Samarqand davlat universiteti fizika fakulteti optika kafedrasi

b) Rang shakllanish modellari

Har bir rang modelida ranglarni tavsiflashning o’z usuli mavjud. Har bir rang modelida turlicha rang gammasiga ega bo’lgan turlicha rang kengligi mavjud. Masalan, RGB modelidagi sRGB rang gammasi Adobe RGB modelidagi rang gammasidan farq qiladi.
Shuningdek, tasvir hosil qilish (monitorlar, televizor ekranlari) yoki printer kabi tasvir chop qilish qurilmalarida ham o’z rang modeli va rang gammasi mavjud. Ekranda raqamli tasvirning hosil qilinishini keyin tasvirning chop qilinishini ko’rib chiqaylik. Ekranda ko’ringan tasvirdagi alohida ranglar printerda chop qilinganda o’zgarishi mumkin, chunki printer boshqacha o’ziga xos rang modeli va rang gammasiga asosan chop qiladi
RGB rang modeli RGB rang modelida (RGB=Red-qizil, Green-yashil, Blue-ko’k) barcha ranglar uchta qizil, yashil va sariq ranglarning qo’shilishidan hosil qilinadi. Demak, bizda faqat 3 ta asosiy rang bor bo’lib, qolgan barcha ranglar shu uchta rangni aralashmasidan hosil qilinadi. Agar biz qizil va yashil ranglarni aralashtirsak sariq, qizil va ko’kni aralashtirsak binafsha rang, ko’k va yashilni aralashtirsak havo rangni olamiz. 1-rasmga qarang.
1 -rasm. RGB rang modeli: Red-qizil, Green-yashil va Blue-ko’k.
Agar barcha uchta rangni ham aralashtirsak oq rangni olamiz, uchta rangning birortasi bo’lmasa qora rangni olamiz.Elementar ranglar qo’shilishi bilan hosil qilingan rang aralashgan rang deyiladi.
3 asosiy rangning har biri 0 da 255 gacha qiymatga ega. Har bir asosiy rang 255 ta darajaga ega. Agar 3 rangning barchasi 0 darjada bo’lsa ularning yig’indisi qora rangni beradi. Agar barchasining darajasi 255 ga teng bo’lsa oq rangni olamiz. Agar 3 asosiy ranglarda birining darajasi 255 ga boshqalariniki 0 ga teng bo’lsa, biz sof birinchi rangga ega bo’lamiz. Grafik dastularda, asosiy ranglar rang kanallari bilan tavsiflanib unda rang haqida ma’lumotlar saqlanadi. Barcha asosiy uchta qizil, yashul va ko’k ranglardagi barcha 256 ta rang tonlarini ko’paytirib (256x256x256) nazariy jihatdan 16.7 million rang gradatsiyalarini hosil qilish mumkin.