Самиғов н. А. Бино

10.4-расм. Оғир бетон мустаҳкамлиги билан Ц/С ўртасидаги боғланиш (турли маркадаги цементлар ишлатилганда)

Юқори сифатли тўлдиргичларга отқинди зич тоғ жинслардан тайѐрланган чақиқ тош, зарарли аралашмалар кам бўлган йирик қум киради. Оддий тўлдиргичларга чақиқ тош, шағал ва ўртача йирикликдаги кварц қумлари киради. Паст сифатли тўлдиргичларга мустаҳкамлиги паст йирик тўлдиргичлар ва майда қумлар киради.


10.3-жадвал

А ва А₁ коэффициентларнинг қийматлари

Тўлдиргичлар тафсилоти	А	А1
Юқори сифатли Оддий (ўртача сифатли) Паст сифатли	0,65 0,6 0,55	0,43 0,4 0,37

Юқорида келтирилган формулалар белгиланган сув-цемент нисбатларида, цемент активлигида, тўлдиргичлар сифатида бетоннинг 28

суткадаги тахминий мустаҳкамлигини аниқлашга ѐки бетон маркаси белгиланиб, цемент активлиги маълум бўлса, бетон таркибини ҳисоблаш имконини беради.
Бетон мустаҳкамлиги асосий қонуни композицион структурадаги материаллар бўлган оғир, енгил, майда донадор (майда фракциядаги йирик тўлдиргичли) бетонлар учун умумий бўлиб, уларнинг таркибини ҳисоблашда ѐки мустаҳкамлигини аввалдан белгилашда ишлатилади.
Бетоннинг мустаҳкамлиги тўлдиргичлар донадор таркибига боғлиқ бўлиб, йирик донали тўлдиргичлардан юқори маркадаги бетонлар тайѐрлаш мумкин. Умуман, йирик ва майда тўлдиргичлар фракциялари бири иккинчисининг оралиқ бўшлиғини тўлдириш тизимида танлангани бетоннинг зичлиги ва мустаҳкамлиги жиҳатидан мақсадга мувофиқдир.

2.