Резервная копия Монография Адилбекова cdr

---

---

Monografiya tayyorlangan asosiy tashkilot: 
Toshkent tibbiyot akademiyasi 
 
Tuzuvchilar: 
F.N.Lochinov TTA sud tibbiyoti va tibbiyot huquqi kafedrasi
assistenti, t.f.n.
I.I.Baxriyev TTA sud tibbiyoti va tibbiyot huquqi kafedrasi
mudiri, t.f.n., dotsent 
Taqrizchilar: 
Z.A.G‘iyosov TTA sud tibbiyoti va tibbiyot huquqi kafedrasi
professori, t.f.d.
Sh.I.Ro‘ziev ToshPMI sud tibbiyoti va tibbiyot huquqi kafedrasi
dotsenti, DSc.
Ushbu monografiya Oliy tibbiy o‘quv yurtlarining talabalari hamda sud tibbiyoti va tibbiyot 
huquqi kafedrasi magistrlari uchun mo‘ljallangan. Monografiyada biologik tabiatga ega bo‘lgan 
ashyoviy dalillar, ularning o‘ziga xos xususiyatlari, jinoyatlarning ochishdagi ahamiyati, hodisa 
sodir bo‘lgan yoki murda topilgan joyda biologik tabiatga ega bo‘lgan ashyoviy dalillarning 
topish, yig‘ish, o‘rash, tegishli laboratoriyalarga yuborishning tartib-qoidalari, sud-tibbiy 
ekspertiza tayinllash va o‘tkazishning protsessual asoslari hamda tekshirish usullari to‘g‘risida 
ma’lumotlar berilgan. Shuningdek, qon va qon dog‘larining sud-tibbiy tekshiruvi bo‘yicha 
aniqlangan yangi usullar hamda biologik tabiatga ega bo‘lgan ashyoviy dalillarning sud sitologik 
va DNK tekshiruvlari to‘g‘risida so‘nggi yillarda to‘plangan ma’lumotlar berilgan.
Monografiya Toshkent tibbiyot akademiyasi markaziy ilmiy-uslubiy 
Kengashi majlisida muhokama qilindi
(bayonnoma №3. “14” dekabr 2021 yil). 
Monografiya Toshkent tibbiyot akademiyasi Ilmiy Kengashi majlisida 
tasdiqlandi
(bayonnoma №5. “22” dekabr 2021 yil). 
 
 
TTA Ilmiy Kengashi
 
kotibi ____________ Ismailova G.A.

---

3 
KIRISH 
O‘zbekistonda huquqiy davlatning barpo etilishi hamda demokratik 
jamiyatning vujudga kelishining ilk kunlaridan boshlab fuqarolar sog‘lig‘i, hayoti, 
huquq va erkinliklari qonun tomonidan himoyaga olinishi masalasiga katta e’tibor 
qaratildi. 
Huquqni muhofaza qilish idoralari ish faoliyatida gap insonning sog‘ligi, 
hayoti va o‘limi ustida borgan hollarda, og‘ir jinoyatlar, masalan, odam o‘ldirish, 
nomusga tegish, qasddan tan jarohati yetkazish, yo‘l-transport hodisalari sodir 
etilganda, noma’lum murdalar, jabrlanuvchi, ayblanuvchi, gumondorlar shaxsini 
aniqlashda xizmat qiluvchi yoki o‘zida sodir etilgan jinoyat belgilarini saqlagan 
biologik tabiatga ega bo‘lgan ashyoviy dalillarning sud-tibbiy ekspertizasini 
o‘tkazilishi muhim ahamiyatga ega. Bunday ob’ektlar sifatida odam tanasi qismlari 
(soch, tirnoq, teri, suyak qoldiqlari) hamda ajratmalari (qon, so‘lak, sperma, siydik, 
ter va x.k.) va ularning hujayra elementlari, shuningdek, hayvonlar to‘qimalari 
(qon, sochlar, suyaklar va boshqalar) xizmat qiladi. 
Sodir etilgan jinoyatlarini issiq izidan fosh etilishida huquq-tartibot idoralari 
xodimlarining ekspertlar bilan birgalikda ishlashlari jinoyatning ochishda muhim 
ahamiyat kasb etadi. 
Hodisa sodir bo‘lgan joyining tekshiruviga sud-tibbiy ekspertini jalb qilish, 
biologik tabiatga ega bo‘lgan ashyoviy dalillarning to‘g‘ri topish, yig‘ish, o‘rash, 
o‘z vaqtida tegishli laboratoriyalarga yuborish, laborator tekshiruvlar 
imkoniyatlaridan keng foydalanish ekspertiza samaradorligini oshiradi.
Talabalar, jumladan sud tibbiyoti yo‘nalishi bo‘yicha magistrlar, fanning 
asosiy bo‘limlaridan biri hisoblangan ashyoviy dalillar ekspertizasi bo‘yicha 
zaruriy bilimlarga ega bo‘lishi hamda ekspertiza jarayonidagi turli vaziyatlarni 
to‘g‘ri baholay olishi uchun biologik tabiatga ega bo‘lgan ashyoviy dalillar 
yuzasidan ekspertizalar tayinlash va o‘tkazishning protsessual asoslarini, hodisa 
joyida ashyoviy dalillarni topish, to‘g‘ri olish, o‘rash, tegishli laboratoriyalarga 
yuborish tartib-qoidalarini, tekshiruv usullarini o‘zida mujassamlashtirgan ushbu 
monografiya tayyorlandi. 

---

4