Sana: Sinf: 1 – Mavzu: Dunyo siyosiy xaritasi. Darsning maqsadi

Havo transporti barcha transport tarmoqlari orasida alohida xususiyatlarga egaligi bilan ajralib turadi. Boshqa transportlardan uning ustunligi yuk va yo`lovchilarni uzoq masofalarga juda qisqa vaqt davomida yetkazib qo`yishidir. Shu sababli ham uning ahamiyati doimo oshib bormoqda. Jahon bo`yicha yo`lovchilar tashish hajmi so`nggi 40 yil ichida 60 baravarga yaqin o`sdi. Havo transportida tashilayotgan yuk va yo`lovchilarning 45 % ichki va 55 % xalqaro aloqalar hissasiga to`g`ri keladi.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish.

Ilmiy bo`lim mudiri:__________________

Sana:___________ Sinf:_______________________

22 - Mavzu: Xalqaro iqtisodiy aloqalar.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga xalqaro iqtisodiy aloqalar, ularning jahon iqtisodiy rivojlanishida tutgan o`rni haqida ma`lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyoning siyosiy xaritasi.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism.

O`tilgan mavzu bo`yicha o`qituvchi savollar beradi.

Yangi mavzu bayoni:

Har qanday davlat ijtimoiy-iqtisodiy hayotida xalqaro iqtisodiy aloqalar muhim rol o`ynaydi. Hatto eng rivojlangan yirik davlatlar ham xalqaro aloqalarsiz ishlab chiqarishda kerakli samaralarga erisha olmaydi.

BMT 70 – yillardayoq yangi xalqaro iqtisodiy tartiblar dasturini qabul qilgan edi.

Xalqaro iqtisodiy aloqalarning tayanch yo`nalishlaridan biri xalqaro savdodir. Xalqaro savdoning muhim talablaridan biri ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar sifatiga e`tiborning kattaligidir. Jahon andozasiga mos holda ishlab chiqarilgan tovarlargina ayovsiz raqobatlarga bardosh bera olishi mumkin.

Jahon savdosi ham geografik xilma-xillikka ega.

Xalqaro iqtisodiy aloqalarning eng ommaviy yirik sohasi xalqaro turizmdir.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.
Uyga vazifa:

Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish.

Ilmiy bo`lim mudiri:__________________

Sana:___________ Sinf:_______________________

23 - Mavzu: Yevropa mamlakatlarining umumiy tavsifi. Hududi, chegaralari va geografik o`rni.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga xalqaro geografik mehnat taqsimotidagi Yevropa mamlakatlari o`rni, Yevropa mamlakatlarining chegaralari, hududi haqida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyoning siyosiy xaritasi, Yevropa mamlakatlarining iqtisodiy xaritalari, atlas, rasmlar.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism.

O`tilgan mavzu bo`yicha o`qituvchi savollar beradi.

Yangi mavzu bayoni:

Yevropa qit’asining maydoni 10 mln. kv. km. ni tashkil etadi. Shundan 5,9 mln. kv. km.ga teng hududda Rossiyadan tashqari Yevropadagi barcha mamlakatlar, shu jumladan, sobiq Ittifoq respublikalari joylashgan. Rossiya hududining 4,1 mln. kv. km. qismi Yevropa qit`asiga to`g`ri keladi.

Yevropa qit`asi shimoldan janubga 5 mln. km.ga, g`arbdan sharqqa 6 ming km.ga cho`zilgan. Yevropa hududi G`arbiy, Shimoliy, Janubiy va Sharqiy Yevropaga taqsimlanadi.

Yevropa nisbatan kichik qit’a bo`lsa ham, uning geografik o`rni bu yerda xilma-xil iqlim mintaqalari va tabiat zonalarining shakllanishiga sabab bo`ldi.

Uch tomondan suv bilan o`ralgan. Aholisi (Rossiyadan tashqari) 2001 yilda 582 mln kishi.

Relyefi asosan pasttekislik va qirlardan 1/5 qismi tog`larda iborat. Eng baland cho`qqisi Alp tog`idagi Monblan cho`qqisi - 4807 m.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish.

Ilmiy bo`lim mudiri:__________________


Sana:___________ Sinf:_______________________

24 - Mavzu: Yevropa mamlakatlari siyosiy xaritasining shakllanishidagi asosiy bosqichlar.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga Dunyo siyosiy xaritasidagi Yevropa mamlakatlarining o`rni hamda Yevropa mamlakatlari siyosiy xaritasining shakllanishidagi asosiy bosqichlar haqida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyoning siyosiy xaritasi, Yevropa mamlakatlarining iqtisodiy xaritalari, atlas, rasmlar.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish, taqqoslash.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism.

O`tilgan mavzu bo`yicha o`qituvchi savollar beradi.

Yangi mavzu bayoni:

Dunyo siyosiy xaritasida Yevropaning o`z o`rni bor. XX asrning 80-yillarida bu yerda 32 ta suveren davlat mavjud bo`lgan. 90-yillarning dastlabki davrida esa davlatning ajralib chiqishi, Yugoslaviya va Chexoslovakiyaning bo`linishi qit’ada mamlakatlar sonini ko`payishiga sabab bo`ldi.

1989-yilda ikki nemis davlatlarining qo`shilib, yagona Germaniya Federativ Respublikasining barpo qilinishi qit’a va jahon siyosiy xaritasida katta voqea bo`ldi.

XX asrning so`nggi 10 yilida Yevropa va jahon siyosiy xaritasida jiddiy o`zgarishlar yuz berdi. SSSR parchalanib, 10 dan ortiq yangi suverendavlatlar vujudga keldi.

Yevropa kichik mamlakatlar o`lkasidir. Shu qit`ada jahondagi “mitti” davlatlar joylashgan.

Yevropa dunyodagi eng yirik iqtisodiy markazlardan biridir. Uning jahon YAMD dagi ulushi salkam 9 trin. dollarni yoki YAMD ning 1/3 qismini tashkil etadi.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish.

Ilmiy bo`lim mudiri:__________________

Sana:___________ Sinf:_______________________

25 - Mavzu: Yevropa mamlakatlarining tabiiy resurslari.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga xalqaro geografik mehnat taqsimotidagi Yevropa mamlakatlari o`rni, bu mamlakatlarning tabiiy resurslari haqida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyoning siyosiy xaritasi, Yevropa mamlakatlarining iqtisodiy xaritalari, atlas, rasmlar.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism.

O`tilgan mavzu bo`yicha o`qituvchi savollar beradi.

Yangi mavzu bayoni:

Yevropa tabiiy resurslarning barchasi bilan yaxshi ta`minlangan. Qit`a tabiiy sharoiti qishloq xo`jaligini rivojlantirish uchun umuman qulay hisoblanadi.

Yevropa biologik resurslar, ayniqsa, o`rmon resurslari bilan nisbatan yaxshi ta`minlangan.

Agroiqlim resurslari O`rta Yevropa va Janubiy Yevropada qishloq xo`jaligini intensiv rivojlantirishga imkon beradi.

Yevropa-mineral resurslarga boy.

Yoqilg`i-energetika resurslaridan toshko`mir, qo`ng`ir ko`mir, yonuvchi slaneslar, neft, tabiiy gaz, gidroresurslardan foydanalilmoqda.

Toshko`mir-Germaniya, Buyuk Britaniya, Ukrainada; qo`ng`ir ko`mir GFR va Polshada mavjud.

Neft va tabiiy gaz Niderlandiya, Belgiya, Ruminiya, Ukraina, Belarus, Fransiya, Italiya mamlakatlarida qazib olinadi.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.
Uyga vazifa:

Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish.

Ilmiy bo`lim mudiri:__________________

Sana:___________ Sinf:_______________________

26 - Mavzu: Yevropa mamlakatlari aholisi.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga Yevropa mamlakatlari aholisi, aholi migratsiyasi, shahar aglomeratsiyalari haqida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyoning siyosiy xaritasi, Yevropa mamlakatlarining aholi xaritalari, atlas, yozuvsiz xarita.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism.

O`tilgan mavzu bo`yicha o`qituvchi savollar beradi.

Yangi mavzu bayoni:

Yevropada murakkab demografik vaziyat mavjud bo`lib, u mamlakatlar va regionlarning ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotiga juda katta ta’sir ko`rsatmoqda. Jahon miqyosidagi eng past darajadagi tug`ilish va tabiiy o`sish mavjud bo`lgan Yevropaga hozirgi vaqtda barqaror tarzda “Demografik qish” holati xosdir.

Tug`ilish va tabiiy o`sish sur’atlari XX asrning ikkinchi yarmida keskin qisqardi. Tug`ilish 26 – 28 promilledan 11 – 13 promillega, tabiiy o`sish 16 – 18 promilledan 2 – 4 promillega tushib qoldi.

Yevropa aholi o`rtasida umumiy o`lim koeffitsientining nisbatan yuqori ekanligi bilan ajralib turadi. Aholining har 1000 kishiga nisbatan o`lganlar soni bu yerda 2003-yilda 12 kishini tashkil etadi.

Yevropa – aholi migratsiyalarining ham yirik markazi hisoblanadi.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish.

Ilmiy bo`lim mudiri:__________________

Sana:___________ Sinf:_______________________

27 - Mavzu: Yevropa mamlakatlari xo`jaligi.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga xalqaro geografik mehnat taqsimotidagi Yevropa mamlakatlari o`rni, rivojlangan sanoat tarmoqlari, qishloq xo`jaligi tarmoqlari haqida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyoning siyosiy xaritasi, Yevropa mamlakatlarining iqtisodiy xaritalari, atlas, rasmlar.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism.

O`tilgan mavzu bo`yicha o`qituvchi savollar beradi.

Yangi mavzu bayoni:

Yevropa bugungi dunyoda iqtisodiy, fan-texnika va madaniy salohiyatning ulkanligi va serqirraligi, industrial tarmoqlar, aholi va shaharlarning juda yuqori darajada konsentratsiyalashganligi, rivojlangan infratuzilmasi bilan alohida ajralib turadi. Yevropada qadimgi va yangi davrlar, an’anaviy sohalar va eng yangi texnologiyalar, tarixiy shaharlar va o`rta madaniy landshaftlar, bahaybat aeroportlar transcontinental tezyurar magistrallar o`zining yorqin ifodasini topgan.

Dunyoda mavjud 10 ta eng boy mamlakatning 7-si, 100 ta eng yirik TMK ning 32-si, 20 ta salmoqli bankning 11-si ham Yevropada joylashgan.

Dunyodagi jami horijiy investitsiyalarning salkam yarmi Yevropa davlatlari tomonidan jalb qilinadi.

Yevropada jahonning yetakchi bank-moliya markazi London joylashgan. U barcha ko`rsatkichlar bo`yicha Nyu-York va Tokio shaharlaridan oldinda turadi.
Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish.

Ilmiy bo`lim mudiri:__________________


Sana:___________ Sinf:_______________________

28 - Mavzu: Yevropa mamlakatlari sanoati va qishloq xo`jaligi.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga Yevropa mamlakatlarining rivojlangan sanoat tarmoqlari, qishloq xo`jaligi tarmoqlari haqida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyoning siyosiy xaritasi, Yevropa mamlakatlarining iqtisodiy xaritalari, atlas, rasmlar.

Dars o`tish metodi: Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish, bahs-munozara.

Darsning borishi: Tashkiliy qism.

O`tilgan mavzu bo`yicha o`quvchilar bir-birlariga savol beradilar.

