Samarqand davlat universiteti tarix fakulteti «mutaxassislikning nazariy masalalari»

XI.Tarixshunoslik nazariyasida yunon-rim tarixshunosligi maktabi.

Davlatlashtirish tarixshunoslikdagi muhim soha. Tarixshunoslik tarixi qadim yunonlardan boshlanadi. Miloddan avvalgi VI-V asrlar tarixshunoslikning boshlanishi. Tarix falsafa kabi boshlanishi noaniq. Insonlar o’zlari boshidan kechayotgan davr voqealarni tushunishga intilganlar. Tarixshunoslikning manbai tarixning o’zidir. Gerodot oldin ham tarix bo’lgan. Tarix haqiqatni uydirmalar o’rniga qo’ishga qaratilgan harakat. Antik tarixchilarning tarixiy mavzularning cheksiz ekanligi. Qadim antik tarixchilarning fikrlari ta`siri hozirgacha mavjud. Tarixshunoslik – izlanish amaliyoti. Gerodot sayohatlari, so’rovlari, yozuvlari. Polibiy tarixchi siyosiy va harbiy tarixni bilishi kerak. Lukman tarixchi siyosiy bilishni, tabiatan berilgan in`om deydi. Haqiqatga intilish-u hech kimning tarafini olmasligi zarur. Polibiy-siyosiy munozaralar to’g’risida. Tarixni hayot tajribasi bor kishilar yaratmog’i lozim. Tatsit ishonchsizlik-donishmandlikdir. Antik inson tarixi pissimizmga moyildir. Kelajakka ishonch berishi kerak.

Qo’llaniladigan ta`lim texnologiyalari: muammoli ta`lim, dialog, klaster, Breynring, o’z-o’zini nazorat.

Adabiyotlar: A1; A2; A3; 19-5; 19-8; 19-9; 19-10; 19-13; 19-22; 19-25; 19-27; 19-31.


XII. O’rta asrlar tarixshunosligi nazariyasi.

O’rta asrlar tarixi absolyut boshlanish emas. Davrlashtirish qisqa ma`nosi. Ideal davr yo’q. Qadimgi davr gumanizmi. Dinastiyalar tarixi. Satiya teoriyasi. Ilk o’rta asrlar-antik mifologiyalar davomiyligi –medeovistika. Xristianlikning ilk davri, islomning ilk davri. Antropomorflik-diniy obrazlarda qotib qolish. G’oyalar doirasi, taraqqqiyot tushunchasi, podexolikning tarixdagi o’rni. Kesariyskiy-zamonaviy tarixshunoslik. Avgustinning Rim imperiyasini xudo in`omi deb tushuntirishi. Qadimgi dunyo tarixchi olimlari fikrlarining xristian cherkovi aqidalari orqali tushuntirilishi. Islomning yakkaxudolik g’oyasi. Islomshunoslik-maktablar, oqimlar-ularda davlat va inson munosabatlarining talqini.

Qo’llaniladigan ta`lim texnologiyalari: muammoli ta`lim, dialog, klaster, Breynring, o’z-o’zini nazorat.

Adabiyotlar: A1; A2; A3; 19-5; 19-8; 19-9; 19-10; 19-13; 19-22; 19-25; 19-27; 19-31.