Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Молиявий актив – ташкилот ёки фуқарога тегишли бўлган мулкий ҳуқуқлар йиғиндиси:
–пул (сўм, валюта);


² Международный стандарт финансовой отчетности (IAS) 32 «Финансовые инструменты: представление информации».

–тижорат ва фонд қимматли қоғозлари;
–суғурта компаниялари ва пенсия фондларининг сўзсиз далолатини ифодалайдиган қимматли қоғозлар;
–қуйма ҳолатдаги қимматбаҳо металлар;
–кўчмас мулк объектлари;
–ҳосилавий молиявий воситалар.


Молия бозори

Валюта бозори (FOREX)
Пул бозори (банк кредитлари)
Фонд бозори (қимматли қоғозлар бозори)
Суғурта бозори (суғурта хизматлари бозори)
Муддатли бозор ёки деривативлар (ҳосилавий молиявий воситалар) бозори

1.4-расм. Активлар турлари бўйича молия бозори структураси

Бозор механизмлари
Молия бозоридаги асосий операциялар:
–инвестициялаш (маблағларни жойлаштириш);
–маблағлар жалб қилиш.
Энг умумий кўринишда молия бозори механизмларини биржа ва биржадан ташқари механизмларга ажратиш мумкин.
Бозорлар таснифи

Воситаларнинг муомалада бўлиш муддати бўйича

Молия бозори пул бозори ва капитал бозоридан иборат. Бу сегментларнинг ҳар бирида қимматли қоғозлар муомалада бўлади, шу сабабли қимматли қоғозлар бозори молия бозорининг ичида ётади ва у ҳам пул бозори ва капитал бозоридан иборат деб ҳисоблаш мумкин бўлади.

Пул бозори

Қимматли қоғозлар бозори

Капитал бозори

1.5-расм. Бозорда муомалада бўлган активлар муддати бўйича молия бозори структураси

Пул бозори (money market)
Пул бозори (money market) – муомалада бўлган ва қисқа муддатли тўлов воситаларининг (чеклар ва ҳ.к.), шунингдек, қисқа муддатли (1 йилгача) жамғармаларнинг худди шунга ўхшаш функцияларини таъминлайдиган нақд пул бозори.
Ушбу бозор воситалари – муомалада бўлиш муддати 1 йилгача бўлган барча молиявий активлардир.
Пул бозори пулга талаб ва таклифни, шунингдек, пулнинг мувозанатли
«нархи» шаклланишини акс эттиради.