Yangi mavzu bayoni:

Yevropa mamlakatlarining yetakchi sanoat tarmog`i mashinasozlikdir. Bu tarmoq butun sanoat mahsulotining 1/2 qismini, eksportning 2/3 qismini tashkil qiladi. Ayniqsa, avtomobilsozlik yuksak darajada rivojlangan.

Dunyoda “Reno” (Fransiya), “Volkswagen”, “Mersedes – Benz” (GFR), “Fiat” (Italiya), “Volvo” (Shvetsiya), “Tatra” (Chexiya) kabi avtomobil markalari mashhurdir.

2 – o`rinda kimyo sanoati turadi. Eng “kimyolashgan” davlat – GFR. Eng yirik neft – kimyo tarmog`i Niderlandiyaning Rotterdam shahri rayonida joylashgan.

Qo`ng`ir ko`mir havzalari – Balxatuv (Polsha), shimoliy Nesh (Chexiya), Post Lauziya va Galle – Leypsid (Germaniya) havzalari kiradi.

Qora metallurgiya xom ashyosi Germaniya, Buyuk Britaniya, Fransiya, Italiya, Belgiyada bor.

Chorvachilik ayniqsa Daniyada yuqori darajada rivojlangan. Uni Yevropaning “sut fermasi” deyishadi.

Dehqonchilik bo`yicha Italiya, Ispaniya, Portugaliya, Gretsiya boshoqli va moyli ekinlarni yetishtirishda dunyoda yuqori o`rinlarni egallaydi.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa: Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish.

Ilmiy bo`lim mudiri:__________________


Sana:___________ Sinf:_______________________

29 - Mavzu: Yevropa mamlakatlari transporti.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga Yevropa mamlakatlari transporti, ularning turlari haqida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyoning siyosiy xaritasi, Yevropa mamlakatlarining iqtisodiy xaritalari, atlas.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish, taqqoslash.

Darsning borishi: Tashkiliy qism.

O`tilgan mavzu bo`yicha o`qituvchi savollar beradi.

Yangi mavzu bayoni:

Yevropa mamlakatlari yuqori darajada rivojlangan transport infratuzilmasiga ega. Regionga transportning deyarli barcha turlari taraqqiy etgan.

Dunyodagi jami aloqa yo`llari, transport korxonalari va transport vositalari birgalikda jahon transport tizimini tashkil qiladi.

Yevropada yo`lovchi tashish transportida avtomobil transporti yetakchilik qiladi. Unga jami tashilgan yo`lovchilarning deyarli yarmi to`g`ri keladi. Dengiz transporti yuk tashishda tengsiz hisoblanadi. Uning jami tashilgan yukdagi ulushi 62 foizni tashkil etadi. _­­_­­

Yevropada quvur transporti ham yuqori darajada rivojlangan.

G`arbiy, Sharqiy, Shimoliy va Janubiy Yevropa mamlakatlarining ko`pchiligi bir-biri hamda Rossiya bilan neft va tabiiy gaz quvurlari orqali bog`langan.

Yevropa mamlakatlarida dengiz transporti ham, ichki suv transporti ham rivojlangan.

Havo transporti Buyuk Britaniya, Fransiya, GFR va Rossiyada yaxshi rivojlangan bo`lib, bir yilda 60 mln. yo`lovchini tashuvchi London, Parij kabi shaharlari keskin ajralib turadi.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish.

Ilmiy bo`lim mudiri:__________________

Sana:___________ Sinf:_______________________

30 - Mavzu: Turizm. Atrof-muhitni muhofaza qilish.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga turizm, uning Yevropa mamlakatlaridagi tutgan o`rni hamda atrof-muhitni muhofaza qilish haqida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyoning siyosiy xaritasi, Yevropa mamlakatlarining iqtisodiy va tabiiy xaritalari, atlas, rasmlar.

Dars o`tish metodi:

Aqliy hujum, og`zaki bayon qilish.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism.

O`tilgan mavzu bo`yicha o`qituvchi savollar beradi.

