri xitoylik demakdir.

Xitoy bir millatli mamlakat hamdir.Chunki Xitoy aholisining 90 % dan ko`prog`i xitoyliklar - xanlar tashkil qiladi. Aholining o`rtacha zichligi har 1 m<sup>2</sup> maydonga 136 kishini tashkil qilgani holda bu ko`rsatkich Buyuk Xitoy pasttekisligi qismida 400-500 kishini, Xuanxe va Yanszi daryolari oraliq tekisliklarida 800-1000 kishini tashkil qiladi.
Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.
Uyga vazifa: Yozuvsiz xaritaga “millioner” shaharlarini tushurib va uni tavsiflab berish.

Ilmiy bo`lim mudiri:_________________


Sana______________
45 - mavzu: Xitoy Xalq Respublikasi xo`jaligi. Transporti. Iqtisodiy
rayonlari va ular tafovutlari.
Darsning maqsadi: Xitoy Xalq Respublikasining sanoati, transporti, iqtisodiy rayonlari haqida o`quvchilarga ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi: Dunyo siyosiy xaritasi, mavzuga oid slayd, atlas.

Dars o`tish metodi: Og`zaki bayon qilish, xarita bilan ishlash.

Darsning borishi: Tashkiliy qism, uy ishini tekshirish.

Yangi mavzu bayoni:

Ta’kidlash lozimki, so`nggi yillarda Xitoy iqtisodiyoti ancha tez o`smoqda. Xitoy hozirgi vaqtda temir rudasi va ko`mir qazib chiqarish, sement, to`qimachilik mahsulotlari, velosipedlar, televizorlar, tikuv va kir yuvish mashinalari kabi ko`plab turdagi maishiy xizmat texnikasi, don, paxta, tamaki, sabzavot mahsulotlarining umumiy hajmiga, shuningdek, cho`chqa, yilqi, parrandalarning umumiy soniga ko`ra jahonda birinchi o`rinni egallaydi. Sanoati hozirgi tarmoqlarining deyarli barcha turlariga ega. Hozirgi industriyasining asosini neft kimyosi, atom energetikasi, samolyotsozlik, elektrotexnika, metallurgiya kabi eng ilg`or sanoat tarmoqlari tashkil qiladi. Hozirgi vaqtda Xitoyda 750 - mingdan ziyod sanoat korxonalarinig mavjudligi va ularda 64 mln.dan ortiq ishchi - xizmatchilarning ish bilan bandligi ko`rsatkichlarining o`zi ham mamlakatda sanoat rivojlanishi darajasining tobora o`sib borayotganligini isbotlaydi. Mashinasozlik sanoati Xitoyda, ayniqsa, tez rivojlanmoqda. Xitoyda televizor, maishiy xizmat texnikasidan tortib avtomobillar, EHMlar, turli o`lchov va elektr texnika mahsulotlarigacha ishlab chiqarilmoqda. Ulkan hududga ega bo`lgan Xitoyning ichki rayonlarini bir-birlari bilan bog`lashda, ayniqsa, quruqlikda harakat qiladigan transport tarmoqlarining ahamiyati katta. Buni mamlakatning temir yo`l trasporti misolida ko`ramiz. Hozirgi vaqtda 55 ming km. ga cho`zilgan mamlakat temiryo`larida tashilayotgan turli xo`jalik yuklari va yo`lovchilarning teng yarmi ana shu tarmoq hissasiga to`g`ri kelmoqda. Avtomobil transporti Xitoyning ichki rayonlarini bir-biri bilan bog`lashda ikkinchi transport tarmog’i hisoblanadi. Bu tarmoqning ahamiyati, ayniqsa, relyef sharoiti juda og`ir bo`lgan baland tog` yoki qurg`oqchil rayonlarigacha kirib borganligida ko`zga tashlanadi.