R. I. Ismailov, M. A. Eshmuhamedov polimerlarni qayta ishlash jarayoni

3.4.2. Rezina qorishmalarini tayyorlash  
qurilmalarining sinflanishi
Rezina aralashtirgichlar davriy va uzluksiz ishlaydigan tur-
larga bo‘linadi. Davriy ravishda ishlaydigan rezina aralashtir-
gichlarga komponentlarni yuklash va tayyor aralashmani chi-
qarib olish davriy tarzda amalga oshiriladigan mashinalar 
kiradi. Uzluksiz turdagi mashinalarga esa materialni yuklsh 
va tayyor aralashmani chiqarib olish uzluksiz davom etadigan 
mashinalar kiradi.
Davriy ravishda ishlaydigan rezina aralashtirgichlar bir-
biridan o‘lchamlari va bir vaqtda yuklanadigan material hajmi, 
rotorlar ishchi qismining shakli, ularning aylanish chastotasi, 
yuritmasining quvvati va aralashtirish kamerasida ishlov beri-
layotgan materialga beriladigan bosim bilan farqlanadi.
Sovitish usuliga ko‘ra barcha rezina aralashtirgichlar ikki 
guruhga bo‘linadi. Birinchi guruhga ochiq usulda sovituvchi, 
ikkinchi guruhga yopiq usulda sovituvchi aralashtirish kame-
rasi bo‘lgan mashinalar kiradi.
Birinchi guruhga keng qo‘llaniladigan «Benberi» turidagi 
rezina aralashtirgich mashinalarni misol qilib keltirish mum-
kin, uning tuzilishi quyida bayon qilingan. Bu rezina aralashtir-
gich aralashtirish kamerasining korpusi tashqi tomondan for-
sunkalar bilan purkaladigan suv bilan sovitiladi.
Yopiq usulda sovituvchi aralashtirgichlarda suv aralashti-
rish kamerasining qobig‘iga 0,3–1 MPa bosimda beriladi. Bu 
guruhdagi mashinalarga Rossiyadagi zavodlarda va «Verner-
Pflyayderer» (Germaniya) va «Frensis Shou» (Angliya) fir ma-
larida ishlab chiqariladigan «Intermiks» tipidagi rezina ara-
lashtirgichlar kiradi.

---

116
Rotorlar (ishchi kamera shakldor valoklari) ko‘ndalang ke-
si mining shakliga ko‘ra barcha rezina aralashtirgichlar uchta 
guruhga bo‘linadi: oval, uch qirrali va silindrik valokli.
Oval shaklidagi rotorlari bo‘lgan rezina aralashtirgichlar 
ikki yoki to‘rtta qanotga ega bo‘lib, Rossiya korxonalarida va 
ko‘plab xorijiy davlatlardagi firmalarda ishlab chiqariladi. Uch 
qirrali shaklga ega rotori bo‘lgan aralashtirgichlar «Verner-
Pflyayderer» firmasi tomonidan, silindrik rotor lilari «Frensis 
Shou» («Intermiks» tipida) firmalari tomonidan ishlab 
chiqariladi.