Samarqand iqtisodiyot va servis instituti «Xizmatlar ko’rsatish, servis va uni tashkil etish» kafedrasi

Halokatlar tibbiyoti xizmati (XTX)ni tashkil etish,

uning vazifalari

Favqulodda vaziyatlarda jabrlanganlarning shoshilinch tibbiy yordam (ShTYo)ga ehtiyoji bilan mavjud sog’liqni saqlash muassasalari tomonidan beriladigan yordam-imkoniyati o’rtasida nomutanosiblik paydo bo’ladi. Shu nuqtai nazardan «Halokatlar tibbiyoti» xizmati (XTX) bu shoshilinch tibbiy yordam zarurati bilan amaldagi tibbiy ta’minot imkoniyatlari o’rtasidagi nomutanosiblikni barcha sog’liqni saqlash tizimi pog’onalarida tuzatishga qaratilgan tibbiyotning yangi sohasi yo’nalishidir. Uning bosh vazifasi va maqsadi shikastlanganlarni iloji boricha ko’proq qutqarishdir. XTX ni ilmiy xususiyatli vazifalari:

• 
  jabrlangan aholiga birinchi yordamni rejalashtirish, boshqarish vauning texnologiyasi, nazariy, uslubiy va tashkiliy asoslarini ishlab chiqish;
  
• 
  tibbiy saralash o’tkazish;
  
• 
  tibbiyot mutaxassislariga aholiga halokatlar sodir bo’lgandagi tibbiy yordam usullari va ko’nikmalarini o’rgatishni rejalashtirish va tashkil etish;
  

XTX ni amaliy xususiyatli asosiy vazifalari:

• 
  FV da jabrlanganlarga shoshilinch tibbiy yordam xizmatini tashkil etish, bu xizmatning kuchlari va vositalarini rejalashtirish va shakllantirish;
  
• 
  shoshilinch tibbiy yordam xizmati kuchlari va vositalari operativ shayligini oshirish va ularni boshqarishning takomillashtirish;
  
• 
  halokatlar oldini oladigan tibbiy tadbirlarni rejalashtirish va amalga oshirish;
  
• 
  FV da tibbiy yordam usullari shu xizmatning mutaxassislariga o’rgatish;
  
• 
  kuch va vositalarni hisobga olish va tahlil qilish.
  

Jarohatlanganda organizmda paydo bo’ladigan patologik jarayonni bir xil tushunish, davolash taktikasiga bir xil qarash, evakuasiyaning turli bosqichlarida tibbiy tadbirlarning o’z vaqtida, izchil va birin-ketin o’tkazishini ta’minlash, tibbiy yordamning xususiyatlarini aniqlash uchun hamma bosqichlarda to’liq tibbiy saralash o’tkazish, keyin evakuasiya qilish imkoniyatining beradigan tibbiy hujjatlarning mavjud bo’lishi XTX konsepsiyasining asosini tashkil etadi.
Ommaviy shikastlanish vaqtida tibbiy yordam berishni tashkil etish quyidagi vazifalar hal etilishini nazarda tutadi:

• 
  shikast o’chog’larini tibbiy razvedka qilish;
  
• 
  jabrlanganlarni qidirib topish va ularni qutqarish;
  
• 
  jabrlanganlarni saralash;
  
• 
  jabrlanganlarni evakuasiya qilish;
  
• 
  tibbiy yordam berish va davolash.
  

Shikast o’chog’larini tibbiy razvedka qilish uchun aholi soni, tibbiy xizmat kuchlari va vositalarining qanchaligi, yer yuzasini past-balandligi, yo’llar, suv manba’larining mavjudligi va ahvoli haqida ma’lumotga ega bo’lishi zarur.
Jabrlanganlarni qidirib topish va qutqarish vazifasini o’t o’chirish komandalari, milisiya harbiy qismlarining xodimlari, shuningdek velonterlar, ya’ni jamoatchilik asosida o’z xohishlari bilan ishtirok etuvchi mard fidoiylar, yaqin kishilar, qarindoshlar bajaradilar.
Jabrlanganlarni saralash tibbiy xizmatining asosiy vazifasi bo’lib, u tibbiy yordam hajmi va turini yordam ko’rsatishning keyingi bosqichlarini hisobga olib jabrlanganlarni trasportda tashish imkoniyati va navbatini aniqlaydi.
Jabrlanganlarni evakuasiya qilish yaralanganlarni talofat o’chog’idan piyoda va tarnsportida olib chiqish, ularga kerakli tibbiy yordam ko’rsatish va davolash uchun tibbiyot nuqtalari va davolash muassasalariga olib borish majmui tadbirlaridan ibrat bo’ladi. U yerda tibbiy hisobga olish varaqasi to’ldiriladi. Evakuasiya qilishda turli sanitariya-transport vositalari jamoat transportlarini hamma turlari (temiryo’l, avtomobil, suv va havo yo’li)dan keng foydalaniladi.
Ommaviy sanitariya talofatlar sharoitida tibbiy saralash prinsipiga qat’iy rioya qilinishi zarur. Tibbiy saralash jabrlanganlarni umumiy ahvollariga qarab bir xildagi evakuasiya tadbirlariga muxtoj guruhlarga ajratishni nazarda tutatdi. Nuqta igra va evakuasion-transportli saralash mavjud.
Nuqta ichra saralashda tibbiy yordam ko’rsatishning navbati, turi va qayerdaligi belgilanadi.
Evakuasion-transportli saralashda esa trasport turi, jabrlangannni qaysi holatda va qanday (yayov, zambilda, o’tqizib va h.k.) shuningdek evakuasiya qilish navbati aniqlanadi.
Tibbiy saralash va evakuasiya 4 guruhga bo’linadi.
Jabrlanganlar Jabrlanganlar tavsifi