Самиғов н. А. Бино


-расм. Рангли металлдан ишланган эшик. Зулфин (Туркия)



Download 11,59 Mb.
bet69/243
Sana25.02.2022
Hajmi11,59 Mb.
#256915
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   243
Bog'liq
bino va inshootlarni tamirlash materialshunosligi

4.4-расм. Рангли металлдан ишланган эшик. Зулфин (Туркия)




4.5-расм. Рангли металлардан ишланган безаклар (Германия)
Таъкидлаш зарурки, бронза, мис, кумуш, олтин қопламалар обидаларга чирой беришдан ташқари, уларни асрлар давомида сақлаб келмоқда. Бундан ташқари рангли металлардан ишланган уй – рўзғор буюмлари, сарой, қаср, меҳмонхона ва ш.к. обидаларни безаб турибди.


4.6-расм. Олтин қопламали гумбаз. Кремл. Россия.



    1. Замонавий металл қотишмалар ва буюмлар
      1. Қора металлар ва улар асосидаги буюмлар




Чўян турлари ва хоссалари
Чўяннинг кимѐвий таркиби ва мўртлиги ундан фақат қуйма қотишмалар олишни тақозо этади. Чўян таркибидаги углероднинг кўринишига, аралашмаларнинг миқдори ва совитиш тезлигига қараб оқ ва кулранг чўян олинади. Углерод цементит кўринишида бўлса оқ, цементит ва графит кўринишида эса кулранг чўян ҳосил бўлади.
Оқ чўян ўта қаттиқ ва мустаҳкам, аммо жуда мўрт бўлади. У пўлат ва болғаланувчан чўян олиш учун ишлатилади. Оқ чўян таркибида тахминан С2,8-3,6%; Si0,5-0,8%; Mn0,4-0,6% бўлади. Махсус оқартирилган чўян устки қисми оқ чўяндан, ички қисми эса кулранг чўяндан иборат бўлиб, ундан тайѐрланган буюмлар мустаҳкам ва едирилишга чидамли бўлади.
Кулранг чўян темир-кремний-углерод қотишмаси бўлиб, таркиби марганец, фосфор ва олтингугурт аралашмасидан иборат. Кулранг чўяннинг тахминий таркиби: С3,2-3,4%; Si1,4-2,2%; Mn0,7-1,0%, фосфор ва
олтингугурт миқдори 0,15-0,2% дан кам бўлади. Кулранг чўян С-серий ва Ч- чугун ҳарфлари билан СЧ ҳолда маркаланади: СЧ-10; СЧ-18; СЧ-21; СЧ-24; СЧ-25; СЧ-30; СЧ-40. Маркадаги рақамлар чўзилишдаги мустаҳкамлик чегарасини кгсмм2 да ифодалайди.
Модификацияланган чўян СЧ30-СЧ35 маркаларда бўлиб, таркибига графит, ферросилиций, силикокалций каби моддалар 0,3-0,8% миқдорда қўшилади. Бундай чўяннинг пластиклиги, зарбий мустаҳкамлиги ва чидамлилиги юқори бўлади. Кулранг чўян таркибига 0,03-0,07% магний киритилса, кристалланиш жараѐнида графит пластинасимон шаклдан шарсимон шаклга ўтади. Бу чўян турининг мустаҳкамлиги юқори, қуйиш хоссалари яхши, осон ишланувчан ва едирилишга бардошли бўлади. Суюқланган кулранг чўян яхши оқувчан, механик усулда ишлов бериш осон бўлади.
Кулранг чўяндан архитектура – санъат буюмлари, колонналар таянч ѐстиқлари, канализация қувурлари тайѐрланади. Қурилишда легирланган ва модификацияланган юқори мустаҳкамликдаги чўянлар фақат махсус жойларда ишлатилади. Чўяндан иситиш радиаторлари, ванналар, ювиш қурилмалари, панжаралар, эшиклар, асбоб-ускуналар ва ш.к. буюмлар тайѐрланади.

Download 11,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   243




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish