Резервная копия Монография Адилбекова cdr

Terni tekshirish.
Ter izlari ham ko‘pchilik holatlarda sud-tibbiy ekspertiza 
ob’ekti bo‘ladi. Terni asosiy tarkibini ter bezlari sekreti tashkil qiladi. Inson 
tanasidan 1 soatda 4 gr. gacha miqdorda ter ajralishi mumkin. Ushbu ko‘rsatkich 
organizmni funktsional holatiga, issiqlik va ruhiy ta’sirlarga, dori-dormonlarii 
qabul qilinganligiga va boshqa omillarga bog‘liq. Ter odatda, rangsiz suyuqlik 
bo‘lib bir qator mikroorganizmlar ta’sirida har xil rangga kirishi mumkin. Ter oq 
rangli to‘qimalarda ko‘p miqdorla shimilgan vaqtida sarg‘ish rangda bo‘ladi. Har 
xil ranglarga buyalgan matolarda ter izlari ko‘rinmasligi mumkin. Ammo, ter 

---

95 
doimo faol shimiladigan sohalarda mato rangsizlanishi yoki mato rangini turg‘un 
o‘zgarishi ro‘y beradi.
Ter asosan suvdan (97-99%) va boshqa bir qator mikroelementlardan tashkil 
topgan bo‘lib tarkibiga natriy, kaliy, kaltsiy, magniy, oqsillar, yog‘lar, fermentlar, 
aminokislotalar kiradi. Aminokislotalardan serin miqdori boshqalariga nisbatan 
ko‘p bo‘ladi. Dog‘da ter mavjudligini aniqlash uchun serin aminokislotasini 
topiShga asoslangan usul ishlab chiqilgan. Serin ter tarkibida doimo va keraklicha 
yuqori kontsentratsiyada bo‘lib spetsifik xususiyatga ega. Serin boshqa biologik 
suyuqliklarda kam miqdorda bo‘ladi va odatdagi kimyoviy reaksiyalarda 
aniqlanmaydi. Terda serin miqdori modda almashuvini buzilishi bilan boradigan 
kasalliklarga, qanday tarkibdagi ovqat qabul qilinganligiga va terni tanani qaysi 
qismida hosil bo‘lganligiga bog‘liq emas. Serin rangsiz kristallar ko‘rinishida 
bo‘lib odatdagi haroratga chidamli va 228 gradusda parchalanadi. Terda serin 
mavjudligini aniqlash usuli serinni natriy periydat ta’sirida oksidlanib formaldegid 
hosil qilishiga asoslaigan. 
Ter mavjudligi har xil kiyimlarni tekshirish yo‘li bilan olib boriladi. Ashyoviy 
dalillarning ba’zi joylaridan bo‘lakchalar kesib olinadi va ularda serin 
aminokislotasi mavjudligini aniqlash uchun tekshiruv o‘tkaziladi. Ashyoviy 
dalillarda terni topilishi va uning antigen guruhiy mansubligining aniqlanishi 
tergov idoralariga tekshirilgan kiyimlar kimga tegishli ekanligini yoki ularni kim 
kiyganligini isbotlashda yordam beradi. Ba’zi hollarda hodisa sodir bo‘lgan joyda 
topilgan soch taroqlarida yoki qistirichlarida terning borligi aniqlanadi. Bu 
tekshirishda ham odamning “ajratuvchanlik” xususiyati inobatga olinadi.