Самарқанд давлат архитектура қурилиш

Funksional tashkiliy tuzilmalar.
Funksional 
ixtisoslashgan 
bo’limlar asosida yaratilgan tashkiliy tuzilmalar – bu bitta korxona bilan 
faoliyat 
ko’rsatadigan 
firmalarning 
tuzilmasini 
strategiyaga 
moslashishining keng tarqalgan usulidir. Funksional ixtisoslashuvning 
shakli xaridorlar talabini e’tiborga olish uchun, mahsulot turlari va 
texnologiyalarga moslashish uchun o’zgartiriladi. Masalan, texnik asbob-

---

357 
uskunalarni ishlab chiqaruvchi sifat nazorati, marketing, kadrlar, moliya 
va kayd etish, tadqiqot va ishlanmalarni yaratish xizmatlari asosida 
tashkilotni yaratishi mumkin.
A. Tipik funksional tashkiliy tuzilma elementlari. 
B. Texnologik operatsiyalarga yo’naltirilgan funksional tuzilma elementlari. 
Bosh menejer 
Tadqiqotlar va 
ishlanmalar
Ishlab
chiqarish 
Insoniy
resurslar 
Injenering 
Marketing 
Moliya va
qayd etish 
Bosh menejer
Mexanik qayta ishlash 
Sifat nazorati
Quyish va formovka
Yuklash,
jo’natish 
Rasmiylashtirish
Xaridorlarga xizmat 
ko’rsatish 
Proka va shlifovka
Pardozlash va issiqlik 
bilan qayta
ishlash

---

358 
Funksional tashkiliy tuzilmaning 
ustunligi 
Funksional tashkiliy tuzilmaning 
kamchiliklari 

Strategik 
natijalarni 
markazlashgan 
nazorati. 

Yagona 
xaridor 
asosida 
firmani 
tarkiblashtirish uchun qulay. 

Tayanch 
ishlarni 
funksional 
tashkilotlarga 
ajratish 
yordamida 
strategiya tuzilma bilan chambarchas 
bog’langan. 

Mukammal 
maxsus 
bilim 
olishni 
rag’batlantiradi. 

Funksional 
ko’nikmalarni 
va 
kompetentlikni 
rivojlantirish 
uchun 
mos keladi. 

Funksional ixtisoslashuv orqali malaka 
oshirish samaradorligini oshiradi 

Ishlarni 
zerikarli 
va 
ko’p marta 
takrorlanishida 
operasiyalar 
samaradorligini oshiradi. 

Strategik muhim jarayonlarni haddan 
tashqari tarqoqligi 

Bo’limlar o’rtasidagi raqobat hamkorlikka 
emas ixtilofga sabab bo’lishi mumkin, shu 
sababli menejer hakam sifatida harakat 
qilishi lozim. 

Ko’p 
pog’onali 
byurokratik 
markazlashgan 
boshqaruv 
jarayoni 
tashkilotning reaksiyasini sekinlashtiradi. 

Lavozimlar bo’yicha o’sish bir funksional 
yo’nalishda 
bo’lganligi 
uchun 
menejerlarni har tomonlama rivojlanishi 
uchun sharoit yaratmaydi 

Foyda olish uchun javobgarlik yuqori 
pog’ona rahbariga o’tadi. 

Funksional mutaxassislar faqat funksional 
yo’nalishning rivojlanishiga asosiy e’tibor 
qaratishi tufayli «davlat ichida davlat» 
paydo bo’lishi mumkin.