II BOB. MAKTABGACHA TA’LIM MUASSASALARIDA PEDEGOGIK JARAYONNI REJALASHTIRISHNING AMALIY JIHATLARI.
2.1. Maktabgacha ta’lim muassasalarida dastur asosida ta’lim tarbiya ishlarini rejalashtirish
Maktabgacha ta’lim boʻyicha tayyorlangan barcha uslubiy ishlanma va qoʻllanmalar, amaliy taklif-tavsiyalar, avvalo, Oʻzbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligiga taqdim etiladi. Ular vazirlik tomonidan koʻrib chiqilib, tasdiqlangandan soʻng maktabgacha ta’lim muassasalariga tarqatiladi.
Metodik kabinet oʻz oldidagi vazifalarni hal etishda materialning mazmun-mohiyatiga, belgilangan talablarga javob berishi, oʻtkazilayotgan tadbirlarda, xususan, seminarlarda yangi uslubiy ishlanmalar, adabiyotlar muhokamasiga alohida e’tibor berishi lozim.
Uslubiy-pedagogik yigʻilishlar asosan ilk yosh guruhlari tarbiyachilari uchun oʻtkaziladi. Ularda, asosan, bolalarning jismoniy-fiziologik ruhiy va aqliy rivojlanishi masalalari muhokama qilinadi. Bunday yigʻilishlar 1 yoshdan 2 yoshgacha guruhlarda har oyda, 2 yoshdan 3 yoshgacha guruhlarda har chorakda 1 marta oʻtkaziladi. Yigʻilishlarda mudira, uslubchi va tarbiyachilardan tashqari, shifokor, katta hamshira ham ishtirok etadi.
Metodik birlashma faoliyati uslubchi tomonidan nazorat etiladi.
Mamlakatimiz hududidagi barcha xalq ta’limi muassasalari faoliyatini uslubiy ta’minlash va tashkil etish tuman (shahar) boʻlimi tizimida maktabgacha ta’lim yoʻnalishi boʻyicha metodika uyushmalari faoliyat yuritadi.
Rejada maktabgacha ta’lim muassasalarini maqsadli, birlamchi yoki tizimli tekshirish tadbirlari alohida oʻrin tutadi. Yuqorida ta’kidlanganideq tekshiruv shakli uning maqsadi va mazmuniga bogʻliq. Bunday tadbirlar maktabgacha ta’lim muassasalari faoliyati bilan tani- shish, ularda kechayotgan jarayonlardan doimo xabardor boʻlib turishni ta’minlaydi. Ta’kidlash joizki, tekshiruv rejasi barcha muassasalarni qamrab olishi kerak.
Rejada maktabgacha ta’lim muassasalari soni va nomi koʻrsatiladi.
Tuman maktabgacha ta’lim metodikasi kabinetining asosiy vazifasi — pedagogika va boshqa ijtimoiy-gumanitar fanlar sohasida erishilgan yutuqlarni, ilgʻor pedagogik tajribalarni oʻrganish, umumlashtirish va tahlil qilish asosida maktabgacha tarbiya muassasalarining kundalik faoliyatiga doir yutuq va tajribalar, yangi ishlanma va texnologiyalarni joriy etish borasida amaliy uslubiy yordam berishdan iborat.
Bu oʻrinda tuman Xalq ta’limi boʻlimi tomonidan tavsiya etilgan bilimli, tajribali va ilgʻor pedagoglarning uslubiy birlashmalar, seminar mashgʻulotlari, ma’ruzalar va boshqa anjumanlarni tashkil etish borasidagi sa’y-harakatlari maktabgacha ta’lim muassasalari faoliyatini rivojlantirish va takomillashtirishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Maktabgacha ta’lim xodimlarining ishlash malakalarini oshirish shakllaridan biri bu seminarlardir.
Seminarlarda maktabgacha ta’lim muassasalari faoliyatiga doir eng dolzarb masalalar muhokama etilib, chora-tadbirlari belgilab olinadi. Seminar mavzulari viloyat, shahar, tuman Xalq ta’limi boshqarmalari (boʻlimlari) tomonidan belgilanadi.
Seminar uchun mavzu tanlashda uning maqsadi, vazifalari, mavzular tematikasi aniqlanadi va bibliografiya tuziladi.
Ma’ruza mavzulari seminar qatnashchilariga taqsimlab beriladi, har bir ma’ruzachi belgilangan mavzusi boʻyicha oʻz tajribalaridan namunalar keltirib, ilmiy jihatdan asoslab berishga harakat qilishi zarur.
Mudiralar uchun seminar mavzusini quyidagicha tanlash mumkin:
mudiraning uslubiy-tarbiyaviy ishlarga raxbarligi;
oʻyin faoliyatiga raxbarligi.
Musiqa raxbarlariga maktabgacha yoshdagi tarbiyalanuvchilarni qoʻshiq san’atiga qiziqtirish, yoshiga mos qoʻshiqlarni kuylashga oʻrgatish kabi mavzularda seminarlar tashkil etilishi mumkin.
Seminarlarning asosiy maqsadi — alohida metodika boʻyicha tarbiyachilarning bilimlarini chuqurlashtirish va tarbiya boʻyicha dolzarb masalalarni muhokama etib, ularning hal qilish usul va uslublarini belgilashdir.
Seminar oʻquv mashgʻulotlar rejasi bir yilga moʻljallangan boʻlib, viloyat va respublika miqyosida 5-12 kunga bittadan ajralgan, shahar va tuman seminarlari esa har oyda 1-2 marta ishdan ajralmagan holda tashkil etiladi.
Seminarlar mavzulari rejasi va dasturi maktabgacha ta’lim muassasalarida ish sifatini yaxshilash maqsadida tegishli ilmiy tekshirish institutlari tomonidan ishlab chiqiladi.
Maktabgacha ta’lim muassasasida seminar mashgʻulotlari mavzulari mudira, katta tarbiyachi va tarbiyachilar bilan birgalikda tanlanadi va Pedagogik kengashda tasdiqlanadi hamda muassasaning yillik rejasiga kiritiladi. Shu asosda barcha uslubchi-tarbiyachilarning faol ishtirokida seminar mashgʻulotlarining aniq rejasi ishlab chiqiladi.
Seminar mashgʻulotlari muassasa faoliyatiga taalluqli dolzarb masalalar muhokamasiga bagishlanishi, rejada bir xil mavzularning koʻtarilishiga yoʻl qoʻymaslik zarur. Aks holda, bu seminar qatnashchilarining qiziqishi va faolligining pasayishiga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, mashgʻulot sof nazariy tus olmasligi, muhokama etilayotgan mavzu (masala) amaliyot bilan uzviy bogʻlik holda bayon etilishi kerak.
Seminar mavzulari taxminan quyidagicha boʻlishi mumkin:
yasli va bogʻcha yoshdagi bolalar psixofiziologik xususiyatlari (seminarni pediatr shifokor yoki psixolog olib boradi);
turli faoliyat turlarida bolalarga individual yondashish usullari;
maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni vatanparvarlik va baynalmilalchilik ruhida tarbiyalash omillari;
tarbiyachining bolalar bilan munosabatlarining oʻziga xos jihatlari va hokazo.
Do'stlaringiz bilan baham: |