|
БАЛАНС
(2011 йил 1 январ ҳолатига)
минг сўмда
Актив
|
Пассив
|
Субсчёт
№
|
Субсчётлар
номи
|
Йил (чорак) охирига
|
Субсчёт
№
|
Субсчётлар номи
|
Йил (чорак) охирига
|
010 –019
|
Асосий воситалар
|
15000.0
|
280
|
Бюджет маблағлари бўйича
якуний молиявий натижа
|
9000.0
|
020-029
|
Асосий воситаларни
эскириши
|
6000.0
|
|
|
|
|
Қолдиқ (баланс) қиймати
|
9000.0
|
|
|
|
БАЛАНС
|
9000.0
|
БАЛАНС
|
9000.0
|
Ушбу бюджет ташкилоти асосий воситаларини (ўрта ҳисобда) 1.100 коэффицентга (қўшимча 1500.0 минг сўмга) қайта баҳолашни амалга оширди. У ҳолда қуйидагича қайта баҳолаш қайдномасини тузиш орқали қайта баҳолашни акс эттиришимиз мумкин:
Асосий воситаларни 2011 йил 1 январ ҳолатига қайта баҳолаш ҚАЙДНОМАСИ
минг сўмда
Қайта баҳолаш амалга оширилгунга қадар
|
Қайта баҳола ш коэффи циенти
1.100
|
Қайта баҳолаш амалга оширилгандан сўнг
|
Қайта баҳолаш
натижасида ошган сумма
|
Субсчёт
№ 010–019
|
Субсчё т № 020-029
|
Субсчёт
№ 280
|
Субсчё т № 010–
019
|
Субсчё т № 020-029
|
Субсчё т № 280
|
Субсчё т № 010–
019
|
Субсчё т № 020-029
|
Субсчё т № 280
|
1
|
2
|
3=1-2
|
4
|
5=1*4
|
6=2*4
|
7=3*4
|
8=5-1
|
9=6-2
|
10=7-3
|
15000.0
|
6000.0
|
9000.0
|
1.100
|
16500.0
|
6600.0
|
9900.0
|
1500.0
|
600.0
|
900.0
|
Амалга оширилган қайта баҳолаш натижасида ошган сумма (тегишлича 1500.0, 600.0 ва 900.0 минг сўм) ҳисобда қуйидагича бухгалтерия проводкаси орқали акс эттирилади:
Кредит 280 900.0 минг. сўм
Дебет 010-019
Кредит 020-029 600.0 минг. сўм
Ушбу бюджет ташкилотининг 2011 йил 1 апрел ҳолатига харажатлар сметаси ижросининг бухгалтерия баланси (1-сон шакл) қуйидагича бўлади (қайта баҳолаш натижаларини ҳисобга олган ҳолда):
БАЛАНС_____9000.0___9000.0/__9900.0'>БАЛАНС
(1 апрел 2011 йил ҳолатига)
Актив
|
Пассив
|
Субсчёт
№
|
Субсчётлар номи
|
Йил бошига
|
Йил
(чорак) охирига
|
Субсчёт
№
|
Субсчётлар номи
|
Йил бошига
|
Йил
(чорак) охирига
|
010 –
019
|
Асосий воситалар
|
15000.0
|
15000.0/
16500.0
|
280
|
Бюджет маблағлари бўйича якуний молиявий
натижа
|
9000.0
|
9000.0/
9900.0
|
020-029
|
Асосий
воситаларни эскириши
|
6000.0
|
6000.0/
6600.0
|
|
|
|
|
|
Қолдиқ
|
9000.0
|
9000.0/
|
|
|
|
|
|
(баланс)
қиймати
|
|
9900.0
|
|
|
|
|
БАЛАНС__(2011_йил_1_апрел_ҳолатига)'>БАЛАНС___13000.0___БАЛАНС___13000.0'>БАЛАНС
|
9000.0
|
9000.0/
9900.0
|
БАЛАНС
|
9000.0
|
9000.0/
9900.0
|
Юқорида айтиб ўтганимиздек, бюджет ташкилотларида асосий воситалардан ташқари, ўрнатиладиган асбоб-ускуналар ҳамда тугалланмаган қурилиш объектлари ҳам юқорида кўрсатилган каби ҳар йили 1 январ ҳолатига қайта баҳоланади.
Шартли мисол. Бюджет ташкилотининг (Ғазна ижросига ўтилган) 2011 йил 1 январ ҳолатига балансида қиймати 10.0 млн. сўм бўлган қурилиши тугалланмаган биноси ҳамда қиймати 3.0 млн. сўм бўлган ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналари мавжуд бўлсин. Ушбу активларнинг манбаси бюджет маблағлари.
У ҳолда ушбу бюджет ташкилотининг 2011 йил 1 январ ҳолатига йиллик харажатлар сметаси ижросининг бухгалтерия баланси (1-сон шакл) қуйидаги кўринишда бўлади (шартли қисқартма ҳолатда):
БАЛАНС
(2011 йил 1 январ ҳолатига)
минг сўмда
Актив
|
Пассив
|
Субсчёт
№
|
Субсчётлар номи
|
Йил (чорак) охирига
|
Субсчёт
№
|
Субсчётлар номи
|
Йил (чорак) охирига
|
070
|
Ўрнатиш учун мўлжалланган
асбоб-ускуналар
|
3000.0
|
280
|
Бюджет маблағлари бўйича якуний молиявий натижа
|
13000.0
|
071
|
Тугалланмаган қурилиш
|
10000.0
|
|
|
|
БАЛАНС
|
13000.0
|
БАЛАНС
|
13000.0
|
Тугалланмаган қурилиш объектлари қайта баҳолашнинг индекс усули бўйича 1.100 коэффициентга (қайта баҳолангандан кейин 11000.0 минг. сўмни ташкил қилади), ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-
ускуналар эса, 0.900 коэффициентга (қайта баҳолангандан кейин 2700.0 минг. сўмни ташкил қилади) қайта баҳоланди.
Ушбу ҳолат бухгалтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:
а) қурилиши тугалланмаган бино бўйича (1000.0 минг сўмга ошган):
Д-т 071
К-т 280
1000.0 минг сўм
б) ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналар бўйича (300.0 минг сўмга камайган):
Д-т 280
К-т 070
300.0 минг сўм
Ушбу операциялардан кейин бюджет ташкилотининг 2011 йил 1 апрел ҳолатига харажатлар сметаси ижросининг баланси (1-шакл) қуйидаги кўринишда бўлади:
БАЛАНС
(2011 йил 1 апрел ҳолатига)
минг сўмда
Актив
|
Пассив
|
Субсчёт
№
|
Субсчётлар номи
|
Йил бошига
|
Йил (чорак)
охирига
|
Субсчёт
№
|
Субсчётлар номи
|
Йил бошига
|
Йил (чорак)
охирига
|
070
|
Ўрнатиш учун мўлжалланга н асбоб- ускуналар
|
3000.0
|
3000.0/
2700.0
|
280
|
Бюджет маблағлари бўйича якуний
молиявий натижа
|
13000.0
|
13000.0/
13700.0
|
071
|
Тугалланмага н қурилиш
|
10000.0
|
10000.0/
11000.0
|
|
|
|
|
БАЛАНС
|
13000.0
|
13000.0/
13700.0
|
БАЛАНС
|
13000.0
|
13000.0/
13700.0
|
151
Тугалланмаган қурилиш объектлари ва ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналарнинг қайта баҳолаш натижалари (қийматини ошиши ёки камайиши) 2-шакл “Смета харажатларининг ижроси хақида ҳисобот” ҳамда бошқа бюджетдан ташқари маблағлар харакати тўғрисидаги ҳисоботларда акс эттирилмасдан, даврий ҳисоботларга илова қилинадиган тушунтириш хатларида кўрсатилади.
Такрорлаш учун саволлар:
1 Бюджет ташкилотларида асосий воситаларни қайта баҳолаш қандай амалга оширилади?
Асосий воситаларни қайта бахолашни қандай усуллари мавжуд?
Асосий воситаларни қайта баҳолашни бухгалтерия ўтказмаларида акс эттиришни шархлаб беринг?
Тугалланмаган қурилиш объектларини қайта баҳолашни тушинтириб беринг?
Асосий воситаларни балансдан чиқаришни ҳисобда акс эттириш
Бюджет ташкилотларида асосий воситаларни ҳисобдан чиқарилиши “Асосий воситаларни балансдан чиқариш тартиби тўғрисида Низом” (ЎзР Молия вазирининг 2004 йил 16 августдаги 101-сон Буйруғи билан тасдиқланган) га ва бошқа қонуний хужжатларга тартибга солинади.
Асосий воситалар қуйидагилар натижасида ташкилот балансидан чиқарилади (2.7.1-расм) :
– расм. Асосий воситаларни ташкилот балансидан чиқарилиши
Асосий воситаларни ҳисобдан чиқариш ва жойдан-жойга кўчириш операцияларининг ҳисоби 438-сон шаклдаги жамланма қайдномада (9- мемориал ордерда) олиб борилади. Жамланма қайдномага ёзувлар ҳар бир ҳужжат бўйича ёзилади. Бунда, “Жами” устунида (тикқаторида) ёзиладиган ҳисобдан чиқарилган ва жойдан-жойга кўчирилган моддий ашёлар суммаси субсчётнинг дебет бўйича суммасига тенг бўлиши керак. Ойнинг охирида субсчёт бўйича натижалар 308-сон шаклдаги “Бош-журнал китоби”га ёзилади (2.7.2 – расм).
– расм. Асосий воситаларни ташкилот балансидан чиқарилишини хужжатлаштиришнинг схематик кўриниши.
Умумий ҳолда
|
бюджет
|
ташкилотларида асосий
|
воситаларни
|
ҳисобдан чиқариш
|
билан
|
боғлиқ операцияларни
|
бухгалтерия
|
проводкалари орқали акс эттирилишини қуйидаги счётлар боғланмаси орқали расмийлаштириш мумкин.
№
|
Муомалалар мазмуни
|
Дт
|
Кт
|
Асос бўлувчи
хужжат
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
