Sana: Sinf: 1 – Mavzu: Dunyo siyosiy xaritasi. Darsning maqsadi

Ilmiy bo`lim mudiri:__________________

Sana:___________ Sinf:_______________________

34 - Mavzu: Rossiya Federatsiyasi: Xo`jaligi, transporti va tashqi iqtisodiy aloqalari.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga quvchilarga Rossiya Federatsiyasi xo`jaligi, transporti va tashqi iqtisodiy aloqalari haqida m’`lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyoning siyosiy xaritasi, Rossiya Federatsiyasining tabiiy va iqtisodiy xaritalari, atlas.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish, bahs-munozara.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism.

O`tilgan mavzu bo`yicha o`quvchilar bir-birlariga savol beradilar.

Yangi mavzu bayoni:

Rossiya Federatsiyasi – MDH darajasida maydonining kattaligi va aholining soni bo`yicha eng yirik suveren davlatdir. YAMD ning 60 % va sanoat ishlab chiqarishning 2/3 qismi Rossiyaga to`g`ri keladi.

Konlardan qazib olingan neftning katta qismi mamlakat ichkarisidagi uzunligi 70 ming km ga yaqin bo`lgan neft quvurlari orqali tashiladi.

Rossiya tabiiy gazning sanoat zaxiralari va uni qazib olish bo`yicha dunyoda birinchi o`rinnni o`rinda turadi. Bu xom ashyoning asosiy qismi G`arbiy Sibirning shimolida, Shimoliy Kavkazda, Ural rayonida, Volga bo`yida, Komi Respublikasida, Yakutiyada, Saxalinda qazib olinadi.

Rossiyada toshko`mir ham, qo`ng`ir k o`mir ham qazib olinadi. 2003 - yilda 290 mln tonna ko`mir qazib olindi. Bundan 30 mln tonnasi chet el davlatlariga eksport qilindi.

Elektr energiya ishlab chiqarish bo`yicha Rossiya dunyoda AQSh, Yaponiya va XXP dan keyin to`rtinchi o`rinda turadi. Elektr quvvatining eng katta qismi issiqlik stansiyalarida ishlab chiqariladi (70 % dan ortig`i). Elektr balansida gidravlik elektr stansiyalarining hissasi 18 %ga, atom elektr stansiyalarining hissasi 12 % ga teng.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish.

Ilmiy bo`lim mudiri:__________________

Sana___________________

35 - mavzu: Osiyo davlatlari iqtisodiy- ijtimoiy geografiyasi.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga Osiyo davlatlari iqtisodiy - ijtimoiy geografiyasi haqida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyoning siyosy xaritasi, mavzuga oid slayd, atlas.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish, bahs- munozara.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism, uy ishini tekshirish, yangi mavzu bayoni, mustahkamlash, o`quvchilarni baholash, uyga vazifa.

Yangi mavzu bayoni:

Jahonning eng yirik qit’asining Osiyo deb atalishi uning joylashgan geografik o`rni bilan bog`langan. Qadimiy ossuriyaliklar tilida u «sharq» ma’nosini beradi. Tabiiyki, bu qadimiy davlatdan sharqda joylashgan keng hududlar «Osiyo» deb nom olgan.

Osiyoning umumiy maydoni 44 mln.km.kv.ni tashkil qiladi, aholisi esa 3.7 mlrd. kishi. Hozirgi vaqtda uning siyosiy xaritasida 50 dan ortiq mustaqil davlat va mamlakatlar bor. Ularning ko’pchiligi jahonning eng ko’hna va eng yirik davlatlari hisoblanadi.

Osiyoda 5 ta subregion yaqqol ajralib turadi. Bular O`rta, Janubi-g`arbiy, Janubiy, Janubi-sharqiy va Sharqiy Osiyodir.

Iqtisodiy-geografik o`rnining ikki muhim tomoni yaqqol ko`zga tashlanadi. Birinchisi, aksariyat mamlakatlarning bevosita dengiz bo`ylarida joylashganligi. Bu holat ularning dengiz savdo yo`llariga to`g`ridan - to`g`ri chiqishga imkon beradi.

Ikkinchisi, qit’a mamlakatlaridan 12 tasi quruqlik ichkarisida joylashganligi va dengiz savdo yo`llarga bevosita chiqish imkoniyatidan mahrumligi.

