Reja: Mashina detallari, mexanizmlar va uzatmalar

d) 
e) 
f
i
g
)
1.2-rasm. Podshipniklar:
a -  ajralmas sirpanish; b -  ajraluvchi sirpanish; d -  bir qatorli zoldirli; e -  ikki qatorli 
zoldirli; / - rolikli; g -  konussiman rolikli; 1 -  korpus; 2 -  moylash teshigi; 3 -  vtulka; 
4 -  ajraluvchi vtulka; 5 -  qopqoq; 6 - tashqi halqa; 7 - zoldirlar; 8 m 1 0 -  ichki halqalar; 
9 -  qirqimli vtulka; 11 -  taranglovchi gayka; 12 -  sferik yuzali halqa.
elementlarining shakliga ko‘ra zoldirli, rolikli (silindrik yoki konussimon) 
turlarga boiinadi.
Bir qatorli dumalash podshipniklari ichki va tashqi halqalar, separator 
hamda zoldir yoki roliklardan tuzilgan. Ta’sir etuvchi yuklanishning 
yo‘nalishiga ko‘ra dumalash podshipniklari radial, radial-tirak va tirak 
podshipniklarga boiinadi.
Qishloq xo‘jaligi mashinalarining yurish qismida gildiraklar ish­
latiladi. G ildirak gupchak, disk va gardishdan tuziladi. Ko‘pgina qishloq 
xo‘jaligi mashinalarida (plug, seyalka va boshqa) silliq p o ia t gardishli 
gildiraklar qoilaniladi. Hozirgi vaqtda past bosimli pnevmatik shinali 
gildiraklar keng tarqalgan.
Mufta - ikkita val uchlarini yoki valning uchini boshqa val yoki 
o ‘qda erkin joylashgan detal bilan bogiash uchun moijallangan qurilma. 
Muftalar doimiy biriktirilgan, ulovchi va maxsus turlarga boiinadi (1.3- 
rasm).
Doimiy biriktirilgan muftalardan foydalanilganda mashinaning 
ishini to‘xtatmay turib, vallami bir-biridan ajratib boim aydi. Doimiy 
biriktirilgan muftalar qo‘zg‘almas muftalar va elastik muftalarga boiinadi.
14
1 z