Yangi mavzu bayoni:

Yevropa qadimdan turizm yuqori darajada rivojlangan dunyo regioni hisoblanadi. Fransiyaga yiliga 50 mln.dan ortiq, Italiya va Ispaniyaga 30-40 mln. kishi turistik sayohat qiladi.

Yevropa aholisi, shaharlari zich joylashgan, sanoat va qishloq xo`jaligi ishlab chiqarishi yuqori bo`lgan, transport va turizm rivojlangan regiondir. Bu esa atrof-muhitning ifloslanishiga ta`sir ko`rsatadi.

Bu borada 1- o`rinda hududning asosiy joylarini egallagan iflos sanoat ishlab chiqarishlarni alohida ta`kidlash joizdir. Masalan, ko`mir konlari hamda Reyn, Rona, Luara va boshqa daryolardagi GES lar shular jumlasidandir.

Yevropada 1973-yilda atrof-muhitni muhofaza qilish to`g`risidagi Yevropa Ittifoqi davlatlarining birinchi dasturi qabul qilindi.

Ikkinchi dastur esa 1977- yilda qabul qilindi.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.
Uyga vazifa:

Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish.

Ilmiy bo`lim mudiri:__________________

Sana:___________ Sinf:_______________________

31-Mavzu: Yevropadagi eng rivojlangan davlatlar.

Germaniya Federativ Respublikasi.

sning maqsadi:

Ta’limiy maqsad: O`quvchilarning davlatlar haqidagi bilimlariga asoslangan holda Yevropadagi eng rivojlangan davlatlar, jumladan Germaniya Federativ Respublikasi (GFR) haqidagi bilimlarini chuqurlashtirish, GFRning iqtisodiy salohiyati, jahon miqiyosida tutgan o’rni to’g’risida ma’lumot berish.

Tarbiyaviy maqsad: O`quvchilarda erkin va mustaqil fikrlashni shakllantirish, ularni darslikdan tashqari adabiyotlarni o’qishga da’vat etish, ma’lumot to’plab,xulosalashga o’rgatish.

Rivojlantiruvchi maqsad: O`quvchilarning ijodiy va mustaqil fikrlashlarini rivojlantirish,dunyoqarashini kengaytirish.

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi: Dunyoning siyosiy kartasi, GFRning tabiiy va iqtisodiy kartalari, O`zbek Milliy Ensiklopediyasi – II tom, rasmlar.

Dars tipi: Aralash.

Darsning turi: Noan’anaviy.

Darsning metodi: “Interfaol”, guruhlar bilan ishlash, Aqliy hujum, Zigzag, Klaster.

I. Darsning borishi:Tashkiliy qism.

O’quvshilar GFR, Fransiya, Buyuk Britaniya, Italiya guruhlariga bo’linadilar.

Oltin qoidalar ishlab chiqiladi.

II. Yangi mavzu bayoni: Guruhlarga “Bilaman, Bilishni istayman, Bilib oldim” jadvali beriladi.

Ular GFR haqida bilgan va bilishni istaganlarini yozadilar.

Guruh a’zolaridan bir o’quvchi u haqda bayon qiladi.

Har bir guruhga alohida “matn” beriladi.

1 - guruhga: GFRning geografik o`rni va tabiiy boyliklari.

2 - guruhga: GFRning aholisi.

3 - guruhga: GFR xo`jaligi.

4 - guruhga: GFRning tashqi iqtisodiy aloqalari.

Guruh a’zolari 5 daqiqa ichida “matn” mazmuni bilan tanishib chiqadilar, so`ng sonlar orqali yangi guruhlarga o`tadilar.

Yangi guruhning har bir a’zosi qadrdon guruhida tanishgan mavzusi bilan yangi guruh a’zolarini tanishtiradi.

Yangi guruh a’zolari yana qadrdon guruhlariga qaytadilar. So`ng guruh liderlari qur’aga binoan matn taqdimotini taqdim etadilar.

