Referat mavzulari ro’yxati

Sement – mozaikali plitalar 
- kvadrat, oltiburchak yoki to’g’ribuchak shaklida, 
hajmi 200x200, 15x150, 175x150 mm va silliq yuzaliga ega bo’ladilar. Rangli palitrasi 
turli xil. Bunday plitkalar bilan gilam shaklidagi ornament rasmlarga ega bo’lish 
mumkin
.
Yigma mozaik plitkalar - 
sement qorishmasida alohida bo’laklar va dekorativ 
toshlardan, hajmnga va rangiga qarab yig’iladi. Rasmlar turli xil qiyinchiliklar bilan 
yig’ilishi mumkin. Ba’zi egri joylari shablonlar bilan to’ldiriladn. Yig’ma mozaikalar 
shlifovka va yuqori sifatli polirovka talab qiladi. 
Yig’ma qoplamalar - juda dekorativ, lekin ko’p mehnat talab qiladigan, yuqori 
did talab qiladigan ish. Bunday dekorativ. qoplamalar vestibyullarda, raqs 
maydonlarida, ko’rgazma zallarida, qabul zallarida, kinoteatr foyelarida qo’llaniladi. 
Bunday pollar yaxshi yoritilgan bo’lishi kerak. 
Dekorativ (pardozbop) suvoq. 
Suvoq ishlari. 
Dekorativ pardoz berishda ko’p ishlar suvoq natijasida amalga 
oshiriladi. Ba’zi suvoqlar yangi qo’shimchalar tarkibi bilan yuqori sifatlilikka, 
dekorativ va iqtisodiy afzalliklarga ega bo’lishadi.Rangli suvoqlarni qo’llash natijasida 
interyerga monument beradi, uning ekspluatatsiya sifatini oshiradi, ko’pgina rangli 
fakturalarni va relefli yuzlarni beradi.Dekorativ suvoqlar badiiy ko’rgazmalar uchun, 
pannolar uchun qo’llaniladi. 
Suvoq ishlari katta mehnat va yuqori mexanizatsiya talab qiladi. Turli xil 
mashinalar (qorishmaqoruvchi) qo’llaniladi. Suvoq sifati uning yuzasini tayyorlashga 

---

14 
bog’lik, materialning to’g’ri tanlanishiga va tayyorlanishiga bog’lik, materialiing 
to’g’ri tanlanishiga va tayyorlanishiga bog’lik texnologik jarayonning to’g’ri olib 
borilishiga va mexnatning to’g’ri tashkil etilishiga bog’lik. Suvoq orqali tekis, fakturali 
mayda va yirik relefli, bir va ko’p rangli yuzlarnn olish mumkin. Suvoq rangi va 
fakturasi binoning joylanishiga mos holda bo’lishi kerak. Dekorativ suvoqga 
profilirlangan karnizlar, tortmalar, belbog’lar, dereza va eshiklarni dekorativ o’rnatish 
kabilar kiradi. Suvoq tortmalar shabloni doskalar yordamida qo’llaniladi. Suvoqning 
turi binoning vazifasiga qarab tanlanadi. Suvoqlar barcha materiallap bilan mos 
ishlatiladi. Ular interer da asosiy motiv bo’lib, boshqa materiallar foni bo’lib xizmat 
qiladi. 
Suvoq ishlari uchun ohak, sement qum, tosh ushoqlari, graviy, galka ishlatiladi, 
dekorativligini oshirish uchun to’ldiruvchi sifatida sinik shisha, rangli va rangsiz, 
antratsit, slyuda qo’llanilishi mumkin. Yuza qismini mustahkamlashda (suv 
o’tkazmaydigan, suv itaruvchi) tarkibga har xil qo’shimchalar kiritiladi, (polimerlar, 
suyuq shisha, gidrofob birikmalar). Suvoq tarkibini bo’yash uchuy pigmentlar 
qo’shiladi. 
Dekorativ suvoqlar 2 qavatdan tashkil topadi: tayyorlangan va qoplama. 
Tayyorlangan qatlamni 2 xil usul bilan tushaladi: purkash va gruntovka qilish orqali. 
Qoplama qatlam ham: avval dekorativ qorishmani purkash orqali, keyin barcha 
qorishmani kiritish orqali bajariladi. Suvoqning to’g’ri qarab quyuqligi belgilanadi. 
Dekorativ suvoqlar ohak-qumli, terrazitli va toshli turlarga bo’linadi. 
Ohak-qumli suvoqlar uchun ohak xamiri va ozgina mustahkamligini oshirish 
uchun sement qo’shiladi. Sundirilmagan ohak olinib, oq yoki oddiy sement qo’shiladi. 
Sement asosiy bog’lovchi hisoblanadi. Rangli sementlar ham qo’llaniladi. Bunda 
shlakoportlansementlar qo’llash kerak emas. Yirik qumli to’ldiruvchi qo’shilganda 
unga plastifikatsiyalovchi qo’shimchalar qo’shish kerak. 
Ohak-qum tarkibida to’ldiruvchi sifatida rangli qum va pigmentlardan 
foydalinaladi. Terrazitli suvoqlar uchun kvars qumidan tashqari marmar uni, dekorativ 
to’ldiruvchi, har xil ushoqlar va pigmentlar qo’llaniladi. 
Qoplama qatlamiga turli usullar bilan ishlov beriladi: