Samarqand davlat tibbiyot instituti



Download 2,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet131/165
Sana19.06.2023
Hajmi2,04 Mb.
#952248
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   165
Bog'liq
Qon komponentlari---- K-M-Abdiyev

7.2.
 
Eritrositar massa va uni qo’llanilishining o‘ziga xos 
xarakteristikasi. 


K.M. Abdiyev, U.D. Dadajanov, A.G. Madasheva
159 
Eritrositar massa gematokrit 80%dan yuqori bo‘lmagan asosiy 
gemotransfuzion vosita, eritrositar massa konservatsiyalangan qondan 
plazmani ajratib olish yo‘li bilan olinadi. Eritrositar massasini quyish, 
qonda kislorod tashish vazifasini qayta tiklash uchun tanlash uslubi 
hisoblanadi. Yaxlit qon bilan qiyoslanganda eritrositar massa kam hajmda 
aynan shu miqdordagi eritrositlarni saqlaydi, ammo o’zida nisbatan kam 
sitrat mahsulotlarni hujayraga tarqatishi, hujayrali va oqsilli antigenlar 
hamda 
antitanachalarni 
saqlaydi. 
Surunkali 
anemiya, 
yurak 
yyetishmovchiligi mavjud keksa yoshli bemorlar qon hajmining keskin 
oshishini yomon qabul qiladilar, shuning uchun qonda kislorod miqdori 
kamayganda ularga eritrositar massa quyish maqsadga muvofiq, chunki 
qon 
hajmining 
o‘rtacha 
oshishi 
hamda 
uning 
natijasida 
sirkulyatsiyalanuvchi eritrositlar miqdorini oshishi orqali to‘qimalarga 
kislorodning kelishi nisbatan yaxshilandi. Bundan tashqari, eritrositar 
massaning transfuziyasida nogemolitik transfuzion reaksiya yaxlit qon 
quyishga qaraganda eritrositar massa quyishda nisbatan kamroq 
kuzatiladi. Shu bilan bir vaqtda virusli infeksiyalarning o‘tish xavli 
kamayadi. 
Davolash amaliyotida tayyorlash uslubi va tayinlash ko‘rsatkichiga 
bogliq holda eritrositar massaning bir qancha turlari qo‘llaniladi. 
Gematokrit 80% dan ko‘p bo‘lmagan standart nisbatan tez-tez 
foydalaniladigan eritrositar massada 5 antigendan kam bo‘lmagan, 
chunonchi A, В antigenlar va D rezus tizimida aniqlangan transfuzion 
vosita fenotiplangan eritrositar massa tayinlanadi. 
Eritrositlar antigenini alloimmunizatsiyalanishdan ogohlantirish 
maqsadida tayinlanadi. Fenotiplangan eritrositar massani quyish 
talassemiyani aplastik krizida bemorlarda ko‘p martalik transfliziyaga 
asosiy ko‘rsatkich bo‘lib hisoblanadi. Bunday holatlarda birinchi 
transfuziyadan oldin fenotiplangan retsipiyentlar zarur. Eritrositar massa 
bilan bir qatorda resuspendirlovchi, konservatsiyalovchi qorishmada 
eritrosit suspenziya (eritrositlar va qorishma orasidagi munosabatni uning 
gematokriti, qorishma tarkibini saqlashning davomiyligini aniqlab 
beradi), shuningdek eritrositar massa leykositlar va trombositlar bilan 
birlashgan hamda muzlatilgan eritrositar massa muzdan xalos qilingan va 
yuvilgan holda foydalaniladi. Ushbu transfuzion vosita ko‘p tuqqan 
ayollarda og‘irlashgan transfuziyadan keyingi anamnezli kishilarda 
leykositli yoki trombositli antitanachalar aniqlanishi mumkin bo‘lganda 
о‘rnini bosuvchi terapiyani o‘tkazish zarur. Bunday retsipiyentlar mos 


O’quv qo’llanma 
160 
kelmaydigan leykositlarni transfuzion vosita quyilgandan keyin febril 
nogemolitik reaksiya berishi mumkin. Xarakterli reaksiyaning tezligi va 
og‘ir o‘tishi eritrositar massa bilan quyilgan leykositlar miqdoriga mos 
keladi. Leykositlar va trombositlar bilan quyilgan eritrositar massani 
quyish gistoleykositlarni antigenlar bilan alloimmunatsiyalangan hamda 
trombositlarning quyilishdagi refraktorlikning profilaktikasi maqsadida 
ko‘rsatma hisoblanadi. 
Hozirgi vaqtda mavjud bo‘lgan maxsus leykositarli filtrlar, 
eritrositar massadan mikroagregatlar, trombositlar va leykositlarni 
samarali ajratib olish imkonini beradi. Muzdan xalos etilgan va yuvilgan 
eritrositar massa tiransfuzion vositani saqlovchi boshqa eritrosit bilan 
kam miqdorda leykositlar, trombositlar va plazmani saqlaydi. U 
autotransfuziya maqsadida qonning kamdan-kam uchraydigan guruhini 
saqlash uchun hamda qon tarkibiy qismlarini uzoq vaqt (yillar davomida) 
saqlash uchun ideal shaklni o‘zida namoyon qiladi. Muzdan xalos etilgan 
va yuvilgan eritrositar massa muzdan xalos etilgandan keyin 24 soat 
ichida foydalanilishi kerak. Muzdan xalos etilgan yuvilgan eritrositlarni 
quyish 
og'irlashgan 
tranfuzion 
anamnezli 
bemorlarda 
ularda 
antileykositar va antitrombositar antitanachalar aniqlanganda alohida 
ko'rsatma hisoblanadi. 
Fiziologik qorishmali eritrosit suspenziyasi, izotonik qorishma yoki 
maxsus yuvish vositasi bilan 3 karra yuvish yo‘li bilan olinadi. Yuvish 
jarayonida plazma oqsillari, leykositlar, trombositlar, hujayralar 
mikroagregatlari va hujayra tarkibiy qismlari saqlanishda buzilgan 
stromalardan xalos etiladi. Fiziologik qorishmali eritrosit suspenziyasi
anamnezida nogemolitik tipdagi transfuziyadan keyingi reaksiya bor 
bemorlarda, shuningdek leykositar va trombositar antigenlari va plazma 
oqsillari sensibilizatsiyalangan kishilarga quyish ko’rsatma hisoblangan 
arektiogenli transfuziya vositada o‘zini namoyon qiladi. 4°C haroratda 
fiziologik qorishmali eritrosit suspenziyasini saqlash muddati ular 
tayyorlangan vaqtdan 24 soat hisoblanadi. 
Standart eritrositar massa 4-2°C haroratda saqlanadi. Saqlash 
muddati 
qon 
yoki 
resuspenziyalovchi 
qorishma 
uchun 
konservatsiyalovchi qorislima tarkibida aniqlanadi. Glugitsir yoki 
sitroglukofosfat qorishmasida tayyorlangan qondan olingan eritrositar 
massa 21 kun davomida, siglufad, CPDI qorishmasi tayyorlangan qonda 
35 kungacha saqlanadi. Eritrositar qorishmada resuspenziyalangan 


K.M. Abdiyev, U.D. Dadajanov, A.G. Madasheva

Download 2,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   165




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish