С. А. Эгамбердиева молекуляр


§ 13. ДНК амплификацияси. Полимераза занжир реакцияси



Download 2,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet56/140
Sana07.04.2022
Hajmi2,76 Mb.
#533619
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   140
Bog'liq
molekulyar biotexnologiya

 § 13. ДНК амплификацияси. Полимераза занжир реакцияси
Полимераза занжир реакцияси (ПЗР) – бу in vitro шароитида 
кўп сонли специфик нуклеотид кетма-кетликлари нусхаларини 
олишнинг самарали усули. Уларнинг амплификацияси – баъзан 
миллион марталаб – уч босқичли циклик жараён мобайнида амалга 
оширилади. ПЗР учун зарур: 1) кетма-кетлик-нишонни ён томондан 
жойлашган 
қарама-қарши 
занжирлардаги 
ДНК 
соҳаларига 
комплементар иккита синтетик олигонуклеотид праймер (узунлиги 
20 тадан нуклеотидлар); уларнинг 3ʹ-гидроксил учларини ДНК билан 
тиклангандан (отжигдан) кейин бир-бирига қараши кўзда тутилиши 
лозим; 2) узунлиги 100 ̴ 35 000 н.ж.гача бўлган ДНК-нишон; 3) 95

ва 
ундан юқори ҳароратда ўз фаоллигини йўқотмайдиган термостабил 
ДНК-полимераза; 4) тўртта дезоксирибонуклеотид. 
Типик ПЗР-амплификация қуйидаги уч реакциянинг кўп 
маротаба такрорланишидан иборат. 
1.
Денатурация. 
ПЗР биринчи босқичи ДНК намунасини 95
0
С 
ҳароратда ҳеч бўлмаганда 1 дақиқа давомида ушлаб туриб иссиқлик 
билан денатурациялашдан иборат. Реакцион аралашмада ДНКдан 
ташқари ортиғи билан иккита праймер, 
Thermus aquaticus
бактериясидан ажратиб олинган термостабил ДНК-полимераза 
Tag, 
ва тўртта дезоксирибонуклеотид мавжуд бўлади.
 
2.
Ренатурация
. Аралашма ҳарорати 55
0
С гача секин 
пасайтирилади, бунда праймерлар ДНК комплементар кетма-
кетликлари билан жуфтлашадилар.
 
3.
Синтез
. Ҳарорат 75
0
С гача оширилади – бу ДНК-
полимераза 
Tag
учун оптимал катталик. ДНКнинг праймер 3ʹ-
гидроксил гуруҳи билан инициацияланадиган комплементар занжири 
синтези бошланади (расм.13.1). 
 
Барча реакциялар термостатга қўйилган пробиркаларда олиб 
борилади. Ҳарорат режимини ўзгартириш ва уни ушлаб туриш 
автоматик тарзда амалга оширилади. Ҳар бир цикл одатда 3-5 дақиқа 
давом этади. 
ПЗР давомида ДНК муайян сегментининг амплификацияси 
айнан қай йўсинда содир бўлишини тушуниш учун барча 
праймерларнинг ҳолати ва уларга комплементар бўлган кетма-
кетликларни хар бир раундда аниқ тасаввур қилиш зарур. Биринчи 
раундда янги синтезланган занжирларнинг ҳар бири “унинг” 


85 
праймерининг 
3ʹ-гидроксил 
гуруҳидан 
иккинчи 
праймерга 
комплементар бўлган кетма-кетликнинг охирги нуклеотидигача 
бўлган масофага нисбатан анча катта узунликка эга. Бундай 
занжирлар “узун матрицалар” деб аталади, кейинги бўладиган синтез 
айнан уларда боради (расм. 13.1). 

Download 2,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   140




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish