|
Favkulodda vaziyatlar vazirligi tashkil etilgunga qadar
qabul qilingan hujjatlar
Favkulodda vaziyatlar vazirligi tashkil topgunga kadar xam axoli salomatligini ta’minlash, axoli va xududlarni favkulodda vaziyatlardan muxofaza kilish masalalariga katta axamiyat berilgan. Bu borada respublikamiz xukumati tomonidan bir nechta karorlar kabul kilingan. Ulardan biri Uzbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 1994 yil 12 apreldagi «Toshkin, sel okimlarini okizib yuborish va kuchki xodisalari bilan boglik bulgan xalokatli okibatlarning oldini olish xamda ularni bartaraf etish chora-tadbirlari tugrisida»gi 201-sonli qaroridir.
Qarorda ko’rsatilishicha, respublika davlat hokimiyat organlari tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish va ularning oqibatlarini tugatish borasida muayyan tajriba orttirganlar. Shu bilan birga xar yili sel, toshkin, upirilish va kuchkilar tufayli yuzaga keladigan favkulodda vaziyatlar katta vayronagarchiliklarga sabab buladi, respublika xalk xujaligiga jiddiy zarar yetkaziladi, ba’zan esa odamlarning ulimiga sabab buladi. Masalan, karor kabul kilingan vaktda respublikada 400 ga yakin axoli yashash joylari va 300 dan ortik xalk xujaligi obyektlari xavfli zonalarda joylashgan edi.
Sel, toshkin okimlarini talofatsiz okizib yuborish, kuchki xodisalarining oldini olish va ularning okibatlarini bartaraf etish maksadida Vazirlar Maxkamasi kuyidagicha karor kabul kildi: «Joylarda tabiiy ofatlarning oldini olish va ularning okibatlarini tugatish, shuningdek, odamlarning tulik xavfsizligini ta’minlash buyicha ishlarni tashkil etish uchun shaxsiy javobgarlik viloyatlar, shaxarlar, tumanlar xokimlari, vazirliklar, idoralar, korxonalar va tashkilotlar raxbarlarining zimmasiga yuklansin».
Karorda Uzbekiston Respublikasi Davlat geologiya kumitasi taxmin etilayotgan tabiiy ofatlarni kataloglashtirish va pasportlashtirish asosida oldini olish chora-tadbirlarining asoslangan tizimini ishlab chikishi, selga, kuchkiga va shu kabilarga karshi chora-tadbirlar birinchi navbatda loyixalashtirilishi lozim bulgan xududlarni aniklashi lozimligi aloxida ta’kidlangan xamda turli vazirlik va idoralarning vazifalari anik, ravshan kursatib berilgan.
Favkulodda vaziyatlar vaziri xuzurida xar yili vazirliklar, idoralar, xokimiyatlar raxbarlari va favkulodda vaziyatlar boshkarma boshliklari bilan toshkin, sel va kuchki xavfi mavsumiga tayyorgarlik buyicha majlislar utkaziladi. Favkulodda vaziyatlar vazirligi, Davlat geologiya kumitasi, Gidrometeorologiya Bosh boshkarmasi xodimlari, maxalliy idora raxbarlari ishtirokida yer kuchkisi, suv va sel toshkinlari ruy beradigan xududlar nazoratdan utkaziladi. Masalan, 1999 yilda tekshirishlar natijasida baland tog xududlarida joylashgan 238 ta xavfli kullar, 46 ming kv.m xududdagi suv va sel toshkinlari ruy beradigan joylar, 27 ming kv.m sel toshkinlarini yigish inshootlari, mingga yakin suv va sel toshkinlari ruy beradigan daryo, soylar aniklangan.
Joylardagi imkoniyatlardan biri - mukobil xizmatchilari xisobiga ixtiyoriy avariya-kutkaruv tuzilmalarini tashkil kilish, ularni zarur kiyimkechak, asbob-uskunalar bilan ta’minlash va umuman moliyaviy, moddiy texnik zaxiralarni tuplash ishlarini tashkil kilish muxim vazifalardan biri xisoblanadi. Xal kilinmagan muammolar katoriga kuchki va toshkin xavfli xududlaridan axolini kuchirish; sel kelishi xolatlarini oldindan bilish; xavfli joylarda yangi kurilishga yul kuymaslik; raxbar xodimlarni va axolini favkulodda vaziyatlarga tayyorlash va shu sharoitlarda xavfli joylarda yashayotgan axolimizni ijtimoiy ximoya kilish maksadida sugurta tizimlaridan tula darajada foydalanish muammolari kiradi.
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 1996 yil 18 yanvardagi 32-sonli «O’zbekiston Respublikasida odamlar va xayvonlarning kuturish kasalligiga karshi kurashni kuchaytirish chora-tadbirlari tugrisida»gi karori.
Karor odamlar va xayvonlarning kuturish kasalligiga karshi kurash chora-tadbirlarining samaradorligini oshirish, shuningdek axoli yashash joylarida it, mushuk va boshka uy xayvonlarini saklashni tartibga solish maksadida kabul kilingan bulib, unda jumladan shunday deyiladi:
Karovsiz kolgan it, mushuk va boshka xayvonlarni tutish xamda kirib tashlash va ularni tayyorlov tashkilotlariga foydalanish uchun yetkazib berish vazifasi shaxarlarda - Uzbekiston Respublikasi Kommunal xizmat kursatish vazirligiga, Korakalpogiston Respublikasi Vazirlar Kengashiga, viloyatlar va Toshkent shaxar xokimliklariga xamda Uzbekiston Respublikasi Kommunal xizmat kursatish vazirligining joylardagi korxonalariga, kishlok joylarda - Uzbekiston Respublikasi kishlok xujaligi vazirligiga, uning veterinariya xizmati organlariga, uzini-uzi boshkarishning maxalla, ovul va shaxarcha organlari (fukarolar yigini)ga yuklansin.
Korakalpogiston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shaxar xokimliklari, Uzbekiston Respublikasi kishlok xujaligi vazirligi va Kommunal xizmat kursatish vazirligi it tutish xizmatlari va brigadalarini, xujalikda kerak bulmagan xayvonlarni axolidan kabul kilib olish joylarini tashkil etish va mablag bilan ta’minlash, ularni ixtisoslashtirilgan transport, yonilgi-moylash materiallari, xayvonlarni tutish kurollari bilan ta’minlash uchun sarf-xarajatlarni xar yili maalliy byudjetning xarajat kismida nazarda tutishlari; egasi bulmagan itlarning ruyxatdan utkazilishi va xar yili majburiy kayta ruyxatdan utkazilishini ta’minlashlari lozimligi kursatib berilgan.
O’zbekiston Respublikasi kishlok xujalik vazirligi xar yili itlarni kuturishga karshi majburiy emlashni; kuturish kasalligi kup uchrashi xavfi bulgan xududlarda mushuklar va kishlok xujaligi xayvonlarini kuturishga karshi profilaktik emlashni; kuturishga karshi samarali emlash vaksinalari zaxirasi mavjud bulishini; xayvonlarning kuturishi ustidan veterinariya nazorati tizimini tashkil etishni; xayvonlar kuturgan joylarda ularning tarkalishiga yul kuymaslik va tugatish yuzasidan veterinariya choratadbirlarining barcha majmuini utkazishni, shuningdek, yuk kilingan va nobud bulgan xayvonlarni kumib tashlashning sanitariya-veterinariya koidalariga rioya kilinishini ta’minlashlari lozim.
O’zbekiston Respublikasi Soglikni saklash vazirligi xayvonlar tishlab olganda tibbiy yordamga albatta murojaat kilishlari tugrisida axoli urtasida tushuntirish ishlarini olib borishlari; davolash-profilaktika muassasalarida kuturishga karshi vaksinalar va gammaglobulin zaxiralari mavjud bulishini ta’minlashlari, kuturishga karshi yordam uchun murojaat kilgan barcha kishilarni zudlik bilan va tulik xajmda profilaktik davolashlari lozim.
Karorga axoli yashash joylarida it, mushuk va boshka xayvonlarni saklash koidalari ilova kilingan bulib, u 3 ta bulimdan iborat: 1 bulim - «Umumiy koidalar», 2 bulim - «It, mushuk va boshka uy xayvonlari egalarining burchlari» va 3 bulim - «Davlat organlari va xududiy jamoatchilik uzini-uzi boshkarish organlarining burchlari» deb nomlanadi.
Birinchi bulimda sotib olingan itlar majburiy ruyxatdan utkazilishlari shartligi va xar yili kayta ruyxatdan utkazilishi lozimligi kursatib utilgan. Kup kavatli uylarning aloxida kvartirasida yon kushnilarning roziligi bilan, kommunal kvartirada esa - ushbu kvatirada yashovchilarning roziligi bilan bitta it va bitta mushuk saklashga ruxsat beriladi. Respublika xududidagi barcha itlar, ular kimga karashli ekanligidan kat’i nazar, zarur xollarda esa mushuklar xam, kuturishning oldini olish uchun kuturishga karshi vaksinani kullash buyicha yuriknomada kuzda tutilgan tartibda kasallikning oldini oluvchi ana shu vaksina bilan emlanishi shart.
It, mushuk va boshka uy xayvonlari egalarining burchlari:
itlarni veterinariya muassasalarida ruyxatdan utkazishga va kayta ruyxatdan utkazishga;
uy xayvonlarining umumfoydalanish joylarni iflos kilishiga yul kuymaslikka;
it odamlarni yoki xayvonlarni tishlagan takdirda uni darxol tekshirish va 10 kun muddat ajratib kuyish uchun veterinariya muassasasiga olib kelishga xamda birinchi va takroriy veterinariya kurigi xakidagi ma’lumotnomani veterinariya muassasasidan olishga va uni tezda tiklashdan jabrlangan shaxsga topshirishga majburdirlar.
Qoidalarni buzgan fukarolarga jarima solinadi, koida takroran buzilgan takdirda esa, agar ushbu koida buzishlar jinoiy javobgarlikka olib kelmasa, ularning xayvonlari olib kuyiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