Har bir guruhdan bir o’quvchi doskaga chiqadi, “Tabiatni sev” ko`rgazmasidan GFR davlatiga oid savol oladi va guruh a’zolari bilan birgalikda javob berishadi.

Yuqorida berilgan topshiriqlar bo’yicha rag’bat kartochkalari berib boriladi va dars yakunida ular sanaladi. Shunga ko`ra o’quvchilar baholanadilar.

Dars boshida berilgan jadvaldagi “Bilib oldim” bo`lagi to`lidiriladi.

III. Yangi mavzuni mustaxkamlash. (O`qituvchi mavzuni mustahkamlaydi.

IV. Uyga vazifa:

Mavzu yakunidagi savollarga javob berish. Atlasdagi Germaniya Federativ Respublikasining iqtisodiy xaritasini yozuvsiz xaritaga tushirish.

Ilmiy bo`lim mudiri:__________________

Sana:___________ Sinf:_______________________

32 - mavzu: Germaniya Federativ Respublikasi xo`jaligi. 4 –MSNI.

Darsning maqsadi:

Ta’limiy maqsad: O`quvchilarning davlatlar haqidagi bilimlariga asoslangan holda Yevropadagi eng rivojlangan davlatlar, jumladan Germaniya Federativ Respublikasi (GFR) haqidagi bilimlarini chuqurlashtirish, GFRning iqtisodiy salohiyati, jahon miqiyosida tutgan o`rni to`g`risida ma’lumot berish.

Tarbiyaviy maqsad: O`quvchilarda erkin va mustaqil fikrlashni shakllantirish, ularni darslikdan tashqari adabiyotlarni o`qishga da’vat etish, ma’lumot to`plab, xulosalashga o’rgatish.

Rivojlantiruvchi maqsad: O`quvchilarning ijodiy va mustaqil fikrlashlarini rivojlantirish,dunyoqarashini kengaytirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi: Dunyoning siyosiy kartasi, GFRning tabiiy va iqtisodiy kartalari, O`zbek Milliy Ensiklopediyasi – II tom, rasmlar.

Dars tipi: Aralash.

Darsning turi: Noan’anaviy.

Darsning metodi: Guruhlar bilan ishlash, Aqliy hujum, Zigzag, Klaster.

I. Darsning borishi: Tashkiliy qism.

II. Yangi mavzu bayoni:

Hozirgi Germaniya – jahonning eng rivojlangan mamlakatlaridan biri. Ichki yalpi mahsulot va sanoat ishlab chiqarish hajmi bo`yicha u AQSH va Yaponiyadan keyin uchinchi o`rinda turadi.

Germaniyaning Yevropa va Jahon xo`jaligidagi muhim ahamiyatini uning yuqorisifatli mahsulot ishlab chiqarishga qaratilgan sanoatni belgilaydi. Fantalab tarmoqlarning hissasi ortib bormoqda. Stanoklar va boshqa ishlab chiqarish jixozlarini, avtomobil, organik kimyo mahsulotlarini eksport qilish bo`yicha Germaniya dunyoda oldingi o`rinlardan birini egallaydi. GFR ning barcha yirik sanoat kompaniyalari transmilliy korporatsiyalaridan iboratdir (“Daimler-Benz”, “Wolkswagen”, “Siemens”, “Hoechst”, “Bayer”). GFR ning rangli metallurgiyasi, asosan, chetdan keltirilgan va ikkilamchi xom ashyoda ishlaydi. Korxonalar joylashishining bosh omili- energiya resurslari bilan ta’milanganlik va hom ashyoning olib kelishdagi qulaylik.

III. Yangi mavzuni mustahkamlash.

IV. Uyga vazifa: Mavzu yakunidagi savollarga javob berish. Atlasdagi Germaniya Federativ Respublikasining iqtisodiy xaritasini yozuvsiz xaritaga tushirish.


Sana:___________ Sinf:_______________________

33 - Mavzu: Rossiya Federatsiyasi: tabiiy-demografik salohiyati.

