Samarqand davlat chet tillar instituti tarjima nazariyasi va amaliyoti fakulteti tarjima nazariyasi va amaliyoti kafedrasi

Ikkinchi bob bo‘yicha xulosa 

Frazeologik  birliklar  nutqda  tayyor  holda  uchraydi,  ular  turg‘un  birikmalar 

bo‘lib, funksional va semantik jihatdan bo‘linmas yoki ajralmas birliklardir. 

Ingliz, o‘zbek va rus tillarining so‘z birliklarining tez o‘sishi natijasida yangi 

frazeologizmlarni  o‘z  vaqtida  lug‘atlardan  topa  olmaymiz  va  tarjimon  ularni 

lug‘atsiz tarjima qilishiga to‘g‘ri keladi. Bu eski frazeologik birliklarni  

V.Kuninning  «Ingliz–rustili  frazeologik  lug‘atidan  topa  olishimiz  mumkin. 

Tarjimon  mustaqil  holda  frazeologiyaning  asosiy  nazariyasi  masalalarini  hal  qila 

---

40 

olish,  frazeologik  birliklarni  to‘g‘ri  tanlay  olish  va  ulaming  ifodaviy–uslubiy 

tarjimadagi vazifalarini belgilab bera olishi kerak. 

Frazeologik  birliklarning  tarjimasining  asosiy  qiyinchiligi  shundaki, 

lug‘atlarning  hech  biri  matnda  frazeologik  birikmalarni  qo‘llanishidagi  rang–

barangliklarni  ta’minlay  olmaydi.  Kuninning  «Ingliz–rus  tillari  frazeologik 

lug‘atida frazeologizmlarning ko‘pchiligining tarjimasi bor lekin bu lug‘at bilan  

Tarjimada to‘liq adekvatlikka  erishib bo‘lmaydi.  Badiiy tarjimaning murakkabligi 

ham  aynan  mana  shunda,  har  bir  tilning  o‘zga  tillardan  farq  qiladigan  o‘ziga  xos 

milliyligi mavjud.  

Demak,  tarjimon  tarjimaning  ijodiy  jarayon  ekanligini  anglashi  va  o‘zga 

tildagihar bir detalga ijodiy yondashishi lozim. Shundagina, to‘laqonli badiiy yetuk 

tarjimaga  erishishi  mumkin.  Frazeologik  birliklarni  tarjima  qilish  tarjimada  o‘sha 

asarning badiiy qiymatini, zavqini  aynan saqlashga  imkon bersa bu albatta  yaxshi 

ammo, aksincha bunday iboralarni xom, chala, suniy tarjima qilish uni boshqa tilga 

yetaklab o‘tib mayib qilishga olib keladi.Boy va go‘zal o‘zbek tili qudratli va nafis 

ingliz  tilidagi  hamma  har  qanday  frazeologik  birliklarni  tarjimada  to‘liq  aks 

ettirishga qodir. 

 

---

41