С.Қ. Махмудов

1994 йил 
18 март куни қабул қилинган Вазирлар Маҳкамасининг 146-сонли 
―Банк 
тизимини 
такомиллаштириш, 
пул-кредит 
муносабатларини 
барқарорлаштириш чора-тадбирлари тўғрисида‖ги Қарорига мувофиқ, 
Марказий банк тизимида электрон почталарни жорий этишни октябрга қадар 
тугаллаш вазифаси юклатилди. Шунингдек, Қарорда республика банк 
компьютер тизимини яратиш учун зарур валюта маблағларини ажратиш ҳам 
кўрсатилди. 
13 июль куни Вазирлар Маҳкамасининг ―Ўзбекистон Республикаси 
банк тизимини молиявий қўллаб-қувватлаш чора-тадбирлари тўғрисида‖ги 
Қарор қабул қилинди. Унга асосан банклар қатор солиқлардан озод қилинди 
ва бўшаган маблағларни ўз фаолиятини компьютерлаштиришга сарфлаш 
шарт қилиб қўйилди. Мазкур Қарорларга биноан тижорат банкларининг 
бўлимлари компьютерлаштирила бошланди ва улар электрон тўлов тизимига 
қўшиб борилди. 
Август ойи охирига келиб мустақилликнинг уч йиллиги шарафига 
электрон тўловлар вақтинчалик Низоми яратилди. 
Октябр ойидан бошлаб эса электрон почта республика банк тизимида 
ишга туширилди. 

---

188 
Республика банк тизимида бухгалтерия ҳисоб-китобларни ва банк 
амалий иш кунини умумий бир кўринишга келтириш учун зарур ишлар 
амалга оширилди. 
Марказий банк қилинган бу ишлар билан чекланиб қолмасдан ўзининг 
мутахассислари кучи билан электрон тўлов тизими амалий дастурини 
республика миқиѐсида тадбиқ этиш устида ҳам тинимсиз иш олиб борди ва 
1995 йил учун замин яратди. 
2-босқич 
1995 йил 
Апрел ойида Марказий банк Жаҳон банки маблағлари ҳисобидан 
Ўзбекистон Республикаси банклараро тўлов тизимини такомиллаштиришга 
йўналтирилган ҳалқаро танлов тендер эълон қилди. 
Марказий банкда ташкил этилган электрон тўлов тизимини яратиш 
ишчи гуруҳи ўтган йиллардан олинган тажрибалар ва хулосалар, шунингдек 
жаҳоннинг илғор давлатлари ютуқларини ўрганиш ва таҳлил қилиш асосида 
электрон тўлов тизими технологиясини яратдилар. Эски тизим 19 августдан 
бошлаб янги технология билан алмаштирила бошланди. Бу пайтга келиб 
Марказий банк тизимида ҳисоб-китоб марказлари ташкил этилди ва тижорат 
банкларига электрон тўлов бўйича хизмат кўрсатила бошланди. Янги 
технологияга ўтила бориши сабабли йилнинг охиригача республикада 2 
тизим: электрон почта ва электрон тўлов тизимлари ишлаб турди. Йил 
охирига келиб эса барча тижорат банклари Марказий банкнинг ҳисоб-китоб 
марказлари, клиринг марказлари электрон тўлов тизимига қўшилди.