S. Y. Yusupov, sh. R. Gulomov, N. B. Nasrullayev

apparat
-
texnik va dasturiy-texnik ekspertiza
. Bundan tashqari 
tarmoq va telekommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish bilan 
bog‗liq faktlar va holatlarni о‗rganish uchun 
kompyuter-tarmoq 
ekspertizasini ajratish juda haqli kо‗rinadi. 
Apparat-texnik 
ekspertizaning 
mohiyati 
texnik 
(apparat) 
kompyuter 
texnikasining 
vositalarini 
о‗rganishdir. Ekspertizaning 
maqsadi - kompyuter tizimi apparaturasi - kompyuter ma‘lumotlariga 
ruxsatsiz kirish yoki haqiqat tо‗g‗risida axborotni etkazib beradigan 
materiallarni etkazib beruvchilarning faoliyatiga tegishli qonunlarni 
о‗rganish asosida belgilangan faktlar va holatlardir. 
Dasturiy-texnik ekspertizaning 
maqsadi bu funksional vazifasi, 
xususiyatlari va amalga oshirish talablarini, algoritm va kompyuter 
tarkibiy xususiyatlarini, taqdim etilgan tizim dasturiy ta‘minotining 
hozirgi holatini о‗rganish hisoblanadi. 
Kompyuter 
tarmoq
ekspertizasi
obyektlari internetga 
ulangan 
foydalanuvchilarning kompyuterlari va tarmoq provayderlari (Internet-
provayderlar) ning turli xil resurslari, shuningdek ular tomonidan 
kо‗rsatiladigan axborot xizmatlari (elektron pochta, elektron xabarlar 
xizmati, yangiliklar guruhlari, WWW xizmatlari va boshqalar) bо‗lishi 
mumkin.
Apparat-texnik
ekspertizasida 
mutaxassis 
oldiga 
quyidagi -
quyidagi savollarni qо‗yish tavsiya etiladi: 
1.
Tadqiqotda qaysi kompyuter modeli namoyon bо‗ladi , 
atrof-muhit qurilmalarining parametrlari, kompyuter tarmog‗i 
gatexnik xususiyatlari qanday? 
2.
Kompyuter va uning komponentlari uchun texnik hujjatlar 
mavjudmi? Mavjud bо‗lganlar mos keladimi?

---

150 
3.
Kompyuterni va uning tarkibiy qismlarini yig‗ish uchun 
shart-sharoitlar qanday: markali yig‗ilish, boshqa kompaniyaning 
tarkibiy qismlaridan yig‗ish yoki qо‗l ishimi? Asosiy paketga 
kiritilmagan qо‗shimcha qurilmalar mavjudmi (asosiy paket hujjat 
bо‗yicha aniqlanadi)? 
4.
Ayrim jihozlar, magnitli saqlash vositalarining (turli test 
dasturlari tomonidan aniqlangan) kamchiliklari mavjudmi? 
5.
Kompyuter muayyan foydalanuvchilarga (chapaqay, kо‗zi 
ojizlar va boshqalar) moslashtirilganmi?