S. Y. Yusupov, sh. R. Gulomov, N. B. Nasrullayev

Kompyuter-tarmoq
ekspertiza
davomida quyidagilar haqida savol 
berish zarur: 
1.
Kompyuter tarmog‗i faoliyati uchun qanday dastur 
ishlatiladi? Bu litsenziyalanganmi? 
2.
Kompyuterlar tarmoqqa qanday bog‗langan? Global 
kompyuter tarmoqlariga kirish imkoni bormi? 
3.
Qanday 
kompyuterlar 
tarmoqning 
serverlari 
hisoblanadi? Korxona, 
muassasa, 
tashkilot, 
firma 
yoki 
kompaniyada kompyuter tarmog‗ining tugunlarida axborot uzatish 
qanday amalga oshiriladi? 
4.
Axborotdan foydalanishni cheklash uchun kompyuter 
tarmog‗i parollari, identifikatsiya kodlari foydalanilganmi? Ular 
qanday shaklda ishlatiladi? 
5.
Alohida dasturlar va kompyuterlarning tarmoqning bir 
qismi sifatida ishlashida biron-bir nosozlik bormi? Ushbu 
kamchiliklarning sabablari nima? 

---

152 
6.
Qaysi axborot kompyuter tarmog‗i orqali uzatiladi, 
qayta ishlanadi va о‗zgartiriladi? 
Tadqiq qilishning muvaffaqiyatli natijasi ekspertning tekshiruv, 
qidiruv, olib qо‗yish va ma‘lumotlarni kompyuter texnikasi yordamida 
о‗rganishidagi ishtirokiga bog‗liq. 
Kompyuter-texnik ekspertiza bо‗yicha maxsus bilimlar elektronika, 
elektrotexnika, axborot tizimlari va jarayonlari, radiotexnika va 
kommunikatsiyalar, kompyuter texnologiyalari, jumladan, dasturlash va 
avtomatlashtirishdan iborat. 
Ekspert
xizmatlariga ehtiyoj
. Texnika bugun kо‗p jihatdan inson 
mehnatini о‗rnini bosgan, axborotning katta miqdori endilikda axborot 
vositalarining turli xil tashuvchilarida saqlanadi. Shuning uchun, har 
qanday nizo yoki ish olib borishda kompyuter apparati va dasturiy 
ta‘minot sohasidagi mutaxassis bilan maslahatlash ehtiyoji bor. 
Jinoiy ishlarning daliliy asoslaridan tashqari, sud ishlarini 
yuritishning boshqa sohalarida ekspert tekshiruvi talab etiladi.
Sudgacha bо‗lgan bahs-munozaralarda, iste‘molchining iltimosiga 
kо‗ra, kompyuter tizimlarining sifatini tekshirish natijalari (xizmat 
kо‗rsatish, ta‘mirlash va boshqalar) taqdim etiladi. Qoida tariqasida, bu 
holatda, mutaxassisning asosiy vazifasi, ularning narxini aniqlash uchun 
uskunaning kamchiliklarini tahlil qilishdir. Bu yerda kompyuter va 
komponentlar bilan bog‗liq bо‗lgan har qanday muammolarning 
mavjudligi, ularning sifati о‗zgarishi, undan foydalanish imkoniyati 
masalalari va h.k. haqidagi umumiy xulosa talab etiladi. Bunday 
yo‗lda, nafaqat real 
vaziyat belgilanadi, balki zarar tо‗lovlar 
(kompensatsiya) hajmi aniqlanadi.