Osiyoning tabiiy resurslari ham ancha boy va xilma –xil. U mineral tabiiy boyliklar bilan, yaxshi taminlangan. Jahon neft zaxiralarining 70 %i, gazining 80 % i, ko`mirning 54 % i uning hisasiga to`g`ri keladi.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Yozuvsiz xaritada Osiyo regionlarini ajratish.

Ilmiy bo`lim mudiri: ________________________

Sana ________________

36 – mavzu: Osiyo aholisi.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga Osiyo aholisi, ko`hna shaharlari, aholi zich joylashgan hududlar va aholi siyrak joylashgan hududlar haqida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyo siyosiy xaritasi, mavzuga oid slayd, atlas, rasmlar.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish, bahs-munozara, xarita bilan ishlash.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism, uy ishini so`rash.

Yangi mavzu bayoni:

Mintaqada jahon aholisining 60 % fan ko`prog`i yashaydi. Osiyo aholisi ancha tez o`smoqda. Ammo aholisining ko`payish sur’ati davlatlar o`rtasida turlicha. Yaponiya, Isroil, Kipr, Xitoy kabi ayrim mamlakatlarni hisobga olmaganda, aksariyat davlatlarda tug`ilish va tabiiy o`sish ko`rsatkichlari ancha yuqori. Har 1000 kishi hisobiga Afg`oniston, Yaman, Kambodja davlatlarida yiliga o’rtacha 50 tagacha tug’ilish to’g’ri keladi. U dunyo davlatlari orasidagi eng yuqori ko`rsatkichlardan hisoblanadi.

Urbanizatsiya darajasiga ko`ra Osiyo alohida xususiyatga ega. Bu jihatdan uni «dunyo qishlog`i» deyishadi. Zero, unda jahon bo`yicha shahar aholisining salmog`i eng pastdir. Osiyoda bu ko`rsatkich darajasi, hatto Afrikadan ham orqadadir. Urbanizatsiya jarayoniga xos Osiyoning yana bir xususiyati: unda yirik shaharlar, ayniqsa, «millioner» shaharlar ancha tez o’smoqda. Bu jarayon ayniqsa, aholisi zich rivojlanayotgan mamlakatlarda kuchayib bormoqda. Ammo Osiyo ko`hna shaharlar o`lkasidir. Unda qadimiy shaharlar bundan 3-4 ning yillar oldindan paydo bo`lgan.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Yozuvsiz xaritada Osiyoda aholi qanday joylashganini aks ettirish va uni tasvirlab berish

Ilmiy bo`lim mudiri: ____________________

Sana _________________

37 - mavzu: Osiyoning xo`jaligi. Atrof muhitni muhofaza qilish va ekologik muammolar.

Darsning maqsadi:

«Osiyo yo`lbarslari», yangi industrial davlatlar, «neft-dollar», iqtisodiy qoloq mamlakatlar, subtropik dehqonchilik, sholikor regioni haqida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyo siyosiy xaritasi, mavzuga oid slayd, atlas.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish, taqqoslash, xarita bilan ishlash.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism, uy ishini tekshirish.

Yangi mavzu bayoni:

Osiyo davlatlari sanoatining rivojlanganligi holatiga ko`ra olti guruhga bo`linadilar.

Birinchisi Yaponiya bo`lib, tipik Osiyo davlatlaridan biri bo`lishiga qaramay, so`nggi YAMD ishlab chiqarish hajmiga ko`ra jahonning ikkinchi davlati hisoblanadi.

Ikkinchisi Xitoy va Hindistondir. Ular oldingi qoloq, mustamlaka davlatdan so`nggi yillarda iqtisodiyoti tez rivojlanayotgan davlatlarga aylandilar.

Uchinchisi Osiyoning yangi industrial davlatlaridir. Ular Koreya Respublikasi, Tayvan, Singapur, Xitoyning Syangani bo`lib, so`nggi o`n – o`n besh yil ichida omilkorlik iqtisodiy islohotlar tufayli taraqqiyotda keskin yuksalishlarga erishdilar.

To`rtinchisi, Fors qo`ltiq bo`yidagi neft qazib chiqaruvchi mamlakatlardir.

Beshinchisi, sanoati bir tomonlama, sust rivojlanayotgan mamlakatlardir.