Darsning maqsadi:

O`quvchilarga Rossiya Federatsiyasi, tabiiy-demografik salohiyati, geografik o`rni, chegaralari, tabiiy sharoiti va tabiiy boyliklari haqida ma’lumot berish.

Talimiy- O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarida qanday rivojlantirish, shakillantirish ko’zda tutilgan holda belgilanadi;

Tarbiyaviy – shaxsning qanday sifatlari shakillantirilishi ko’rsatiladi (axloqiy, estetik,ekologik, tarbiya berish, vatanga saodat, mexnatni ulug’lash, do’stona munosabatni tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi- o’quvchilar aqliy faoliyatining qanday shakillarini(materiallarga ishlov berish,jixozlardan foydalanish) va qanday mantiqiy jarayonlarni o’zlashtiradilar va bu qanday natija berish ifodalanadi (nutqni, fikrni o’stirish, xarakatlarni rivojlantirish

Kommunikativ kompetensiya:

o‘zining mustaqil fikrini og‘zaki va yozma tarzda ifoda eta olish, o‘z g‘oyalarini taqdim va himoya qila olish, guruhlarda ijodiy tarzda ishlay olish. Dunyoning yirik shaharlari va ular haqida xorijiy tillarda ma’lumot bera olish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: :

geografik adabiyotlardan samarali foydalana olish, ular asosida mavzuli axborotlarni tayyorlay olish, ommaviy axborot vositalari hamda Internet-saytlardan geografik mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlarni topa olish va ularni tahlil qila olish.

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy sohalarda, geografik manbalar bilan mustaqil tarzda ishlay olish, o‘zining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ekologik dunyoqarash va tafakkurini mustaqil ravishda o‘stirib borish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

dolzarb global, regional va mahalliy muammolarni tahlil qilish, ularning yechimiga oid ijodiy takliflarni ishlab chiqish, zamon va jamiyat talabidagi iqtisodiy, siyosiy va ekologik faollikka intilish va ahamiyatini anglash.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish.

Darsning jihozi:

Dunyoning siyosiy xaritasi, Rossiya Federatsiyasining tabiiy va iqtisodiy xaritalari, atlas.

Dars o`tish metodi:

Taqqoslash, og`zaki bayon qilish, bahs-munozara, Klaster.

Darsning borishi:

Tashkiliy qism.

O`tilgan mavzu bo`yicha o`quvchilar bir-birlariga savol beradilar.

Yangi mavzu bayoni:

Rossiya - maydoni jixatidan yer yuzidagi eng yirik davlat. U Yervrosiyoning shimoliy qismida joylashgan.

Rossiya chegaralarining umumiy uzunligi dunyoda eng katta bo`lib, u 58,6 ming km ni tashkil etadi. Bunda dengiz orqali o`tgan chegaralar quruqlikdagi chegaralardan deyarli ikki barobar uzun.

Rossiya - Federativ Respublika. Davlat rahbari Prezidentdir. Hukumat ijro etuvchi organ hisoblanadi.

Rossiya Federatsiyasi mineral resurslarning turlari va zahiralari bo`yicha jahondagi eng boy mamlakatlardan biridir.

Rossiya mis, qo`rg`oshin, rux, volfram, molibden, qalayi, nikel, boksit,nefelin rudalarga boy. Oltin, kumush, platina, olmos qazib olinadi. Osh va kaliy tuzlarining zahiralari ulkan.

Rossiyaning barcha hududlaridan, ayrim Arktika va Subarktika rayonlaridan tashqari, doimiy aholi mavjud, biroq u juda notekis joylashgan. Aholining o`rtacha zichligi bir km kv. ga 8,5 kishini tashkil etadi.Aholi eng zich joylashgan yerlar markaziy Rossiyadir.

Yangi mavzuni mustahkamlash bo`yicha savollar beriladi.

O`quvchilar baholanadi.

Uyga vazifa:

Mavzuni o`qib kelish, savollarga javob yozish.