Oltinchisi - iqtisodiyoti eng qoloq mamlakatlar.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Yozuvsiz xaritada Osiyoda asosiy qishloq xo`jaligi tarmoqlari yuqori darajada rivojlangan hududlarni belgilang.

Uyga vazifa: mavzuni o`qish.
Ilmiy bo`lim mudiri: ________________

Sana _____________

38 - mavzu: O`rta Osiyo (O`zbekistonga qo`shni) mamlakatlarning umumiy tavsifi.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga mustaqillik, davlat mustaqilligi haqida, Markaziy Osiyo Respublikalari geografik o`rni, yoqilg`i resurslari, aholi, aholi soni, aholi zichligi, xo`jaligi, sanoati to`g`risida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Markaziy Osiyo xaritasi, dunyo siyosiy xaritasi, mavzuga oid slayd, atlas.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, bahs-munozara, xarita bilan ishlash.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism, uy ishini tekshirish.

Yangi mavzu bayoni:

O`zbekiston va unga qo`shni bo`lgan Qirg’iziston, Tojikiston va Turkmaniston Respublikalari O`rta Osiyo hududidagi mamlakatlardir. Qozog’iston O`rta Osiyo davlati deb tan olinmasa ham, hududining asosiy qismining ushbu regionda joylashganligini hisobga olgan holda, O`rta Osiyo davlatlari qatoriga kiritish mumkin. O`rta Osiyo davlatlari jahon siyosiy xaritasida 1991- yil kuzida, sobiq ittifoqning barham topishi bilan paydo bo`ldi.

Geografik o`rnining eng muhim xususiyatlaridan biri uning ulkan Yevrosiyo materigining deyarli qoq o`rtasida, Dunyo okeanlaridan uzoqda joylashganligidir.

O`rta Osiyoning maydoni 4 mln. km<sup>2</sup>, aholisi 57 mln. kishini tashkil qiladi. Uning hududi g`arbdan sharqqa 3 ming km, shimoldan janubga 2.5 ming km masofaga cho`zilgan bo`lib, Osiyoning o`rta kengliklarida joylashgan.

Iqlimi, asosan, quruq, keskin kontinental.
Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.
Uyga vazifa:

Yozuvsiz xaritaga O`rta Osiyo davlatlarining siyosiy va iqtisodiy xaritalarini tushurish.

Ilmiy bo`lim mudiri: _______________________


Sana _________________

39 - mavzu: Qozog`iston Respublikasi.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga Qozog`iston Respublikasining geografik o`rni, tabiiy sharoiti, resurslari, aholisi, sanoati to`g`risida ma’lumotlar berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyo siyosiy xaritasi, O`rta Osiyo xaritasi, mavzuga oid slayd, atlas.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish, xarita bilan ishlash.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism, uy ishini tekshirish, yangi mavzu bayoni, mustahkamlash.

Yangi mavzu bayoni:

O`rta Osiyo mintaqasining shimoliy va markaziy hududlarida joylashgan. Respublikasining milliy mustaqqilligi 16-dekabr 1991- yilda e’lon qilingan. Maydoniga ko`ra jahonning 9 - yirik mamlakatidir va u mintaqa hududining 2\3 qismini egallaydi.

Respublikaning iqlimi keskin kontinentaldir.

Qozog`iston tabiiy resurslar bilan yaxshi ta’minlangan mamlakatlardan biridir. U qo`rg`oshin va rux, xrom va vannadiy, volfram va kumush kabi boyliklar zaxiralariga ko`ra jahondagi ko`plab yirik mamlakatlardan oldinda turadi.

Qozog`iston aholisining soni jihatdan mintaqada O`zbekistondan keyinda turadi. Hozirgi vaqtda aholisining xususiyatlariga ko`ra Qozog`iston:

• 
  eng ko`p millat;
  
• 
  tabiiy o`sish ko`rsatkichlari eng past;
  

Uning aholisi 1997- yildagi 16,7 mln. kishidan 2004- yilda 14,9 mln. kishigacha kamaydi.

Qozog`iston xo`jaligi industrial –agrar xarakterga ega.

Ayniqsa, ikkinchi jahon urushidan keyingi yillarda sanoat tarmoqlari tez sur’atlar bilan rivojlantirildi.